Allah

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Allah bizə musiqini ona görə bəxş edib ki, biz onun köməyi ilə göylərə qalxaq. Fridrix Nitsşe
• Allah cəsura yardım edər. Laz atalar sözləri
• Allah əvvəlcə elə-belə, praktika üçün yaramazları, sonra isə məktəb müəllimlərini yaratdı. Mark Tven
• Allah hamını azad yaradıb, təbiət heç kimi qul yaratmayıb. Alkimdamant
• Allah hansısa bir fərziyyədir.Fridrix Nitsşe
• Allah həmişə duaları qəbul edir. Bəzən "bəli" olur. Bəzən cavab "yox" olur. Bəzən də bizimlə zarafat edir. Cimmi Karter
• Allah hər şeydən qədimdir, çünki O, yaradılmayıb. Fales
• Allah ilə olduqdan sonra ölüm də, ömür də xoşdur. Mövlana Cəlaləddin Rumi
• Allah insan bədənini hikmətlə elə yaradıb ki, biz nə özümüzü sığallaya bilək, nə də özümüzü asanlıqla təpikləyə bilək. Cimmi Karter
• Allah insanı cəzalandırmaq istəyəndə, əvvəl ağlını alır. Yunan atalar sözləri
• Allah qatında insandan üstün heç bir varlıq yoxdur. Məhəmməd
• Allah qorxusu ilə ağlayan gözə Cəhənnəm atəşinin toxunması haramdır. Allah qorxusu ilə gözündən yaş axana qiyamətdə əzab olmaz. Məhəmməd
• Allah o kəsə rəhmət etsin ki, sözlərindən artığını saxlayar, malının artığını isə sədəqə verər. Məhəmməd
• Allah olmasaydı, onu uydurmaq lazım gələrdi. Volter
• Allah öldü: indi biz istəyirik ki, Fövqəlbəşər insan yaşasın. Fridrix Nitsşe
• Allah özü ölümü yaddan çıxarmamağa səni məcbur edir. Marsial
• Allah rəhmət etsin o kəsə ki, öz dilini islah edər. Məhəmməd
• Allah ruzilərin bölünməsini bitirmişdir. Ruzidə zərrə miqdarı artma və azalma olmayacaq. Əbdülqədir Geylani
• Allaha ancaq, Ondan başqa hər şeyi tərk edənlər yaxınlaşa bilər. Əbdülqədir Geylani
• Allaha diqqətlə qılınan iki rəkət namaz, Allahdan qəflətdə qılınan min rəkət namazdan üstündür. Məhəmməd
• Allaha xidmət eləməyin yolları müxtəlif və rəngarəngdir. Əgər sən düşünürsən ki, bu sənin taleyindir, get axtar onu. Yalnız xoşbəxt olan kəs xoşbəxtlik yaymağa qadirdir. Paulo Koelyo
• Allaha ibadət edənlər, hər şeydən əvvəl, kainatın nizamında, onu idarə edən ağıllı və müdrik bir varlığın varlığının yenilməz sübutunu tapırlar. Lakin bu nizam səbəblər və ya şəraitlər tərəfindən mütləq şəkildə əmələ gələn, bəzən bizim üçün əlverişli, bəzən isə zərərli olan bir sıra hərəkətlərdən başqa bir şey deyil: biz bəzilərini bəyənirik, digərlərindən isə şikayət edirik. Pol Anri Holbax
• Allaha yaxınlıq nə yuxarı çıxmaq, nə də aşağı enməkdir. Allaha yaxınlıq varlıq libasını soyunmaqdır. Mövlana Cəlaləddin Rumi
• Allahdan ayrılan əxlaqa inamdan möhkəm yapışır.Fridrix Nitsşe
• Allahdan başqa hər şey bütpərəstlikdir. Əbdülqədir Geylani
• Allahı bilən kimsənin ona qarşı iradəsi qalmaz. Əbdülqədir Geylani
• Allahı yad edənlərdən başqa hamı dodaqları təşnə halda öləcək. Məhəmməd
• Allahın ən xoşlamadığı şey halal qadını boşamaqdır. Məhəmməd
• Allahın gülü tikanlı yaratdığına heyrət etməkdənsə, tikanlar arasında gül yaratdığına heyrət edin. Ərəb atalar sözləri
• Allahın xəzinəsi yoxluqdur. Yəni Allah varlıqları yoxluqdan yaratmışdır. Sən isə görünən varlıqlara aldandığın üçün yoxluğun nə olduğunu haradan biləcəksən? Mövlana Cəlaləddin Rumi
• Allahın insan üçün hər şeyi edəcəyinə inam, insanın özü üçün hər şeyi edə biləcəyi inancı qədər əsassızdır. Bu da iman çatışmazlığına əsaslanır. Biz öyrənməliyik ki, heç bir şey etmədiyimiz halda hər şeyi Allahdan gözləmək iman deyil, xurafatdır. Martin Lüter Kinq
• Allahın iradəsi olmayan heç bir şeyi istəməyin. Əbdülqədir Geylani
• Allahın iradəsini pərgarla ölçmək istəyən riyaziyyatçı, həmçinin Zəbur kitabının köməyi ilə astronomiyanı və ya kimyanı dərk etməyin mümkün olduğunu düşünən ilahiyyatçı müəllim axmaqdır. Mixail Lomonosov
• Allahın nuruyla işıqlanmayan könül evləri də vardır. O könül evləri məzar kimidir. Dar və qaranlıqdır. O könül evləri Allahı anlama və xatırlama zövqündən məhrumdur. Belə bir könüldən məzar daha xeyirlidir." Mövlana Cəlaləddin Rumi
• Allahın söhbətində səmimi olan, nə ayıb eşidər, nə də qulağına ayıb gedər. Əbdülqədir Geylani
• Allahın təqdirini Onun əleyhinə dəlil etməyin; çalışın, çabalayın. Əbdülqədir Geylani
• Allahın varlığını şübhə altına almaqdan qorxmayın. Çünki, əgər O varsa, ona kor qorxudan çox ağlın işığı xoş gələcəkdir. Tomas Cefferson
• Allahın yanında o şəxsi daha çox sayırıq ki, öz hakimiyyəti altında olan günahkarları bağışlayır. Məhəmməd
• Allahlar bizi cəzalandırmaq istəyəndə dualarımızı eşidirlər. Oskar Uayld
• Allahlara qarşı təhqirə görə allahlar özləri qisas alsınlar). Latın atalar sözləri
• Allah - təala ata və anaya yaxşılıq edən insanın ömrünü uzadar. Məhəmməd
• Allah - təala behişti nə dediyinə və onun haqqında nə deyildiyinə əhəmiyyət verməyən pis danışıqlı adamlara haram etmişdir. Məhəmməd
• Allah - təala, bəndəsinin ona tərəf uzadılmış əlini geri qaytarmaqdan və onu ümidsiz qoymaqdan həya edər. Məhəmməd
• Allah - təala boş söz-söhbətləri sizə qadağan etdi. Məhəmməd
• Allah - təala bütün danışanların dilinə nəzarətçidir. Bəndə Allahdan qorxmalı və nə danışdığına fikir verməlidir. Məhəmməd
• Allah - təala duada israr edənləri sevər. Məhəmməd
• Allah - təala övladlarınız arasında, hətta onları öpərkən belə ədalətə riayət etməyinizi sevir. Məhəmməd
• Allah - təala sevdiyi bəndəsini çətinliyə salar ki, onun ahu-zarını eşitsin. Məhəmməd
• Allah - təala yalnız rəhimli bəndələrinə rəhm edər. Məhəmməd
• Antisemitizm, yəhudi xalqına nifrət bəşəriyyətin ruhunda ləkə olub və qalır. Biz bu məsələ ilə tam razıyıq. Buna görə də bunu bilin: antisionizm mahiyyətcə antisemitizm deməkdir və həmişə belə olacaq. Bu niyə belədir? Bilirsiniz ki, sionizm yəhudi xalqının öz torpaqlarında yaşamağa qayıtmaq arzusu və idealından başqa bir şey deyil. Yəhudi xalqı, Müqəddəs Yazılar bizə deyir ki, müqəddəs torpaqda, öz vətənində çiçəklənən birlik içində yaşayırdılar. Onları oradan Rəbbimizi belə amansızlıqla qətlə yetirən Roma tiranı qovmuşdu. Vətənindən qovulmuş, milləti külə dönmüş yəhudi xalqı dünyanı dolaşmağa məcbur oldu. Yəhudi xalqı onlara hökmranlıq etməyə gələn hər bir tiranın əlindən dönə-dönə əzab çəkdi. Bütün bəşəriyyətin bu ayrılmaz hüququnu əziz tutan hər kəs üçün bunu başa düşmək, yəhudi xalqının qədim İsrail torpağında yaşamaq hüququnu dəstəkləmək çox asan olmalıdır. Bütün yaxşı niyyətli insanlar Allahın xalqının onlardan oğurlanmış torpağa sevinclə qayıtması vədinin yerinə yetməsinə sevinəcəklər. Bu sionizmdir, nə çox, nə də az. Martin Lüter Kinq
• Arif, Allaha hər an bir əvvəlkinə görə daha yaxındır. Əbdülqədir Geylani

B

• Bir çoxlarında dərin bir inam kök salmışdır ki, atomlara əsaslanan filosofluq şeylərin mənşəyini izah edə bilməz, ya da izah edə bilər. Bu isə, Allahı Yaradan kimi inkar etmək deməkdir. Hər iki halda onlar səhv edirlər. Çünki, materiyanın və ümumi hərəkətin tam mahiyyətini aydın izah edə biləcək heç təbii başlanğıc yoxdur. Mixail Lomonosov
• Bir dəfə Məhəmməd peyğəmbər həsir üstündə yatmışdı və qalxanda üstbaşı çox çirklənmişdi. Kimsə ona dedi: “Ey Allahın elçisi! Əgər istəsəydin mən sənə yumşaq yataq göndərərdim”. Məhəmməd peyğəmbər cavab verdi: “Bu dünyada mənə nə lazımdır? Axı, mən burada ağacın kölgəsində dincələn və tezliklə gedəsi bir səyyah kimiyəm”. Məhəmməd
• Bir xalqın dini seçimi həmişə onun hökmdarları tərəfindən müəyyən edilir. Həqiqi din həmişə hökmdarın bəyan etdiyi dindir; həqiqi tanrı hökmdarın ibadət etməyi əmr etdiyi tanrıdır; beləliklə, hökmdarlara rəhbərlik edən ruhanilərin iradəsi həmişə Allahın özünün iradəsi olur. Pol Anri Holbax
• Bir işi görmək istərkən əvvəlcədən düşünüb-daşınmaq, götür-qoy etmək Allahın məsləhətidir, tələm-tələsikliyə yol vermək şeytan fitnəsidir. Məhəmməd
• Bir qardaşına onun xəbəri olmadan yardım edən şəxsə Allah dünyada da, axirətdə də yardım edər. Məhəmməd
• Bir sənətkar özünü müstəqil mənəvi dünyanın yaradıcısı kimi görür; o, bu dünyanı yaratmaq, onu insanlarla təmin etmək və onun üçün hərtərəfli məsuliyyət daşımaq vəzifəsini çiyinlərinə qaldırır; amma onun altında əzilir, çünki fani bir dahi belə bir yükü daşımağa qadir deyil. Necə ki, insan ümumilikdə özünü varlığın mərkəzi elan edərək, tarazlaşdırılmış mənəvi sistem yaratmağa müvəffəq olmayıb. Əgər ona bədbəxtlik gəlsə, o, günahı dünyanın əsrlər boyu davam edən disharmoniyasına, bugünkü parçalanmış ruhun mürəkkəbliyinə və ya ictimaiyyətin axmaqlığına atır. Başqa bir rəssam, yuxarıda daha yüksək bir gücü tanıyaraq, Allah cənnətinin altında təvazökar bir şagird kimi məmnuniyyətlə çalışır; o zaman yazılan və ya çəkilən hər şeyə, onun işini dərk edən ruhlara görə onun məsuliyyəti həmişəkindən daha tələbkardır. Amma bunun müqabilində bu dünyanı yaradan deyil, onu idarə edən də deyil, onun əsaslarına şübhə yoxdur; Sənətkar sadəcə olaraq dünyanın harmoniyasını, ona bəşəriyyətin töhfəsinin gözəllik və çirkinliyini başqalarından daha dərindən dərk etməli və bunu öz həmkarlarına kəskin şəkildə çatdırmalıdır. Bədbəxtlikdə və hətta varlığın dərinliklərində - yoxsulluqda, həbsxanada, xəstəlikdə - sabit harmoniya hissi onu heç vaxt tərk etmir. Ancaq sənətin bütün irrasionallığı, onun göz qamaşdıran dönüşləri, gözlənilməz kəşfləri, insana sarsıdıcı təsiri - onlar çox sehrlə doludur ki, bu sənətkarın dünyaya baxışı, bədii konsepsiyası və ya layiq olmayan əsərinin işi ilə yorulmaq olmaz. Aleksandr Soljenitsın
• Bir şeyi xatırlamaq Allahı unutdurursa, o şey o adam üçün uğursuzdur. Əbdülqədir Geylani
• Böyük Karlayl demişdir ki, Allahın insana verdiyi ən yaxşı hədiyyə həqiqətən görən göz olmuşdur; Əlavə etmək istərdim ki, eyni dərəcədə nadir və daha az vacib olmayan bir hədiyyə, gördüklərini söyləmək cəsarətidir.Ceyms Qarfild
• … Bu gün artıq dərk etmək zamanıdır ki, nə teoloq, nə keşiş, nə də papa vəd etdikləri ilahi kəlamla nəinki səhvə yol verir, həm də yalan danışırlar – daha “günahsızlıqdan”, yaxud cəhalətdən yalan danışıb-danışmamaq şəxsən onun ixtiyarında deyil. Adi bəndələr kimi keşiş də yaxşı bilir ki, “Allah” deyilən bir şey yoxdur, “günahkar” və “xilaskar” da boş şeydir. – onu da yaxşı bilir ki, “azad iradə”, “mənəviyyat qanunları” da əslində uydurmadan başqa bir şey deyildir. Fridrix Nitsşe
• Bu işin başı Allahdan başqa ilah olmadığına şahidlik etmək, son nöqtəsi isə bütün obyektlər və hərəkətlərin bir-birinin eyni olmasıdır. Əbdülqədir Geylani
• Bütün İncil sistemində şeytan həm Ata Allahdan, həm də Oğul Allahdan daha hiyləgər və güclüdür: o, həmişə onların planlarının qarşısını almağa müvəffəq olur və Ata Allahı öz sevimli Oğlunu ölümə məcbur etmək zərurətinə çevirməyə müvəffəq olur. Şeytanın bəşəriyyətə etdiyi pisliyi düzəltmək üçün, xristianlıq həqiqi manixeyizmdir, burada hər bir üstünlük pis prinsipin tərəfindədir, o, öz tərəfdarlarının çoxluğu ilə İlahinin bütün məqsədlərini puç edir. Pol Anri Holbax
• Bütün insanlar səni öz mənfəəti üçün istəyir, Allah isə səni sənin mənfəətin üçün istəyir. Əbdülqədir Geylani
• Bütün uşaqlar Ateist doğulur; onların Allah haqqında təsəvvürləri yoxdur. Pol Anri Holbax

C

• Cəsarət bizim irsimizdən yoxa çıxıb. Güman ki, o bizdə heç vaxt olmayıb da. Cəmiyyətin zəhmi, hansı ki, əxlaqın təməlindədir, Allahın zəhmi, hansı ki, dinin sirridir — bu iki şey bizi idarə edir. Və hələ də, inanıram ki, əgər bir insan öz həyatının çərçivələrindən kənara çıxıb onu bütünlüklə, dolu-dolu yaşaya bilsə, hər hissə bir surət, hər fikrə bir təbir, hər arzuya reallıq qata bilər. Mən inanıram ki, dünya elə yeni sevinc impulsları əldə edər ki, biz orta əsrin bütün bəlalarını unudarıq və Antik idealdan da daha yaxşı, daha zəngin bir ideala qayıda bilərik. Ancaq aramızdakı ən cəsur insan belə özü özündən qorxur. İçimizdəki vəhşi insanın dağıdıcı hissi özümüzü təkzib etmədə faciəvi bir yer alır və həyatımızı korlayır. Biz öz imtinalarımızın cəzasını yaşayırıq. Hər impuls hansı ki, haqqında düşünməyi daxilimizdə boğmağa çalışırıq bizi zəhərləyir. Oskar Uayld

D

• Daha sadə düşüncə çox vaxt Allahın dəyərli hədiyyəsidir. Konrad Adenauer
• Dini inancdan və ictimai xidmətdən ayrıla bilməzsiniz. Mən heç vaxt Allahın iradəsi ilə siyasi vəzifəm arasında heç bir ziddiyyət aşkar etməmişəm. Birini pozursan, digərini pozursan. Cimmi Karter
• Doğrudan, Sən əzəmətlisən, ey Külli-İxtiyar Yehova! Sənin mislin yoxdur, Səndən başqa Allah yoxdur. Bütün eşitdiklərimiz buna sübutdur. - Bibliya, 2 İşmuil 7:22
• Dostlar, Allah sizi mənə çox görməsin. Evlənmək istəyirəm (film, 1983)
• Dünya bir birliyə, axirət bir birliyə sahib, Allah da bütün birliklərin sahibidir. Əbdülqədir Geylani
• Dünya nəfslərin, axirət ürəklərin, Allah isə sirlərin sevgilisidir. Əbdülqədir Geylani
• Düşmənlə üz-üzə gəlməyi arzu etməyin, elə ki, qarşılaşdınız, dayanın, əl saxlayın. Allah səbr edənlərdəndir. Məhəmməd
• Düşünmürəm ki, ümumi yaradılış altı gündə baş verib, çünki biz indi vaxtı ölçürük. Tutaq ki, Böyük Partlayış nəzəriyyəsini təsdiq edə bilsək, bu, mənim Böyük Partlayışı Allahın yaratdığına dair inancıma şübhə ilə yanaşmağıma səbəb olmaz. Cimmi Karter

E

• Elm dalınca düşənin ruzisini Allah öz öhdəsinə götürər. Məhəmməd
• Elm stəkanından içilən ilk qurtum insanı ateist edir, lakin stəkanın dibində onu Allah gözləyir. Verner Heyzenberq
• Ey oğul! Fikriniz yemək, içki, geyim və dünya ləzzətləri olmamalıdır. Bütün bunlar nəfsin və insan təbiətinin arzuladığı şeylərdir. Harda qaldı qəlbin fikri, hanı ruhun, təbiətin istəkləri? Qəlbin fikri Allah Təaladır. Fikriniz Rəbbiniz və Onun dərgahındakı nemətlər olmalıdır. Dünyadan (haram və şəkk-şübhəli) tərk etsəniz, axirətdə mütləq ondan daha xeyirlisi olacaqdır. Tutaq ki, ömründə yalnız bu gün qalıb və axirətə hazırlaş. Əbdülqədir Geylani
• Ey insanlar, həqiqətən də Allah bildiklərimi sizə də bildirməyi, öyrətməyi əmr etmişdir. Məhəmməd

F

• Fəqirə yardım edən kəs sanki Allaha bir borc verir. Alfred De Viqni

G

• Günahların pis bir qoxusu vardır. Allahın nuru ilə baxanlar bunu anlar, lakin xalqdan gizlədərlər, onları biyabır etməzlər. Əbdülqədir Geylani

H

• Həmvətənlər, indi deyə bilərik ki, keçmiş bütün zəngin şanlı birlikləri ilə təhlükəsizdir. Hava parlaqlıqla doludur; üfüq ümidlə parlayır. Gələcək möhtəşəm imkanlarla doludur. Amma Allah bizə elə bir əmanət tapşırıb ki, biz onu gözdən qaçırmamalıyıq. Onun Əlahəzrətinin hökmü ilə bu Respublikanın dörd milyon sakininin zəncirləri qırıldı və o, Abraham Linkolnun ilk sözünün həqiqətini bizə göstərdi: “Bu, təzminat dünyasıdır; qul olmaq istəməyənin isə köləsi olmamalıdır. Azadlığı başqalarına inkar edənlər, özləri üçün buna layiq deyillər və ədalətli Allahın yanında onu uzun müddət saxlaya bilməzlər”. Ceyms Qarfild
• Hökmdar 3 şeyi yadında saxlamalıdır: birincisi - o, insanları idarə edir, ikincisi - qanunlar ona Allah tərəfindən verilib, üçüncüsü - hakimiyyət əbədi deyil. Aqafon

X

• Xristian bilməlidir ki, Allah Yaradandır, Allah hər şeyə qadir və hər şeyi bilən varlıqdır, Allah hər yerdədir və Allah lütf, sevgi, mərhəmət və bağışlanma ilə dolu bir varlıqdır, İsa Allahın oğludur və İsa yer üzünə Allahın mahiyyətini çox inqilabi şəkildə izah etmək üçün gəldi, Allah 600-ə yaxın qayda-qanunları izləyən sərt bir hakim deyildi ki, Allaha məqbul olmaq üçün onlara riayət etməlisiniz. Cimmi Karter

İ

• İnsan Allaha ürəyiylə ibadət edər. Əbdülqədir Geylani
• İnsanlar nə üçün adi-gündəlik həyatda daha çox həqiqəti söyləyirlər? Ona görə yox ki, kimsə Allah deyilən bir qüvvə yalanı qadağan edir. Ona görə ki, əvvəlan bu daha asandır, ikincisi ona görə ki, yalan demək fantaziya, yaradıcılıq və yaddaş tələb edir. Bir də ona görə ki, adi münasibətlərdə sözün düzünü demək, birbaşa demək daha sərfəlidir: mən bunu istəyirəm mən bunu etmişəm və bu kimi; deməli, açıq istək və məqsəd, iradə yolu hiylə yoluna nisbətən daha etibarlı olur. Əgər bir uşaq ailədə başqa cür tərbiyə görürsə, o yalana alışır və istər-istəməz öz xeyrinə olanı deyir. Həqiqət duyğusu, yalana qarşı müqavimət onun üçün tamamilə yabançı və əlçatmaz bir şeyə çevrilir və o, günahsızcasına yalan danışmaqla ömür sürür. Fridrix Nitsşe
• İnsanlara nümayiş üçün əməl edib, sonra da bunu Allahu təalanın qəbul etməsini istəmək yaraşarmı? Ehtirası, ərköyünlüyü, azğınlığı və dünyaya düşkünlüyü burax. Sevincini və sevinci bir az azalt. Bir az hüznlü ol. Peyğəmbər əfəndimiz başqasının ürəyini fərahlandırmaq üçün təbəssüm buyurardılar. Əbdülqədir Geylani

Q

• Qulun Allahu təalanı sevməsində səmimi olub olmadığı, başına bəla və müsibət gəldiyi zaman ortaya çıxar. Bəla və müsibət gəldiyində səbir və sakitlik halını mühafizə edə bilirsə, o həqiqətən Allahu təalanı sevir deməkdir. Müsibət və kasıblıq zamanında stabillik göstərə bilmək bu sevgiyə sübut və əlamət edildi. Biri Hz. Məhəmmədə; "Mən səni sevirəm" dəyəndə; "Kasıblıq üçün bir paltar hazırla" buyurdu. Bir başqası gəlib Hz. Məhəmmədə; "Mən Allahu təalanı sevirəm" dəyəndə; "Bəla üçün paltar hazırla" buyurdu. Əbdülqədir Geylani

M

• Mənim həmvətənlərim, biz indi keçmiş nəsillərin mübahisələri ilə bağlı mühakimələrimizdə fərqlənmirik və əlli ildən sonra övladlarımız bizim mübahisələrimizlə bağlı fikirlərində bölünməyəcəklər. Onlar birliyin qorunub saxlandığına, köləliyin devrildiyinə və hər iki irqin qanun qarşısında bərabərliyinə görə atalarına və atalarının Allahına xeyir-dua verəcəklər. Biz tələsikliyə yol verə və ya gecikdirə bilərik, amma son barışığın qarşısını ala bilmərik. Ceyms Qarfild
• Milyonlarla insanın qəlbində mübahisəsiz bir təsirə sahib olan hər insanı öyrənmək istədim. İslamın fəthinin qılıncla olmayıb, həyat tərzi ilə olduğunu hər zamankından daha çox anladım. Peyğəmbərin tam mənada sadəliyi və əhdə sədaqəti, onun dost və davamçılarına özünü həsr etməsi, təvazökarlığı, igidliyi, qorxusuzluğu Allaha və dininə olan mütləq bağlılığından irəli gəlirdi. Əslində, ona hər maneəni aşdıran və zəfər qazandıran bu idi, yoxsa qılınc heç bir şey deyildi. Mahatma Qandi
• Mömin dünyada, zahid axirətdə qəribədir. Arif isə Allahın xaricindəki hər yerdə qəribədir. Əbdülqədir Geylani
• Müharibənin böyük böhranında Allah bizi qüdrətli həqiqətlə üz-üzə qoydu ki, biz öz azadlığımızı itirməliyik və ya onu qullara verməliyik. Çətinliyimizdə biz qara adamı Respublikanı xilas etməyə kömək etməyə çağırdıq; Biz onunla əhd bağladıq, həm onun qanı ilə, həm də bizim qanımızla möhürləndik və Yehova şəhadət verdik ki, xalq satın alındıqdan sonra o, azad olsun və onun izzətini, onun nemətlərini bizimlə bölüşsün. Əgər biz bu əhdi yerinə yetirməsək, hər şeyi bilən Şahid bizə qarşı hökm çıxaracaq. Biz bunu etdikmi? Qara adama azadlıq verdikmi? Azadlıq nədir? Bu sadəcə inkardırmı? Zəncirlənməmək, alınıb-satılmamaq, damğalanmamaq və qamçılanmamaq üçün çılpaq bir imtiyazmıdır? Əgər bunlar hamısıdırsa, azadlıq acı bir istehzadır, amansız bir aldatmadır və köləliyin daha yaxşı olub-olmaması şübhə altına alına bilər. Amma azadlıq inkar deyil. Bu, əsaslı, hiss olunan reallıqdır. “Bütün insanlar bərabər yaradılmışdır” Bəyannaməsinin həmin ölməz həqiqətlərinin həyata keçirilməsidir; bütün ədalətli hökumətin sanksiyasının "idarə olunanların razılığı" ilə olduğunun qəbul edilməsidir. Hər bir insanın özünə aid olan bütün məsələlərdə dinlənilmək hüququ olana qədər bunlar həyata keçirilə bilərmi? Açıq həqiqət budur ki, hər kəs öz mənafeyini daha yaxşı bilir. Deyilmişdir: “Əgər o, pul ödəməyə məcbur olsa, döyüşmək məcburiyyətində qalarsa, dolayısı ilə itaət etmək tələb olunarsa, qanuni olaraq ona deyilməyə haqqı olmalıdır. nə üçün; onun razılığını almaq və onun rəyinin nəyə dəyər olduğunu hesablamaq. Yetkin və sivil bir xalqda heç bir pariya olmamalıdır, heç bir şəxs öz öhdəliyi istisna olmaqla diskvalifikasiya edilməməlidir. Bu nəslin ehtiras və qərəzliliyi Bəyannamənin aksiomlarını şübhə altına almasaydı, mən bu qədər açıq bir həqiqəti müzakirə etməklə sizin zəkanızı təhqir etməzdim. Ceyms Qarfild

U

• Uşaqlığım istisna olmaqla, yəqin ki, Mikelancelonun Sikstin kapellasında axan ağ saqqallı Tanrı təsvirindən təsirləndiyim vaxtlar istisna olmaqla, mən heç vaxt Yaradanı heç bir insan obrazında təsvir etməyə çalışmamışam. Allahın kişi və ya qadın olması ilə bağlı səs-küylü mübahisələr mənə gülünc görünür. Mən Allahı hər şeyə qadir və hər şeyi bilən varlıq, kainata, həqiqətin, təbiətin, varlığın və həyatın mahiyyətinə nüfuz edən bir ruh kimi düşünürəm. Mənə görə, bunlar sözlə ifadə olunduqda bayağılaşan dərin məzmunlu və təsviri mümkün olmayan anlayışlardır. Cimmi Karter

Y

• Yehova Mənəm, başqası yoxdur. Məndən başqa Allah yoxdur. Məni tanımadığın halda, belini kip qurşayacağam ki, gündoğandan günbatanadək bütün insanlar bilsin, məndən başqası yoxdur. Yehova Mənəm, başqası yoxdur. Cimmi Karter
• Yer kürəsinin yaşıllıq və həyatla necə və hansı proseslərlə büründüyünü, buludların, dumanların və yağışların necə əmələ gəldiyini, bu yer kürəsinin bütün dəyişikliklərinə nəyin səbəb olduğunu və hansı ilahi qanunların səbəb olduğunu bilmək, şübhəsiz ki, saf bir zövqdür. Nizam açıq-aşkar qarışıqlıq içərisində qorunur. Fırtınanın və vulkanın səbəbini araşdırmaq və onların əşyaların təsərrüfatda istifadəsinə işarə etmək — buludlardan şimşək çaxıb onu təcrübələrimizə tabe etmək — olduğu kimi istehsal etmək ülvi bir məşğuliyyətdir. İncəsənət laboratoriyasındakı mikrokosmos və hərəkətləri və İlahi Ağılın onlara verdiyi qanunlara uyğun olaraq dəyişən, şeylərin kainatını təşkil edən görünməz atomları ölçmək və çəkmək. Əsl kimya filosofu xarici dünyanın bütün müxtəlif formalarında yaxşılıq görür. O, sonsuz müdrikliyin rəhbər tutduğu sonsuz qüdrətin əməllərini araşdırarkən, bütün alçaq xurafatlar, bütün məntiqli xurafatlar onun zehnindən yox olur. O, insanı kosmosda bir nöqtəyə sabitlənmiş atomlar arasında bir atom görür və bununla belə ətrafdakı qanunları dərk edərək onları dəyişdirmək; zaman keçdikcə bir növ hökmranlıq və maddi məkanda bir imperiya əldə etmək və sonsuz kiçik miqyasda bir növ yaradıcı enerjinin kölgəsi və ya əksi kimi görünən və ona fərqlilik hüququ verən bir güc tətbiq etmək istəyir. Allahın surətində yaradılmış və ilahi ağılın qığılcımı ilə canlandırılmışdır. Kimyəvi axtarışlar idrakı ucaltsa da, təxəyyülü incitmir və həqiqi hissləri zəiflətmir. Onlar zehnə dəqiqlik vərdişləri bəxş etməklə bərabər, onu faktlara diqqət yetirməyə məcbur etməklə yanaşı, onun bənzətmələrini də genişləndirirlər və əşyaların xırda formaları ilə tanış olsalar da, onların son məqsədi təbiətin böyük və möhtəşəm obyektlərinə malikdirlər. Onlar kristalın əmələ gəlməsini, çınqılın quruluşunu, gil və ya torpağın təbiətini nəzərə alırlar və onlar bizim dağ silsilələrimizin müxtəlifliyinin səbəblərinə, küləklərin görünüşünə, ildırım fırtınalarına, meteoritlərə, zəlzələlərə, vulkanlara və şairə və rəssama ən heyrətamiz obrazlar təqdim edən bütün hadisələrə aiddir. Təbiətimizin ən böyük səciyyəvi xüsusiyyətlərindən biri olan biliyə olan o sönməz susuzluğu yaşadırlar — hər bir kəşf faktların tədqiqi üçün yeni sahə açır, nəzəriyyələrimizin qeyri-kamilliyini bizə göstərir. Ədalətli şəkildə deyilir ki, işığın dairəsi nə qədər böyükdürsə, onu əhatə edən qaranlığın sərhəddi də bir o qədər böyük olar. Hemfri Devi