Ləzgi atalar sözləri

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Ac adam yuxusunda da bir xurcun çörək görər.
• Aciz eşşəyə hər kəs minər.
• Açıq ağız ac qalmaz.
• Axmaq başın cəfasını ayaqlar çəkər.
• Axmaq dediyini deyir, eşidən ağıllı olsun.
• Ağsaqqalsız evdə xeyir — bərəkət olmaz.
• Axmaq öz axmaqlığını heç vaxt boynuna almaz.
• Alçalıb qalmaqdansa, yüksəlib ölmək yaxşıdır.
• Allah bunun qoluna verəsini dilinə verib.
• Allah vara baxmır, ürəyə baxır.
• Arifə bir söz bəsdir, eşşəyə bir əsa.
• Atı qamçı aparmaz, arpa aparar.
• Aysız gecədə ulduzlar daha gur şölə saçar.

B

• Baha qoyunun dərisindən papaq qoymaqla ağıllı olmazsan.
• Bala baldan şirindir.
• Balalı qoyun sürüdən ayrılmaz.
• Bir ağacı kəsirlər, bütün meşə eşidir.
• Bir qotur keçi sürünün adını batırar.
• Bir qoyundan iki dəri soyulmaz.
• Borc ilə çaxır içən iki dəfə keflənər.
• Buynuzdan ötrü getdi, qulağını da itirdi.
• Buz layı nazilən yerdən sınar.

C

• Cahil sərvət yığar, aqil hikmət.
• Cavanliqda qorunan can, payızda qorunan (ərzaq yığılan) ev kimidir.

Ç

• Çaya çatmamış şalvar çıxarmazlar.
• Çox and içən — çox aldadar.
• Çox danışan — çox çaşar.
• Çox şeyə dözən, çox şey öyrənər.
• Çörəklə paltarın ağırlığı olmaz.

D

• Davasız bişən xörək şirin olar.
• Dayanan su tez iylənər.
• Dərdimə iki göz ağlayır, işimi iki əlim görür.
• Dərdini dərd çəkmişə de.
• Dəvətsiz qonağı köpək qarşılar.
• Dili bal, işi bəla.
• Donuz xortlamağı böyüyündən öyrənər.
• Dost gözə baxar, düşmən yerə.
• Dosta borc vermə, hər ikisi əldən gedər.
• Dostlaşmaq asandır, dostluğu saxlamaq çətin.
• Düşmənlə göz-gözə gələndə cəsarətli tərpən.

E

• Eyni yaylaqda otlayanların ya tükləri, ya da xasiyyətləri oxşar olar.

Ə

• Əcəl aman verməz.
• Əsl kişini xəncərdən betər söz ağrıdar.
• Əcələ macal yoxdur.
• Əl mərd olar, göz namərd.
• Ər-arvadın savaşı, yaz-baharın yağışı.

F

• Fərsiz oğul atanın papağını yerə salar.

G

• Gördün ki, sənə qulaq asan yoxdur, yaxşısı budur dinməz otur.
• Gözdən uzaq olan, könüldən də uzaq olar.
• Gözlə görmədiyin işə inanma.
• Gücün çatmayan işə girişmə.
• Günəşin nə günahı ki, yapalaq gündüz görmür.

H

• Hamının un dərdi, dəyirmançının da su dərdi.
• Hansı barmağı kəssən, ağrısı birdir.
• Həmişə eyni məhlədə toy olmaz.
• Hər qamışdan qənd qayırmazlar.
• Hər papaqlı kişi deyil.
• Hətta keçi də oturmaq istədiyi yeri ayağı ilə eşib düzəldir.
• Həyasız pişik şirin də üstünə atılar.
• Hiyləğər tülkü tələyə düşəndə dörd ayağından düşər.

X

• Xəncər ləzgiyə yaraşar.

İ

• İgidin qədrini igid bilər, Gülün qədrini bülbül.
• İki göz də bir-birilə yola getməzdi, aralarında burun olmasaydı.
• İki xəncər bir qına sığışmaz.
• İki köpək süpürləşəndə kənara çəkil.
• İlanın da yadında qalır ki, onun quyruğunu kim tapdayıb.
• İlanın özünü öldürüb, balasını sağ qoyma.
• İstəyə hər şey bağışlanar.
• İt — sahibini unutmaz, pişik — evi.

K

• Kasıb hamama gedər, isti su buz bağlayar.
• Kasıblayanın adını dostları unudurlar.
• Keçinin tullandığı yerdən çəpiş də tullanar.
• Keşik növbəsi kasıba çatanda gecə də uzanar.
• Kəmağılın dili uzun olar.
• Kəndin xəbərini böyükdən soruş, özgə evinin xəbərini uşaqdan.
• Kor kora xox gələr.
• Kora hər yer zülmətdir.
• Küləklə gələn küləklə də gedər.

Q

• Qabağa keçirsən — başına vururlar, dala qalırsan — dabanına.
• Qan düşməninə rəhm etmə, düşmən dönüb dost olmaz.
• Qapağan itə ya sümük gərək, ya da çomaq.
• Qarında olan görünmür, çiyində olan görünür.
• Qıfılsız dil baş ağrıdar.
• Qonşu ilə dostluq elə, amma çəpəri götürmə.
• Qonşu ilə mehriban davranmaq istəyirsənsə — ondan borc alma.
• Qonşu yaxşı olsa, çolaq qız da ərə gedər.
• Qorxaq həmişə daşın böyüyündən yapışar.
• Qulaq çox şey bilsə də, qulaqdır ki qulaq.

M

• Marala buynuzu ağırlıq etməz.
• Meyvə qurdu meyvədən çıxar.
• Mədə bircə bıçağı xoşlamır.
• Məhəbbətin məkanı ürəkdir.
• Molla sədəqə verməz.

N

• Namərdin qanadı altında olmaqdansa, qartalın caynağında olmaq yaxşıdır
• Namus ləkəsini qan təmizləyər.
• Növbə kasıba çatanda hamam buz bağlayar.

O

• O düşmən qorxuludur ki, özünü dost kimi göstərir.
• Oğru öz yatağında ölməz.
• Oğul sənindir, qız özgənin.
• Oğurluq çörəyin dadı olmaz.
• Oğurluq heyvanın ətini yeyən də, şorbasını içən də eyni cür günahkardır.
• Olmayan canı Əzrayıl da ala bilməz.
• Otlayan ölməz (xəstəlikdən sonra).

Ö

• Ölən adamın dadına Yasin yetişməz.
• Ölsün o dost ki, axır tikəni necə bölüşdüyünü yaddan çıxarıb.
• Öz yuvasında siçan da aslandır.
• Özgə əli ilə kirpi tutmaq istəyir.
• Özgəsini eşit, öz fikrini açma.
• Özgəsinin eybini sənə deyən, sənin də eybini özgəsinə deyəcək.

P

• Payız cücəsindən xoruz çıxmaz.
• Pinti arvada kor ər gərək.
• Pişiyin qanadı olsaydı, bütün quşları tutardı.
• Plov bişirməyə söz yox, düyü ilə yağ gərəkdir.
• Pul azdır — qayğı azdır; pul çoxdur — qayğı çoxdur.
• Pula tək mollanı yox, bütün şəriəti ala bilərsən.
• Pulun var — ağıllısan, pulun yox — ağılsız.

S

• Sağ əl boş olsa, sol əldən ona dost olmayacaq.
• Sağlam olası cücə yumurtadan bəllidir.
• Sən görən kolda dovşan qalmayıb.
• Səni xəncərlə vuranı sən çörəklə vur.
• Sözə inanma, işdə yoxla.
• Sözü bişir, sonra de.
• Su axıb gedəndən sonra köpüyünə əl atma.
• Su içəndə nəinki insana, heç ilana da dəymə.

T

• Təki baş sağ qalsın, papaq tapılar.

U

• Ulağa arxadan, xana qabaqdan yaxınlaşma.
• Uşağın xətası səni düşmənin qapısına aparar.

Ü

• Üç yüz illik bataqlıqda içməli su axtarma.
• Ürəkdən gələn söz ürəklərə yatar.

V

• Vaxtında düşməni göz açmağa qoyma.
• Varlı kişi ya təzə ev tikər ya da təzə arvad alar.
• Vətən eldir, xalq — ailə.

Y

• Ya gərək çox pulun olsun, ya da şirin dilin.
• Yaxşı atın arxasından toz qalxar.
• Yaxşı qonşu pis qardaşdan yaxşıdır.
• Yalanın ömrü qısa olar.
• Yatmış aslandansa, ayıq çaqqal qorxuludur.
• Yayda ilan sancan, qışda ala çatıdan qorxar.
• Yekəpər papaq gözün qarşısını kəsər.
• Yersiz gülməyin axırı ağlamaq olar.
• Yuxarıda öküzün ayağı sürüşəndə aşağıda eşşək ağlayar. (Yıxılsa, leşini mən daşımalıyam.)

Z

• Zəhmətə qatlaşmayan adam rahatlığın qədrini bilməz.
• Zülmlə abad olan, qarğışla bərbad olar.

Mənbə

• İradə Məlikova. Azərbaycanda yaşayan xalqların atalar sözləri və deyimləri. Bakı, 2016.