Humanitar

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

B

• Başqaları da var ki, təkcə xaricdən gələn təhlükə barədə deyil, həm də evdə daha məkrli, asanlıqla dərk olunmayan, həmişə məqsədli olmayan, burada baş verən bir şey barədə xəbərdarlıq edir. Nəyə işarə edirlər? Sosialist dövlətinin davamlı və amansız genişlənməsinə işarə edirlər. İndi heç birimiz sosialistlərin əksəriyyətinin humanitar və xeyirxah ideallardan başqa ilham aldığını iddia etməzdik. Eyni zamanda, məncə, bu gün çox az adam idarə edə bilməyəcəkləri bir canavar yaratdıqlarını inkar edər. Sosialistlərin yaratdıqları dövlət getdikcə, amansızcasına, dağıtmağa çalışdığı iqtisadi və sosial ədalətdə daha təsadüfi olur, insan istəklərinə və təşəbbüslərinə təsirini daha da boğur, vətəndaşlarının hüquqlarını müdafiə etməkdə daha çox siyasi seçicilik nümayiş etdirir. iştahında nəhəng və performansında daha fəlakətli dərəcədə bacarıqsızdır. Hər şeydən əvvəl, bu, istər-istəməz olsa da, bu ölkənin azadlığı üçün artan təhlükə yaradır, çünki dövlətin iqtisadiyyata tam nəzarət etdiyi yerdə heç bir azadlıq yoxdur. Şəxsi azadlıq və iqtisadi azadlıq ayrılmazdır. Biri olmadan digərinə sahib ola bilməzsən. Birini itirmədən digərini itirə bilməzsən. Marqaret Tetçer

H

• Həmişə deyirəm, insan ol və insanlığı təbliğ et. Humanitar xidmətimə dörd prinsipə ciddi riayət etməklə başladım: həqiqət, sadəlik, çalışqanlıq və dəqiqlik, təkrar edirəm, insan olun, insanlığı təbliğ edin və insanlığı qəbul edin. Əbdül Səttar Ədhi
• Humanitar elm adamları təbiət alimlərinin məlumatsızlığından şikayətlənirlər, lakin termodinamikanın ikinci qanununun nədən ibarət olduğuna cavab verə bilmirlər. Anri Puankare

K

• Kiçik qum dənələri kimi saysız-hesabsız kiçik addımlarla, sonsuz mürəkkəbliklə qarşılaşsaq da, özümüzü və kainatımızı anlamağa çalışırıq. Hansı sahəmizdən asılı olmayaraq - elm, texnologiya, humanitar elmlər, incəsənət - sonsuz bir sərhəddə tədqiqatın çətinliyi bizi həyəcanlandırır və həmçinin cəhalətimizin genişliyi ilə alçaldılır. Biliyin müdrik şəkildə istifadə olunarsa, bəşəriyyətə fayda verə biləcəyinə inam bizi sevindirir. Mənim xüsusi marağım kimya dünyasını və onun mürəkkəbliklərini daha yaxşı başa düşmək olub. Karbonun kimyəvi birləşmələri sonsuz müxtəlif tərkiblərdə, formalarda və ölçülərdə mövcud ola bilər. Elias Ceyms Kori

M

• Masonluq öz inkişafında, əvvəlcə artan qüdrətində, sonra isə tənəzzülündə burjuaziyanın inkişafını, qüdrətini, əxlaqi və intellektual tənəzzülünü bir növ təmsil edirdi. Bu gün qoca bir intriqanın acınacaqlı vəziyyətinə düşmüş, faydasız, bəzən bədxah və həmişə gülünc bir boşluqdur, halbuki, 1830-cu ilə qədər və xüsusilə 1793-cü ildən əvvəl, çox az istisnalarla, bütün ağılları bir yerə toplayıb. Elita, ən alovlu ürəklər, ən qürurlu ruhlar, ən cəsarətli şəxsiyyətlər, fəal güclü və həqiqətən faydalı bir qurum təşkil edirdi. Bu, XVIII əsrin humanitar idealının enerjili təcəssümü və həyata keçirilməsi idi. Azadlıq, bərabərlik və qardaşlıq, ağıl və insan ədaləti kimi ilk əvvəl nəzəri cəhətdən həmin əsrin fəlsəfəsi tərəfindən işlənib hazırlanmış bütün o böyük prinsiplər masonların praktiki dogmalarının əlinə keçdi və yeni əxlaqi və siyasi proqramın əsası oldu. Nəhəng bir söküntü və yenidənqurma müəssisəsinin ruhunun ifadəsi oldu. Həmin dövrdə masonluq inqilabi burjuaziyanın feodal monarxiya və ilahi istibdadına qarşı ümumbəşəri sui-qəsdindən başqa bir şey deyildi. Bu, burjuaziyanın İnternasionalı idi. Mixail Bakunin
• Mən xristianlığı ittiham edirəm. Mən xristian kilsəsinə qarşı ittihamçının indiyə qədər irəi sürdüyü ittihamdan daha dəhşətli bir ittiham irəli sürürəm. Mənim fikrimcə, bu, mümkün olan təhriflərdən ən böyüyüdür. O, mümkün olan ən son pozğunluq iradəsi idi. Xristian kilsəsi öz cadusu ilə toxunulmamış bir şey qoymadı, hər bir dəyəri qiymətdən saldı, hər bir həqiqəti yalana, hər bir düzgünlüyü ruhi alçaqlığa çevirdi. Hələ o, “humanitar” xeyir-dualar haqqında danışmağa da cürət edir. Fridrix Nitsşe
• Mən Yeni Ehtirasla demokratiya, siyasi maarifçilik və xoşbəxtliyin humanistliyi kimi tanış oldum. Mən onun hər şeyin siyasiləşdirilməsinə yönəlmiş səylərini başa düşdüm; onun aqressivliyi və doktrina dözümsüzlüyü – hər bir qeyri-siyasi etosun inkarı və böhtanından ibarət idi – mən bunları şəxsən yaşadım. “Bəşəriyyət” humanitar beynəlmiləlçilik kimi; radikal respublika kimi “səbəb” və “fəzilət”; yakobin klubu ilə masonluq arasında bir şey kimi intellekt; sosial ədəbiyyat kimi sənət və sosial “arzuolunma”ya xidmət edən qəsdən cazibədar ritorika; burada yaxından gördüyüm kimi ən təmiz siyasi formada Yeni Ehtiras var. Etiraf edirəm ki, bu, onun xüsusi, son dərəcə romantikləşdirilmiş formasıdır. Tomas Mann
• Məncə indiki humanitar yardımlar belədir: Üzü çox olanlar üzsüzlərə üz verir. Paulo Koelyo

N

• Napoleonun ideyası müharibə ideyası deyil, sosial, sənaye, ticarət və humanitar ideyadır. III Napoleon

S

• Son yarım əsrdə Azərbaycanda humanitar düşüncə sahəsində universal zəkaya malik olan bir neçə nəfəri xüsusi fərqləndirmək mümkündür. Əli Sultanlı, Mikayıl Rəfili, Yaşar Qarayev, Aydın Məmmədov... Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Nizami Cəfərov da humanitar elmlər üzrə universal zəka nümayiş etdirən görkəmli alimlərdən biridir. Ən maraqlı cəhət ondan ibarətdir ki, Nizami Cəfərov elmi-ictimai fikrimizin, humanitar düşüncənin ən azı bir neçə sahəsində tam professionaldır: Azərbaycan dilçiliyi, türkologiya, azərbaycanşünaslıq, ədəbiyyatşünaslıq, mədəniyyətşünaslıq, folklor və sair. Bu mənada Nizami Cəfərov humanitar düşüncənin demək olar ki, əksər istiqamətlərində özünü yeni elmi düşüncə və fikir adamı kimi təsdiq etmişdir. Nizami Cəfərov dilçiliklə bir sırada folklordan və etnoqrafiyadan, tarixdən və mədəniyyətdən, hətta siyasətdən və fəlsəfədən də professional səviyyədə söz açmaq, bəhs etmək imkanlarını Azərbaycan ictimaiyyətinin gözü qarşısında dönə-dönə və böyük uğurla sınaqdan çıxarmış, nümayiş etdirmişdir. Geniş mənada ziyalı mühitimiz Nizami Cəfərovu universal düşüncəyə malik görkəmli alim kimi qəbul edir.
  • İsa Həbibbəyli, akademik

U

• Uşaqlarım məndən soruşanda ki, nəyi öyrənsələr yaxşıdır, mən həmişə deyirəm ki, humanitar elmlər sahəsində mükəmməl təhsil almaq lazımdır. Mən tarixin öyrənilməsinə böyük əhəmiyyət versəm də, şəxsən mənim ünün uşaqlarımın ABŞ-da Vətəndaş müharibəsi döyüşlərinin bütün yerlərini və tarixlərini yadda saxlayıb-saxlamadıqlarının heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Əsas odur ki, onlar mükəmməl şəkildə şifahi və yazılı nitqə yiyələnsinlər. Li Jakkoka