Sultan Süleyman Qanuni

Sultan Süleyman Qanuni (Osmanlı Türkcəsi: سلطان سليمان اول, Sultan Süleyman-ı Evvel) (6 noyabr 1494, Trabzon – 6 sentyabr 1566, Siqetvar, Baranya əyaləti), Osmanlı imperiyasının 10-cu padşahı və 89-cu İslam xəlifəsidir. Qərb dünyasında Möhtəşəm Süleyman, şərqdə isə ədalətli idarəçiliyinə görə Qanuni Sultan Süleyman olaraq da tanınır. 1520-dən 1566-dakı ölümünə qədər təqribən 46 il sultanlıq etmiş və 13 dəfə səfərə çıxmış, səltənətinin ümumilikdə 10 il 1 ayını səfərlərdə keçirmişdir. Osmanlı tarixinin ən uzun müddət taxtda oturan, ən uzun müddət səfərdə qalan və ən çox səfərə çıxan sultanıdır.

Xalq var-dövləti, gücü ən böyük qismət hesab edir, Amma bu dünyada sağlamlıq sehri ən yaxşı haldır. İnsanların suverenlik adlandırdıqları şey dünyəvi çəkişmə və daimi müharibədir; Allaha ibadət ərşin ən ucasıdır, mülklərin ən xoşbəxtidir.

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

B

• Bu, müharibə deməkdir! Təhqirlərə dözəcək acizlər, əsassızlar arasında deyilik. Tez qələbə hazırlıqları tamamlansın. Belqrad qapısını sındırmaq üçün andımız var.

D

• Dənizdə döyüşmədən quruda fəth olmaz.
• Dünya bir xəyaldır.
• Dünya heç kimə məxsus deyil.
• Dünyada mötəbər bir şey yox dövlət kimi,
  Dövlət əzizdir, candakı səhhət kimi.

Ə

• Əgər ədalətlə hökm etsən, hər gün ibadətdir.

F

• Fəzilət ədalətdən qaynaqlanır. Haqsız insan ancaq pis işlərə səbəb ola bilər. Heyətinizin məmurlarının zahiri görkəminə aldanmayın və heç vaxt maddi mənfəətə həris olanı işə götürməyin, çünki belə insanlar Allahın mənə əmanət etdiyi insanlara zülm edirlər. Sənin öhdənə qoyduğum əsgərlərim və təbəələrimlə münasibətdə bunu et; kiçiklərə öz övladlarınız kimi, böyüklərə atanız kimi, yaşınızdakılara qardaşlarınız kimi.

G

• Güc oddan tikilmiş köynəkdir. Əgər onu imanla və həqiqətlə geyinməyi bilsən, səni qoruyar və düşmənlərini məhv edər. Halbuki qüruruna təslim olub yerini unutsan, o zaman səni yandırar.

H

• Həyat elə məktəbdir ki, uğursuzluq uğurdan daha yaxşı müəllimdir.
• Hökmranlıq qızıl və ya ləl-cəvahiratla gəlmir. Yalnız qılıncla. Qılınc hüququ ilə qazanılan torpaq da yalnız qılıncla qorunur.

X

• Xalq var-dövləti, gücü ən böyük qismət hesab edir, Amma bu dünyada sağlamlıq sehri ən yaxşı haldır. İnsanların suverenlik adlandırdıqları şey dünyəvi çəkişmə və daimi müharibədir; Allaha ibadət ərşin ən ucasıdır, mülklərin ən xoşbəxtidir.

İ

• İnsan yalnız iki halda ağlaya bilər: ya həqiqi sevgidən, ya da ölümdən.

Q

• Qılıncın edə bilmədiyini ədalətlə et.
• Qılıncımızın kölgəsi durduqca düşmənlər bizdən qorxacaqlar.
• Qoy mənim tabutumu ən yaxşı həkimlər aparsın. Hamı bilsin ki, hətta onlar da ölümün qarşısında acizdirlər. Qəbrə çatana qədər yolda hamıya qızıl paylayın. Qoy başa düşsünlər ki, nə sərvət qazanırsan qazan, o, bu dünyada qalır. Əllərim tabutdan çöldə qalsın. Qoy hamı bilsin ki, Qanuni Sultan Süleyman belə bu dünyadan əliboş getdi.

M

• Mən dünyanın ağası deyiləm, əksinə, əkinçilikdə, əkinçilikdə əmin-amanlıq, firavanlıq qoyub aldıqları nemətlə bizi yaşadırlar.
• Mən Allahın quluyam, bu dünyanın sultanıyam. Allahın lütfü ilə mən Məhəmməd ümmətinin başındayam. Mən Süleymanam, onun adından Məkkə və Mədinədə xütbə oxunmuşam. Mən Bağdadda şah, Bizans torpaqlarında kayzer, Misirdə sultan, Aralıq dənizinə, Məğrib və Hindistana donanmalarını göndərən sultanam. Mən macar taxtını və tacını götürüb nökərlərindən birinə bağışlayan sultanam. Voyevoda Petru üsyan etdi, amma atımın ayaqları onu toza çevirdi; Moldovanı da fəth etdim.

O

• Onlar (Fatih Sultan Mehmed və dövlət məmurları) İstanbulu fəth etməklə böyük fəzilət əldə etdilər. Onları özümüzlə eyniləşdirə bilmərik.

S

• Sadiq təbəələrimizin davam edən qarətləri və dövlətimizi təhqir etməyiniz bizə Rodos adasını və onun qəsrini təhvil verməyinizi tələb etməkdən başqa yol qoymur. Əgər buna itaət etsəniz, yeddi qat göyü və yeri yaradan Allaha, altı min peyğəmbərə, Məhəmməd peyğəmbərə və göydən gələn dörd xəlifəyə and içirik; Adadan sərbəst şəkildə köçməyə icazə veriləcək və orada qalmaq istəyənlər zərər görməyəcək. Ancaq əmrlərimizə dərhal etibar edilməsə, hamınız bizim dəhşətli qılıncımızla parçalanacaq, Rodosun qüllələri, qalaları və divarları yerlə yeksan ediləcək. Əmin olun ki, nə sizi, nə də əsgərlərinizi unutmamışam.
• Sənətkarlar, hər biriniz mənim üçün yeniçəri kimisiniz. Onların qılıncı sənindirsə, sənin qələmin bizə güc-qüdrət verəcək.

Y

• Yaşlandıqca məsumluğumuz azalır.