Gürcü atalar sözləri

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

A

Ac köpək yiyəsini də qapar.
Acdan soruşdular ki, ən ağır nədir? - Dedi: "Boş mədə".
Aclıq gələndə - abır gedər.
Aclıq gələndə utancaqlıq yox olur.
Adam yoxdursa, ocaqla danış.
Adı itirməkdənsə, başı itirmək yaxşıdır.
Axmaq qonşudan od da götürmə.
Axmaz su iylənər.
Aqilin "Mənə elə gəlir ki" deməsi, səfehin "Sizi inandırıram ki" deməsindən daha inandırıcıdır.
Ağac kökü ilə güclüdür, insan - dostları ilə.
Ağac kömürü ilə güclüdür, insan dostları ilə.
Ağac yıxılanda - baltalı, baltasız, hamı qaçır üstünə.
Ağacın kökü suda qurumaz.
Ağıllı ilə vuruşmaq, axmaqla yeyib-içməkdən yaxşıdır.
Ağıllı, lakin savadsız insan, əli qandallı aslan kimidir.
Ağılsız adam dostu ancaq özü çətinə düşəndə salar.
Ağlın yüngüllüyündən ayağa ağırlıq düşər.
Araba aşanda yol görünər.
Arxanı kimə söykəyirsən, dalına daş yükləyir.
Arvad alanda gözlərindən çox, qulaqlarına inan.
Atdan düşən, eşşəyə minməz.
Atının başı balın içindədir, yenə də bal axtarır.
Ayı meşəyə hirslənib, meşə onu heç görməyib.
Ayı min cür atılıb-düşür, ancaq cır almanın altında.
Ayı uşaqlarını böyütmüş, duru su içməyə vaxtı olmamış.

B

Bacı qardaşdan ötrü öldü, qardaş bacıdan ötrü yox.
Bal olsa, milçək Bağdaddan gələr.
Balığa çayda qiymət verməzlər.
Balığın yavası elə su bulandırar.
Balina həzm edə bilmədiyini udmur.
Barmağın ağrısını ürək bilər, ürəyin ağrısıni heç kəs.
Barmağın birini bükərsən, o birilər də bükülər.
Başqasının xoşbəxtliyinə həsəd aparacaqsan - öz xoşbəxtliyini görməyəcəksən.
Batan günəş, doğan aya çəpəki baxar.
Bazarda şamın bahalaşmağının dərdi kora qalmayıb.
Bərəni - keçəndən sonra tərifləyərlər.
Bilik puldan baha, qılıncdan iti, topdan güclüdür.
Bir ağacdan kürək də düzəlir, bel də.
Bir it iki dovşanı birlikdə tuta bilməz.
Bir kədər o birini unutdurar.
Bir kişi bir nal tapdı və dedi: "Mənə yalnız bir at və üç nal lazımdır."
Bir şey demək istəyirsənsə , əvvəlcə səni kimin dinləyəcəyini yoxla.
Borcun heç səsi çıxmaz, ancaq yatmağa da qoymaz.
Boş yerə oturmaqdansa, boş yerə işləmək yaxşıdır.
Böyük ağac güclü küləyi sevir.
Böyük ağrıya kiçik dərman kömək edir.
Böyük yelkənləri ancaq güclü küləklər aça bilər.
Bu dünyada bircə şey dilsiz danışır - vicdan.
Bu dünyada yalnız bir şey dilsiz danışır - dürüstlük.
Buynuzlayana - arxadan yaxınlaş, təpikləyənə - qabaqdan.
Bütün quyulara tüpürsən, suyu haradan içərsən?!

C

Cahilin ağlı başında yox, gözündə olar.
Canavar apara bilmədiklərinə heyfslənir, mal yiyəsi - aparılana.
Canavar canavarın dərisini cırmır.
Canavar itə dedi: "Hünər o deyil ki, mən qaçıram, sən isə dalımca gəlirsən; hünər odur ki, mən geri dönəndə sən quyruğunu göstərməyəsən".
Canavar ovlayar, canavarı da ovlayarlar.
Canavardan çoban edə bilmədiyin kimi, oğrudan da müqəddəs edə bilməzsən.
Cavanlıqda bədxərclik edən qocalıqda acından ölər.

Ç

Çağrılmamış qonaq taundan pisdir.
Çay öz yatağını itirməz.
Çərənçilikdən baş ağrıyar, qarınqululuqdan - mədə.
Çiçəyin yaxşısı haradasa, arı da ora uşur.
Çinar çəkib boy verər, bar verməz.
Çınqıdan - qığılcımdan böyük ağaclar yanar.

D

Dahi vaxtından qabaq qaçar, müdrik onun ardınca gedər, axmaq çaşar.
Dartılan ip tez qırılar.
Daş nə qədər ki, yerindədir - ağırdır, tərpətdin - yüngül gələcək.
Deyən eləmir, eləyən deyir.
Dələ getdi ova - dərisiz qayıtdı.
Dəli dağıdar, ağıllı yığar.
Dəmir od içində bərkiyər, insan ehtiyac içində.
Dəniz döndü xəşil oldu - uğursuza qaşıq çatmadı.
Dəvə oğurlayan da oğrudur, iynə oğurlayan da.
Dəvədən soruşdular: ərəb atı xoşuna gəlirmi? Dedi: "Qozbel olsaydı, lap yaxşı olardı".
Dəyməmiş meyvəni dərmə; yetişər, özü düşər.
Dilin sümüyü yoxdur.
Dişlər dilin qəsridir.
Dişsiz qonağı xoşlayıram.
Doğru danışan, öz qatilidir.
Dostu üzünə qınayarlar, düşməni - arxada
Dövlətli ölüyə ağladı, kasıb xərcin dərdini çəkdi.
Döyürlər, ağlamağa da qoymurlar.
Dözəninki gətirir.
Dünyada ən çətin iş - yaxşı ad qazanmaqdır.
Düşmənimin düşməni dostumdur mənim.

E

El gedirsə - sən də tələs, dayanırsa - dayan.
Eşitdiyini deyil, gördüklərini danış.
Eşşəkdən yıxılmaqdansa, atdan yıxılmaq yaxşıdır.
Eşşəyin qulağını mişar ilə kəsirmişlər, bu nə səsdi deyirmiş.
Ev yiyəsi şad olmayanda, qonaq da bikef olar.
Evi tikən Allah deyilsə, bünövrəni bəzəməyin nə faydası var?
Eyibsiz dost axtaran tək qalar.

Ə

Ədalət ölünü dirildər.
Əgər canavar səni dəvət etsə, onun yanına get, amma itini də özünlə apar.
Əgər pis qonşudan xilas olmaq istəyirsənsə, ona borc ver.
Əldə cəmi beş barmaq var, hətta onlar da bərabər deyil.
Ən ağır daşı su damcı-damcı damıb dələr.
Ən uzaq yolu adam addım-addım gedib gələr.

F

Fənd ilə mığmığalar şirə üstün gəlib.
Fırçalasan da qara qarğa ağarmaz.

G

Gecə oğrusunu gündüz tutarlar.
Gəlmək - qonağa baxır, getmək - ev sahibinə.
Gəncliyi təzə paltar kimi qorumaq lazımdır.
Göz neyləsə qaşdan yuxarı çıxa bilməz.
Gözlə bir dəfə görülən (şey) yüz dəfə eşitdiyindən yaxşıdır.
Gözlər ürəyin aynasıdır.
Gözlərini yumsan belə, əl ağzın harada olduğunu tapacaq.
Gözün içinə tərifləyən adam - şeytanın göndərməsidir.
Güclü qəhqəhə çəkir, zəif şikayətlənir.
Gül zibillikdə də bitər.
Günəş vahiddir, amma hərəni bir cür isidir.
Günəş yeri, dostluq qəlbi isidər.
Günəşə kim çirkab atsa, öz başına düşər.
Günəşsiz gün gecə kimidir.

H

Haqq ağacını daşda da əksən qurumaz.
Haqqı itirən öz ömrünü qısaldar.
Haray-həşirdən düşmən qorxmaz.
Havayı oturmaqdansa, havayı işləmək yaxşıdır.
Həddindən artıq müqəddəslik Yunanıstanı məhv etdi.
Həm döyürlər, həm də ağlamağa qoymurlar.
Hər quş öz yuvasını tanıyır.
Hər tülkü öz quyruğu ilə fəxr edir.
Hətta Yerusəlimdə də itlər hürür.

X

Xəstə sağalır - həkimi görmək də istəmir.

İ

İblisə barmağını göstər, yapışsın biləyindən.
İki dayəli uşaq acından ölər.
İki nəfər desə ki, korsan, gözünü yum.
İlan qabığını dəyişər, ürəyini yox.
İlanın çölü ala-buladır, insanın - içərisi.
İnək duza aldanar, insan sözə.
İnsan dünyaya gələndə ağlayır, dünyadan gedəndə ah çəkir.
İnsan etiqadını dəyişər, adətini yox.
İnsan insana can atar, heyvan meşəyə.
İnsan nə qədər ki, ölməyib işi gözə görünmür.
İnsan üçün ən çətin iş - özünü öyrənməkdir.
İnsanın bütün xoşbəxtliyi yaxşı at, daha yaxşı it və əla şahin sahibi olmaqdan ibarətdir.
İnsanın gücü ürəyində, ağacın gücü kökündədir.
İstiot yeməmisən ağzın niyə yanır?
işi bir ay fikirləş, bircə anda gör.
İt də duz-çörəyi yadda saxlayır.
İt olmayan vilayətdə pişiklər hürər.
İtin quyruğu yeddi il qəlibdə qaldı, düzəlmədi ki düzəlmədi.
İtlər savaşdı - dilənçininki gətirdi.

K

Karlar üçün zənglər iki dəfə çalınmır.
Kasıb gündə on dəfə ölür.
Keçəl gileyləndi ki, daraq bahalaşıb.
Keçiyə arxadan, ata qabaqdan, insana hər tərəfdən yanaş.
Kəl ilə kəlləyə gələn buğa buynuzsuz qalar.
Kəndin alt başında yalandır dedim, üst başına gəldim mən də inandım.
Kəndirin uzunu yaxşıdır, sözün qısası.
Kim haqqı sevməzsə, haqqa nifrət edər.
Kişi ev tikdi, arvad dağıtdı; arvad tikdi - şeytan da dağıda bilmədi.
Kişi fəhlədir, arvad bənna; kişi kərpic daşıyır, arvad tikir.
Köhnə dostla köhnə yolu tez itirmək olar.
Köhnənin cırılması bitməz, qoca inləməyi bitirməz.
Külək gətirdiyini külək aparar.

Q

Qabaqda duran düşmən, dalda duran dostdan yaxşıdır.
Qaçan da Allaha yalvarır, tutan da.
Qadın var ki, ağıllı kişidə nöqsan axtarar, axmaq kişidə - ləyaqət.
Qala içəridən ələ keçirilir.
Qanı qanla yumaq olmaz.
Qapmayan it uzaqdan hürər.
Qar da ağdır, amma bütün aləm onu tapdalayır.
Qaranlığı görməmisinizsə, işığın qədrini bilməyəcəksiniz.
Qardaşına da inanma, özünün çəp gözlərinə inan.
Qarışqanın gözü yox idi, allahdan kiprik diləyirdi.
Qarğanı xanım kimi böyütdülər, ancaq o, qarıldamağından qalmadı ki, qalmadı.
Qarışqanı ayağa qoy, başa çıxacaq.
Qartalın balası ikidən çox olmur.
Qəfil rasta çıxan kötük, araba çevirər.
Qılınc kömək etməyən yerdə, dil də gücsüzdür.
Qırıq qanadla qartal da uça bilməz.
Qırmaqdan qaçan balıq böyük görünər.
Qız ərə getmək istəyəndə evdəkilərlə çətin yola gedər.
Qızılın əli yoxdur, amma hər işi görür.
Qocalar xatirəylə yaşayır, cavanlar ümidlə.
Qocalıq Rüstəmi də yendirdi.(Rüstəm - xalq eposunun qəhrəmanı, pəhləvan).
Qonaq qonağı dəvət etdi, ev sahibi ikisini də qovdu.
Qonşu qonşunun aynasıdır.
Qonşun səndən duz istəyəndə, duzun olmasa belə, heç olmasa ona duzlu bir söz de.
Qorxaq gedəndə öyünər, cəsarətli - qayıdanda.
Qorxmuş it doqquz il ağaca hürər.
Qoyunu olmayanın bıçağı küt olar.
Qozbeli qəbir düzəldər, ancaq bəzən o da bacarmaz.
Qul olmaq asandır, insan olmaq çətin.
Quduz iti harada öldürsələr, orada da basdırarlar.
Qurd qonaq çağırsa get, amma köpəyi də özünlə apar.
Qurd ölür, minlərlə qurd balası qoyub gedir.
Qurd sürüyə cumanda vay o adamın halına ki, qoyunu təkdir.
Qurda dedilər: "Səni qoyunun yanına, oğlunu da quzunun yanına göndərək", qurd dedi: "Quzunun da yanına, qoyunun da yanına özüm gedərəm".
Qurda "İncil" oxuyurlar, amma onun ürəyindən meşə keçir.
Qurdla canavar kimi, tülkü ilə tülkü kimi görüş.
Qurdu ayaqları yedirər.
Qurdu - qurd kimi, tülkünü - tülkü kimi qarşıla.
Quş qanadıyla öyünər, qadın - əriylə.

L

Lazımsızı alsan, çox çəkməz ki, lazımlını satarsan.

M

May yağışı qızıldır, iyun yağışı - gümüş, iyul yağışı - od.
Məhəbbət gül axtarar, qısqanclıq - tikan.
Məhəbbət utancaqlıq bilməz.
Məhəbbəti, odu və öskürəyi camaatdan gizlədə bilməzsən.
Mənim amanımı kəsən vicdanımdır.

N

O

O qədər yağış yağmadı, nə qədər ki, göy guruldadı.
Odla oynamaq olmaz, suya - inanmaq.
Odu elə söndür ki, tüstüsü çıxmasın.
Odunu çox-çox yandıran meşəyə tez-tez gedər.
Oğru özü varlanmaz, özgəni var-yoxdan çıxarar.
Oğrunu üç gün dərə gizlədi, üç yüz gün - dağ, ancaq axır ki, tapdılar.
Oğrunun dilədiyi qaranlıq gecə olar.
Oğrunun əlinə heç nə keçmədi, öz papağını oğurladı.
Oğul özümün, ağıl özünün.
Oğurluq malı saxlayanın günahı oğrudan çox olur.
On beş atlını qonaq saxlamaq asandır, nəinki bir döş uşağını.
On dərviş bir həsir üstə yatar, amma iki şah bir səltənətə sığmaz.
On qadının ağlı bir qoz qabığına sığar və hələ də yer qalar.
Otuz iki dişin dibindən çıxan söz otuz iki dağ aşar.

Ö

Ölü aslandansa diri it yaxşıdır.
Ölüm məni qətiyyən qorxutmur, kaş utanc məndən uzaqlaşsaydı.
Öyrənmək bilik toxumudur, bilik isə xoşbəxtlik toxumudur.
Öz fikrini gizləyə bilməyəndən hökmdar olmaz.
Özgə eləyir - ürəyim ağrıyır, özüm eləyirəm - kürəyim.
Özgənin səadətinə qısqanan, özü səadət görməz.

P

Paxıllar ölür, paxıllıq qalır.
Peyinlikdə nə qədər dərin qazsan, bir o qədər çox iy verər.
Pis dil torpaqdakı ilanı öldürür.
Pis gözətçi oğrudan da pisdir.
Pis insan bütün insanların onun kimi olduğuna inanır.
Pişiyin başına kolbasa gurultayla düşdü, dedi: "İlahi, məni həmişə belə ildırımlar vursun".
Pulun dəyərini kasıbdan soruş.

R

S

Sarı qızıl - qara gün üçündür.
Sarımsağın iyi sirkədə də üç il qalar.
Sevgi olmayan yerdə sevinc də yoxdur.
Səadər qapını üç dəfə döyür, açmasan gedir başqa qapıya.
Səbr gümüş, səbirsizlik isə oddur.
Sərvətin qiymətini qazananda bilərlər, dostun qiymətini ... itirəndə.
Sirr olar iki nəfər arasında, üçüncü bildi - aləm bildi.
Sovqata sovqat gərəkdir.
Söz nə qədər çox olsa, iş o qədər az olar.
Sözü deməmiş, gör qulaq asan kimdir.
Sözün düzü xoşa gəlməz, xoşa gələn də təkdənbir düz olar.
Su axıb gedər, qum qalar.
Su ilə hər şey yuyulur, namusdan başqa.
Süd daşdı, nənənin xəbəri yox.
Sünbülün dolusu aşağı baxar, boşu yuxarı.

Ş

Şadlığa gecik, ehtiyaca tələs.
Şahın qəzəbinə gəlsən - xalqa üz tut, xalğın qəzəbinə gəlsən - qaç.
Şahlığı dövran edir, şahlar yox.
Şalvar geyinən hər kəs kişi adlanmağa layiqdirmi?
Şamsız yatsan, heç olmasa yuxudan borcsuz duracaqsan.
Şanslı adamın arvadı ölər, şanssız adamın atı ölər.
Şeytanlar öz aralarında didişirlər, insanlarla vuruşanda birləşirlər.
Şərab ağlı da alır, xeyirxahlığı da.
Şiri caynağından tanıyarlar.
Şirin dillə dağ maralını da sağmaq olar.
Şirin söz dəmir qapını da açar.

T

Taleyə tabe olan qul ölür.
Tənbəl çoban sürünü uzaqdan qaytarar.
Tənbəllik - kasıblığın açarıdır.
Tənbəllik - yamanlığın anasıdır.
Təzə dost qazan, köhnəni də unutma.
Tox qırğı ələ qonmaz.
Tox molla ac qurddan pisdir.
Tülkü öləndə də başını toyuq hininə çevirdi.
Tülkü öz quyruğunu şahid apardı.
Tülkü özü hara, quyruğu da ora.

U

Ulağa yüklənən hər şey onun özünə verilmir.
Ulağı toya çağırdılar - su daşıtdırmağa.
Uşaqla dəlini mühakimə etməzlər.
Uşağa demə kökə verəcəksən, deyibsən, ver.
Uşağınızı cəzalandırırsınızsa, axmaqsınız.

Ü

Üzü küləyə tüpürən adam öz üzünə tüpürər.

V

Var-dövlət Allah yanında günahdır, kasıblıq - camaat yanında.
Var-dövlət milçək kimidir: gah peyinə qonar, gah gülə.
Vicdan əzabı qamçıdan güclüdür.
Vicdanın dişi yoxdur, amma dişləyib-didir.
Vurağan öküzə allah buynuz verməz.

Y

Yaxşı atın arpasını artırarlar, pis atın qamçısını.
Yaxşı bir iş görsən - daş qoyursan, yeriməyə davam et - qarşında ona rast gələcəksən.
Yaxşı danışan yaxşı dinləyici istəyir.
Yaxşı qonşunu gündən qabaq görmək gərək.
Yaxşı ovçunun tüfəngi pas atmaz.
Yaxşı səndən qaçırsa, dalına düş; yaman sənə tərəf gəlirsə, kənara çəkil.
Yaxşıyla - yaxşı, yamanla - yaman.
Yatanı ilan da çalmaz.
Yel gətirəni yel də aparar.
Yemək yeyəndə it də susur.
Yiyəsiz qoyunu qışda da qırxarlar.
Yıxılanı döyməzlər.
Yuyulmamış üzlə hətta bacı da qardaşa görünməz.

Z

Zibillikdə göbələk tez yetişər, amma tez də qopub düşər.
Zorla almaq olar, zorla bağışlamaq olmaz.

Mənbə

Dünya xalqlarının atalar sözləri. Bakı,2015.