Vatslav Havel

Vatclav Havel (çex. Václav Havel; 5 oktyabr 1936 – 18 dekabr 2011) — çex yazıçısı, dramaturq, dissident, insan hüquqları müdafiəçisi və dövlət xadimi, Çexoslovakiyanın doqquzuncu və sonuncu (1989-1992), Çexiyanın birinci prezidenti (1993-2003).

Mən, həqiqətən, sözlərin bütün hökumət strukturunu sarsıtmağa qadir olduğu bir sistemdə yaşayıram, burada sözlər on hərbi hissədən daha güclü ola bilər.

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Azad, özünə hörmət edən və özünü təmin edən vətəndaşlar olmadan azad və müstəqil dövlətlər mümkün deyil. Daxili əmin-amanlıq, vətəndaşların özləri arasında və vətəndaşlarla dövlət arasında sülh olmadan dünyada sülhün təminatları yoxdur.

B

• Bəşəriyyətin xilası insanın qəlbində, insanın özünü tanımaq qabiliyyətində, insanın həlimliyində və insan məsuliyyətindədir.
• Bəzən düşünürəm ki, intiharlar əslində həyatın mənasının kədərli keşikçiləri deyilmi?
• Biz hamımız totalitar sistemə öyrəşmişik və onu dəyişməz bir həqiqət kimi qəbul etmişik və bununla da onun əbədiləşməsinə kömək etmişik. Başqa sözlə, biz hamımız - təbii olaraq fərqli dərəcədə olsa da - totalitar mexanizmin fəaliyyətinə cavabdehik. Heç birimiz sadəcə onun qurbanı deyilik. Biz hamımız həm də onun yaradıcılarıyıq.
• Bu insan dünyasının xilası insan qəlbində, insanın düşünmək gücündə, insanın həlimliyində və insan məsuliyyətindən başqa heç bir yerdə deyil.

D

• Dissident əsla güc sferasında fəaliyyət göstərmir. O, hakimiyyətə can atmır. … Onun hərəkətləri, dəyərindən asılı olmayaraq, sadəcə olaraq onun bir vətəndaş kimi ləyaqətini ifadə edir.

G

• Gücün həyata keçirilməsi, güclülərin dünyası ilə gücsüzlərin dünyası arasında minlərlə qarşılıqlı əlaqə ilə müəyyən edilir, daha çox ona görə ki, bu dünyalar heç vaxt kəskin xəttlə bölünmür: hər ikisində hər kəsin özündən kiçik bir hissəsi var.

H

• Hesab edirəm ki, siyasətin korrupsioner və çirkin olduğunu söyləyən, onu korrupsiyaya çevirəndir.
• Həqiqət sizin düşündüyünüz kimi deyil ; həm də onun hansı şəraitdə və kimə, nə üçün və necə deyilməsidir.
• Hər bir güzəşt növbəti güzəştlərə səbəb olur, biz geri çəkilə bilmərik, çünki arxamızda yalnız uçurum var, biz verdiyimiz vədlərə əməl etməli və onların yerinə yetirilməsini tələb etməliyik.

İ

• İnsan öz ruhunda dünya qarşısında məsuliyyətin ən dərin mənasını yenidən kəşf etməlidir ki, bu da insanın özündən yüksək bir şey qarşısında məsuliyyət deməkdir.
• İnsan özünü kainatın mərkəzi və hər şeyin ölçüsü hesab etməyə başlayan kimi dünya insani simasını itirir, insan dünyaya nəzarəti itirir.
• İnsanın əsl imtahanı onun özü üçün uydurduğu rolu nə qədər yaxşı oynaması deyil, taleyin ona həvalə etdiyi rolu nə qədər yaxşı oynamasıdır.

Q

• Qanuna hörmət yaratmaq avtomatik olaraq daha yaxşı bir həyat təmin etmir, çünki qanunlar və qurumlar üçün deyil, insanlar üçün bir işdir.

M

• Mən, həqiqətən, sözlərin bütün hökumət strukturunu sarsıtmağa qadir olduğu bir sistemdə yaşayıram, burada sözlər on hərbi hissədən daha güclü ola bilər.
• Müasir insanın faciəsi onun öz həyatının mənasını getdikcə daha az bilməsində deyil, onu getdikcə daha az narahat etməsidir.

Ö

• Ölkəmiz çiçəklənmir. Xalqlarımızın böyük yaradıcılıq və mənəvi potensialından ağılla istifadə olunmur. Sənayenin bütün sahələri heç kimə maraqlı olmayan mallar istehsal edir, biz isə ehtiyacımız olan şeylərdən məhrum oluruq. Özünü fəhlə dövləti adlandıran dövlət işçiləri aşağılayır, istismar edir. Köhnəlmiş iqtisadiyyatımız əlimizdə olan az enerjini israf edir.

P

• Pyeslərinizin yazdığınız kimi ifasını görmək istəyirsinizsə, Prezident olun.

S

• Siyasət əyləncə rolunu oynamamalıdır.
• Siyasət mümkün olanın sənəti deyil; siyasət mümkün olmayanın sənətidir.
• Siyasətdə yalan danışmaq qabiliyyəti deyil, nə vaxt, harada, necə və kimə deyəcəyini bilmək həssaslığı lazımdır.

Ş

• Şübhəsiz ki, sözə inamsızlıq onlara nahaq inamdan daha faydalıdır. Üstəlik, sözlərə inanmamaq, onları gözdən qaçıra bilməyən dəhşətlərə görə günahlandırmaq - bu, sonda bir ziyalının taleyi deyilmi?

U

• Uğurların arxasında dayanmaq çətin deyil. Amma öz uğursuzluqlarına görə məsuliyyəti öz üzərinə götürmək... bu çox çətindir!

Ü

• Ümid, ən dərin və ən güclü mənasında, yalnız işlərin yaxşı getdiyinə görə sevinc deyil; bu, uğur şansı verdiyi üçün deyil, yalnız o məqsəd yaxşı və gözəl olduğu üçün hansısa məqsəd üçün işləmək bacarığıdır.
• Ümid hər şeyin yaxşı olacağını hiss etmək deyil. Ümid həyatın və işin mənası olduğunu hiss etməkdir.

V

• Vətəndaşlarının əsas hüquqlarından məhrum olan dövlət qonşuları üçün də təhlükəyə çevrilir: daxili özbaşınalıq öz əksini özbaşına xarici münasibətlərdə göstərəcək. İctimai rəyin sıxışdırılması, hakimiyyət uğrunda ictimai rəqabətin ləğvi və onun ictimai həyata keçirilməsi dövlət hakimiyyətinin özünün istədiyi şəkildə silahlanmasına yol açır.... Öz xalqına yalan danışmaqdan çəkinməyən dövlət başqa dövlətlərə də yalan danışmaqdan çəkinməyəcək.