Mustafa Kamal Atatürk: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 7:
 
== B ==
[[Şəkil:Mustafa Kemal Ataturk looking through a train window over Turkish flag.jpg|200px|thumb|right|Bir millət irfan ordusuna malik olmadıqca, savaş meydanlarında nə qədər zəfərlər əldə edərsə-etsin, o zəfərlərin yaşaması ancaq irfan ordusu ilə mümkündür.]]
* Bilək ki, milli mənliyini bilməyən millətlər, başqa millətlərə yem olarlar.
* Bir cəmiyyətin millət ola bilməsi üçün mütləq müəllimlərə ciddi ehtiyacı var: onlar cəmiyyəti həqiqi bir millət halına gətirirlər.
Sətir 12 ⟶ 13:
* Bir milləti hürr, müstəqil, şanlı, yüksək bir toplu olaraq yaşadan da, pis vəziyyətə, yoxsulluğa salan da təhsildir.
* Bir millətin yaşaya bilməsi üçün azadlıq və müstəqilliyə sahib olması lazımdır.
* Bir Türktürk dünyaya əvəzdir.
* Biz cahil dediyimiz zaman, məktəbdə oxumamış olanları nəzərdə tutmuruq. Nəzərdə tutduğumuz elm, həqiqəti bilməkdir. Yoxsa oxumuş olanlardan ən böyük cahillər çıxdığı kimi, heç oxumaq bilməyənlərdən də həqiqəti görən gerçək alimlər çıxa bilər.
* Biz Türklərtürklər, bütün tariximiz boyunca azadlıq və istiqlala timsal olmuş bir millətik.
* Bir millət təhsil ordusuna sahib olmadıqca, döyüş meydanlarında nə qədər parlaq zəfərlər əldə etsə etsin, o zəfərlərin qalıcı nəticələndirər verməsi ancaq təhsil ordusuyla mümkündür.
* Bizcə Türkiyə Respublikası anlamınca qadın, bütün türk tarixində olduğu kimi bu gün də ən hörmətli səviyyədə, hər şeyin üstündə yüksək və şərəfli bir varlıqdır.<ref>Perihan Naci Eldeniz, TTK. Belleten, Cilt: XX, Sayı: 80, 1956. s. 740</ref>
* Böyük işlər, mühüm cəhdlər ancaq birlikdə səy göstərməklə əldə edilə bilər.
* Böyük ölülərə matəm lazım deyil, fikirlərinə bağlılıq lazımdır.
Sətir 21 ⟶ 23:
* Bu vətən uşaqlarımız və nəvələrimiz üçün cənnət edilməyə layiqdir.
* Bütün ümidim gənclikdədir.
[[Şəkil:Mustafa_Kemal_Ataturk_looking_through_a_train_window_over_Turkish_flag.jpg|144px|thumb|right|Biz Türklər, bütün tariximiz boyunca azadlıq və istiqlala timsal olmuş bir millətik.]]
 
== D ==
[[Şəkil:Atatürk Sivas Lisesi'nde Geometri dersi verirken (13 Kasım 1937).jpg|200px|thumb|right|Dünyadakı ən məsum məşğuliyyət riyaziyyatdır.]]
* Din və məzhəb hər kəsin öz vicdanından doğan bir işdir. Heç kəs heç kimi nə bir din, nə bir məzhəbi qəbul etməyə məcbur edə bilməz. Din və məzhəb heç bir zaman siyasət aləti kimi istifadə edilə bilməz.
* Dövlət yalnız bir halda - yaxşı və pis adamları artıq bir-birindən seçə bilməyəndə məhv olur.
* Döyüş zəruri və qaçılmaz olmalıdır, millətin həyatı təhlükə ilə qarşı-qarşıya qalmadıqca, hərb bir cinayətdir.<ref>Şerafettin Turan, Mustafa Kemal Atatürk: Kendine Özgü Bir Yaşam ve Kişilik, Bilgi Yayınları, s. 597.</ref>
** Orijinalı: ''Milletin hayatı tehlikeyle karşı karşıya kalmadıkça savaş bir cinayettir.''
** Alternativ tərcümələr:<br />Hərb məcburi və təxirəsalınmaz olmalıdır. Millətin taleyini müdafiə etmirsə, hərb bir cinayətdir.<br />Millətin taleyini müdafiə etmirsə, hərb bir cinayətdir.<br />Millətin həyatı təhlükəyə məruz qalmayıbsa, müharibə etmək cinayətdir.<br />Nə qədər ki, bir millətin həyatı təhlükəyə məruz qalmayıb, hərb bir cinayətdir.
* Dövlət idarəsi işləməzsə, insanların hürriyyətini qoruyacaq heç bir qüvvət qalmaz.
* Dövlət idarəsindəki əsas proqramımız Cümhuriyyət Xalq Partiyası proqramıdır. Bunun əhatə etdiyi prinsiplər bizi idarəetmə və siyasətdə aydınlaşdıran təlimatlardır. Ancaq heç vaxt bu prinsipləri göydən endiyi düşünülən kitabların dogmaları ilə birlikdə saxlamamalıdırlar. Biz ilhamımızı göydən və qəribə deyil, birbaşa həyatdan götürmüşük. Yolumuzu çəkir; yaşadığımız vətən, yaşadığımız türk milləti və min heyrət və iztirabları qeyd edən millətlər tarixinin yarpaqlarından çıxardığımız nəticələrdir.<ref>[http://web.archive.org/web/20160313105733/http://tbmm.gov.tr/tarihce/ataturk_konusma/5d3yy.htm Atatürk'ün Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin V. Dönem 3. Yasama Yılını Açış Konuşmaları]</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20100527164933/http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=SoylevDemecler&IcerikNo=352 Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Beşinci Dönem Üçüncü Toplanma Yılını Açarken]</ref><ref>KARAL (Ord. Prof.), Enver Ziya (1927-10-20). Fatih ÖZDEMİR Atatürk'ten Düşünceler (kitab) (türkcə), 192. sayfa. Ankara: ODTÜ Yayıncılık. ISBN ISBN 975-7064-12-2.</ref>
* Dövlət və hökuməti özünə doğma və qoruyucu hesab etmək, hər hansı bir millət üçün böyük nemətdir, şərəfdir.
* Dünyadakı ən məsum məşğuliyyət [[riyaziyyat|riyaziyyatdır]].
* Dünyanın üzündə gördüyümüz hər şey qadının işidir.<ref>Afet İnan, Tarih boyunca Türk Kadının Hak ve Görevleri, Millı̂ Eğitim Basımevi, s. 159.</ref>
 
== E ==
*[[Şəkil:Ataturk visits a school.jpg|200px|thumb|right|Ey yüksələn yeni nəsil, gələcək sizindir. RespublikanızıRespublikanı biz qurduq, Onuonu yüksəldəcək və davam etdirəcək sizlərsiniz.]]
* Ey qəhrəman türk qadını, sən yerdə sürünməyə deyil, çiyinlərdə göyə qalxmağa layiqsən.<ref>Sadi Irmak, Atatürk ve Türkiye'de Çağdaşlaşma Atılımları, Hisarbank Kültür Yayınları, s. 86.</ref>
* Ey Türk Gəncliyi! Birinci vəzifən, Türk istiqlalını, Türk Respublikasını, əbədi, mühafizə və müdafiə etməkdir.
[[Şəkil:Ac* ataturk1.jpg|144px|thumb|right|Ey yüksələn yeni nəsil, gələcək sizindir. RespublikanızıRespublikanı biz qurduq, Onuonu yüksəldəcək və davam etdirəcək sizlərsiniz.]]
* Ey Türktürk Gəncliyigəncliyi! Birinci vəzifən,; Türktürk istiqlalını, Türktürk Respublikasınırespublikasını, əbədi, mühafizə və müdafiə etməkdir.<ref>Böyük Nitq, 1927</ref>
 
== Ə ==
* Əfəndilər və ey millət! Yaxşı bilin ki, Türkiyə Respublikası şeyxlər, dərvişlər, müridlər, mənsublar ölkəsi ola bilməz. Ən düzgün və ən gerçək təriqət sivilizasiya təriqətidir.<ref>[http://web.archive.org/web/20190831192801/http://www.kastamonu.gov.tr/ataturkun-kastamonuya-gelisi---sapka-ve-kiyafet-devrimi Atatürk'ün Kastamonu'ya Gelişi-Şapka ve Kıyafet Devrimi]</ref><ref>"Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, mensuplar memleketi olamaz. En doğru ve en gerçek tarikat, uygarlık tarikatıdır." (Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, Cilt II, s. 215)</ref>
[[Şəkil:Mustafa Kemal during the Gallipoli Campaign.jpg|144px|thumb|right|Ey Türk Gəncliyi! Birinci vəzifən, Türk istiqlalını, Türk Respublikasını, əbədi, mühafizə və müdafiə etməkdir.]]
 
* Əfəndilər və ey millət! Yaxşı bilin ki, Türkiyə Respublikası şeyxlər, dərvişlər, müridlər, mənsublar ölkəsi ola bilməz. Ən düzgün və ən gerçək təriqət sivilizasiya təriqətidir.
* Ən xırda pislik pisliklərin ən pisidir.
* Əsl əhəmiyyətli olan və məmləkəti təməlindən yıxan, xalqını əsir edən, içəridəki cəbhənin susqunluğudur.
Sətir 46 ⟶ 52:
 
== H ==
[[Şəkil:Atatürk5.jpg|200px|thumb|right|Hər kəs milli vəzifəsini və məsuliyyətini bilməli, dövlət məsələləri üzərində o düşüncəylə, düşünüb vəzifə əldə etməlidir.]]
* Heç bir zəfər məqsəd deyildir. Zəfər ancaq özündən daha böyük bir məqsədə çatmaq üçün lazım olan ən mühüm vasitədir.
* Heç bir şeyə ehtiyacımız yoxdur, tək bir şeyə ehtiyacımız vardır; çalışqan olmaq!<ref>Atatürkçülük, III. Cilt, Genelkurmay Başkanlığı, Millî Eğitim Basımevi, 1984, s. 171.</ref>
* Hər kəs [[milli]] vəzifəsini və məsuliyyətini bilməli, dövlət məsələləri üzərində o düşüncəylə, düşünüb vəzifə əldə etməlidir.
* Hər tərəqqi və qurtuluşun anası hürriyyətdir.
* Hərb məcburi və təxirəsalınmaz olmalıdır. Millətin taleyini müdafiə etmirsə, hərb bir cinayətdir.
* Hərçənd bizə milliyyətçi deyərlər. Amma, biz elə milliyyətçilərik ki, əməkdaşlıq edən bütün millətlərə hörmət və riayət edərik. Onların milliyyətlərinin bütün zərurətlərini tanıyarıq. Bizim milliyyətçiliyimiz hər halda xudbincə və məğrurca bir milliyyətçilik deyil.
* Həyatda ən böyük mürşid elmdir.
Sətir 57 ⟶ 63:
* İnsanın sərvəti öz şəxsiyyəti olmalıdır.
* İrəli getmək gözləməkdən yaxşıdır.
 
== Q ==
[[Şəkil:Ataturk Ankara High School for Girls.jpg|200px|thumb|right|Qadınlarımız elm və fən sahibi olacaqlar və kişilərin keçdikləri bütün təhsil səviyyələrini keçəcəklər. Qadınlar ictimai həyatda kişilərlə gəzərək bir-birlərinin köməkçiləri və dəstəkçiləri olacaqlar.]]
* Qadınlarımız elm və fən sahibi olacaqlar və kişilərin keçdikləri bütün təhsil səviyyələrini keçəcəklər. Qadınlar ictimai həyatda kişilərlə gəzərək bir-birlərinin köməkçiləri və dəstəkçiləri olacaqlar.<ref>Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, cilt II, 2. baskı, Ankara, s. 85-86.</ref>
 
== M ==
* Mənim Türktürk millətinə, Türktürk cəmiyyətinə, Türklüyüntürklüyün gələcəyinə aid tapşırıqlarım bitməmişdir, siz onları tamamlayacaqsınız. Siz də, sizdən sonrakılara mənim sözümü təkrar edin.
* Məktəb, gənc beyinlərə insanlığa hörməti, millət və ölkəyə sevgini, müstəqillik qürurunu öyrədər.
* Məktəb sayəsində, məktəbin verəcəyi elm və fən sayəsindədir ki, Türktürk milləti, Türktürk sənəti, Türktürk iqtisadiyyatı, Türktürk şeir və ədəbiyyatı bütün gözəllikləriylə inkişaf edər.
* Millətləri yalnız və yalnız müəllimləri xilas edə bilər.
* Millətin taleyini müdafiə etmirsə, hərb bir cinayətdir.
* Millətin həyatı təhlükəyə məruz qalmayıbsa, müharibə etmək cinayətdir.
* Milli birliyi olmayan millətlər başqa millətlərin ovudur.
* Milli hiss ilə dil arasındakı bağ çox qüvvətlidir. Dilin milli və zəngin olması, milli hissin inkişafında başlıca faktordur. Türk dili, dillərin ən zənginlərindəndir. Yetər ki, bu dil şüurla işlənsin. Ölkəsini, yüksək müstəqilliyini qorumasını bilən Türktürk milləti, dilini də xarici dillər boyunduruğundan qurtarmalıdır.
* Milli müstəqillik elə bir nurdur ki, onun qarşısında zəncirlər əriyir, taxt-tac yanıb kül olur.
* Müəllim bir şama bənzər, özünü istehlak edərək başqalarına işıq verər.
Sətir 72 ⟶ 80:
* Müsbət elmlərin təməllərinə söykənən, gözəl sənətləri sevən, fikir tərbiyəsində olduğu qədər bədən tərbiyəsində də qabiliyyəti artmış və yüksəlmiş olan fəzilətli, qüdrətli bir nəsil yetişdirmək ana siyasətimizin açıq diləyidir.
* Müvəffəqiyyətlərdə qüruru məğlub etmək, fəlakətlərdə ümidsizliyə müqavimət göstərmək lazımdır.
[[Şəkil:Ac ataturk1.jpg|144px|thumb|right|Ey yüksələn yeni nəsil, gələcək sizindir. Respublikanızı biz qurduq, Onu yüksəldəcək və davam etdirəcək sizlərsiniz.]]
 
== N ==
* Nə qədər ki, bir millətin həyatı təhlükəyə məruz qalmayıb, hərb bir cinayətdir.
* Nə mutlu türkəm deyənə!
** Orijinalı: ''Ne mutlu Türk'üm diyene!''
** Alternativ tərcümə:<br />Nə xoşbəxtdir "Türkəmtürkəm" deyənə!
 
== O ==
Sətir 88 ⟶ 96:
 
== S ==
* Sizlər, yəni yeni Türkiyənin gənc övladları! Yorulsanız da belə məni izləyəcəksiniz... İstirahət etməmək üzrə getməyə qərar verənlər, əsla və əsla yorulmazlar. Türk Gəncliyigəncliyi məqsədə, bizim yüksək idealımıza dayanmadan, yorulmadan gedəcək.
 
== T ==
[[File:TurkishflagAtatürk, Trakya Manevraları (19).jpg|144px200px|thumb|right|Türk övladı əcdadını tanıdıqca daha böyük işlər etmək üçün özündə qüvvət tapacaq.]]
* Tarix bir millətin qanını, haqqını, varlığını heç bir zaman inkar edə bilməz.
* Tarix ehtiyatsızlar üçün mərhəmətsizdir.
* Tarix türk inqilabından bəhs edərkən bunun bir qurtuluş olduğunu söyləyəcək. Xüsusilə bu azadlığın müxtəlif mərhələlərində qadınların azad olmasını xatırlayacaqdır.<ref>[http://web.archive.org/web/20141209205812/http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-06/ataturk-ve-kadin-haklari-2 Prof. Dr. TURHAN FEYZİOĞLU, "Atatürk ve Kadın Hakları", atam.gov.tr]</ref>
* Tarixi yaşadığımız kimi yazdıq, lakin gələcəyi respublikaya inananlara, onu qoruyanlara və yaşadacaqlara əmanət etmək lazımdır.
* Tərbiyə bir milləti ya hürr, müstəqil, şanlı, ali bir cəmiyyət halında yaşadır, ya da onu əsarət və səfillik içərisində qoyur.
Sətir 99 ⟶ 108:
* Türk millətinin istedadı və qəti qərarı mədəniyyət yolunda dayanmadan, qorxmadan irəliləməkdir.
* Türk övladı əcdadını tanıdıqca daha böyük işlər etmək üçün özündə qüvvət tapacaq.
* "Türkiyə cümhuriyyətininCümhuriyyətinin, xüsusilə bu günki gəncliyinə və yetişməkdə olan uşaqlarına xitab edirəm: Qərb səndən, Türkdəntürkdən çox geri idi. Mənada, fikirdə, tarixdə bu belə idi. Əgər bu gün qərb texnikada bir üstünlük göstərirsə, ey Türktürk Övladıövladı, o qəbahət də sənin deyil, səndən əvvəlkilərin bağışlanılmaz laqeydliyinin bir nəticəsidir. Bunu da söyləyim ki, çox ağıllısan! .. Bu məlumdur. Lakin zəkanı unut! .. Daim çalışqan ol..."!
* Türkiyə cümhuriyyətiniCümhuriyyətini quran Türkiyə xalqına Türktürk milləti deyilir.
* Türkiyə Türklərindirtürklərindir, işdə millətpərvərlərin şüarı budur.
* Türk olmaq çətindir, çünki dünya ilə savaşırsan. Türk olmamaq isə daha çətindir, çünki türk ilə savaşırsan.
* Türkiyə tək ölkədir ki, azadlığı üçün 6 dövlətlə savaşıb.
* Nə xoşbəxtdir "Türkəm" deyənə!
* Türkiyə tək ölkədir ki,azadlığı üçün 6 dövlətlə savaşıb.
 
== V ==
[[Şəkil:Atatürk başında kasketiyle otururken.jpg|200px|thumb|right|Yaşadıqları kimi məmnun və xoşbəxt olmalı olan şey özü üçün deyil, özündən sonra gələnlər üçün çalışmaqdır.]]
* Vaxtında kitabları qarışdırdım. Filosofların həyat haqqında dediklərini başa düşmək istədim. Bəziləri hər şeyi qara kimi görürdülər. "Biz heç kim deyilik və sıfıra çatmayacağıq, dünyada müvəqqəti həyat zamanı sevinc və xoşbəxtlik üçün yer yoxdur" dedilər. Digər kitabları oxumuşam, ağıllı adamlar bunları yazıblar. Deyirdilər: "Sona sıfır gəldiyindən, nə olursa olsun, heç olmasa yaşadığımız müddətcə şən və nəşəli olaq." Mən öz xarakterim baxımından həyatın ikinci mənzərəsini bəyənirəm, ancaq aşağıdakı həddlərdə: Bütün insanlığın öz şəxsiyyətində olduğunu görən kişilər kasıbdırlar. Aydındır ki, həmin insan bir şəxsiyyət olaraq yox olacaqdır. Yaşadıqları kimi məmnun və xoşbəxt olmalı olan şey özü üçün deyil, özündən sonra gələnlər üçün çalışmaqdır. Fərasətli bir adam yalnız bu şəkildə hərəkət edə bilər. Həyatda tam zövq və xoşbəxtlik yalnız gələcək nəsillərin şərəfinə, varlığına, xoşbəxtliyinə xidmət edə bilər.<ref>[http://web.archive.org/web/20180628120602/http://www.atam.gov.tr/ataturkun-soylev-ve-demecleri/romanya-disisleri-bakani-antonescu-ile-konusma Romanya Dışişleri Bakanı Antonescu İle Konuşma]. Atatürk 20 mart 1937-ci ildə Ankara Palasda, Rumıniyanın xarici işlər naziri Viktor Antoneskuya bunları dedi.</ref>
* Vətənini ən çox sevən, vəzifəsini ən yaxşı edəndir.
 
Sətir 118 ⟶ 128:
 
== Azərbaycana münasibəti ==
* Azərbaycanın sevinci bizim sevincimiz, kədəri bizim kədərimizdir. Azərbaycan bizim qardaşımızdır. Heç nəyə baxmayaraq ona yardım etmək borcumuzdur.
 
*''"Azərbaycanın* sevinciBu bizim sevincimiz, kədəri bizim kədərimizdir. Azərbaycan bizim qardaşımızdır. Heç nəyə baxmayaraq ona yardım etmək borcumuzdur."'' sözlərinisözləri Mustafa Kamal Atatürk 1921-ci ildə Azərbaycan SSR-in Türkiyədəki təmsilçisi İbrahim Əbilovun etibarnaməsini qəbul edərkən demişdir. Bu sözlər Atatürkün Azərbaycan haqqında işlətdiyi ən məşhur fikirlərdən biridir.
* N.Nəriman Nərimanov ilə xalqı bizə yardım etməsəydi, sonumuzun necə olduğunu düşünmək belə istəmirəm. Onlarla ölkəyə yardım etdik onlar bizlə savaşdı. Heç vaxt unutmayın ki, türkə türkdən başqa kimsə yardım etməz.
 
== İstinadlar ==