Mişel de Monten

Başqalarına olduğu qədər özümüzə də yadıq.
Başqalarının bilgisiylə bilgili olsaq belə, ancaq öz ağılımızla ağıllı olarıq.
Bədəni razılıqsız və istəksiz sevmək ruhsuz və hissiz bədəni sevməkdir.
Bir ailəni idarə etmək bir dövləti idarə etməkdən heç də asan deyildir.
Bir məqsədə bağlanmayan ruh, yolunu itirər. Çünki hər yerdə olmaq, heç bir yerdə olmamaqdır əslində.
Bir polyakı eynilə bir fransız kimi qucaqlayıram, dünya ilə qohumluğumu öz xalqımla qohumluğumun üstündə tuturam.
Bizim sevdiyimiz insan bizə həqiqətən olduğundan gözəl görünür.
Bütün günlər ölümə doğru gedir; son gün ona çatır.

CRedaktə

Dostluğun qolları bir-birimizi dünyanın bir ucundan o biri ucuna kimi qucaqlaya biləcək qədər uzundur.
Dünyamızdakı bütün müdrikliklər və mülahizələr son nəticədə bizi ölümdən qorxmamağı öyrədir.^[2]
Dünyaya gəldiyiniz gün bir tərəfdən yaşamağa, bir tərəfdən ölməyə başlarsınız.
Düşmənindən də nəsə öyrənə bilərsən.

Elə məğlubiyyətlər var ki, öz şərəf və şöhrətinə görə ən parlaq qələbələrdən də geri qalmır.
Eşq utanma və çəkinmənin olduğu yerdə vardır.

Ədalət olmayan yerdə əxlaqdan danışmaq gülüncdür.
Ədalətin olmadığı yerdə əxlaq da yoxdur.
Ən cox inandığımız şeylər, ən az bildiklərimizdir.
Əsl dostlar, "iki bədəndə bir qəlb" olanlardı.
Əsl kamillik axar suya bənzəyir: nə qədər dərindədirsə, bir o qədər sakitdir.^[3]
Əslində insanlar səni xəyal qırıqlığına uğratmır. Yalnız sən, səhv insanlar üzərində xəyal qurursan.
Əzbərləmək xəyanətdir.

Gələcəyi bilmək mümkün deyil, əgər mümkün olsaydı, bütün arzu və xəyallarımız alt-üst olardı.^[4]
Güc və təxəyyüldən hadisələr doğur.

Hədəfi olmayan gəmiyə heç bir külək kömək etməz.
Həqiqəti çılpaq görmək faydalıdır. Yalan isə qoy libaslara bürünsün.
Hər gün bir-birini görmənin dadı başqa, ayrılıb qovuşmanın dadı başqadır.
Həyat özü-özlüyündə nə yaxşıdır, nə də pis; ona yaxşılığı da, pisliyi də qatan sizsiniz.
Həyatı düzgün yaşamağı onu əldən buraxdıqda anlayırıq.

İgidlik cəsarət və iradədən doğur.
İllərin əlimizdən çəkib aldığı yaşama zövqlərini dişimiz, dırnağımızla müdafiə etməliyik.
İnsan sevincini böyüdərək üzüntüsünü isə kiçildərək anlatmalıdır.
İnsanlar başaqlara bənzərlər. İçləri boşkən başları havadadır, dolduqca əyilərlər.

Kral da, dilənçi də eyni iştahla acırlar.
Kim şöhrətpərəstlik xəstəliynə tutulmuşsa, onun bütün ömrü iztirablarla zəhərlənmişdir.

Məktəblər basdırılmış gəncliyin həbsxanalarıdır.
Mən kitabları deyil, kitablar məni yaratdılar.
Mübahisə edərkən öz səhvini boynuna almaq, filosoflara məxsus nadir, qiymətli keyfiyyətdir.
“Müdrikliyin ən gözəl sübutu əhval-ruhiyyənin həmişə yaxşı olmasıdır.
Mürəkkəb hadisələr haqqında dərhal qərar vermək ən böyük axmaqlıqdır.
Mütaliədən ucuz əyləncə yoxdur, mütaliənin zövqü isə uzun müddət davam edir.

Ölüm insanı hər cür borcdan azad edir, bircə şərəfsiz ölüm günahı onun üzərindən götürə bilmir.
Ölümün bizi harada gözlədiyi müəyyən deyil, yaxşısı budur ki, biz onu hər yerdə gözləyək.
Öz öhdəsinə heç bir vəzifə götürmədən evlənməyin özü də bir xəyanətdir.
Özünü olduğundan az göstərmək, alçaqkönüllülük deyil axmaqlıqdır; özünə dəyərindən az qiymət qoymaq qorxaqlıqdır. Özünü oldugundan çox göstərmək də, çoxu dəfə qürurdan deyil axmaqlıqdandır.
Öz-özlüyündə həyatın elə bir mənası yoxdur; həyatın qiyməti szin onu nələrə sərf etməyinizdən asılıdır.

Sokrat söylədi deyə deyil, öz yaradılışıma uyğun olduğundan, üstəlik həddindən artıqlığa belə qaçaraq, bütün insanları həmyerlim sayıram.
Sözün yarısı onu deyənə, yarısı da qulaq asana məxsusdur. ^[6]