Məhəmməd Tağı Sidqi

Azərbaycan maarifçisi, pedaqoq, şair, publisist, müəllim

Məhəmməd Tağı Sidqi (1854–1903) — Azərbaycan maarif xadimi.

Məhəmməd Tağı Sidqi
Doğum tarixi 22 mart 1854
Doğum yeri Ordubad
Vəfat tarixi 9 dekabr 1903
Vəfat yeri Qarabağlar
Dəfn yeri Naxçıvan
Vikipediya məqaləsi



A B C Ç D E Ə F G H X  İ   J  K Q L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z


  • Adamın yaxşı dostları olsa, ömrü zindanda da xoş keçər.
  • Ağıllı idarə olunan insan həyatı — ən xoşbəxt, ən yüksək əxlaqlı həyatdır.[1]
  • Bədbəxtliyin çoxu aclıqdan və qəzəbdən, paxıllıqdan və qərəzkarlıqdan olur.
  • Bir adama yaxşılıq edib əvəzini gözləmək, bu gün əkdiyin ağacı sabah çıxarıb atmaq kimidir.
  • Dəliliyin ilk dərəcəsi özünü ağıllı bilməkdir.
  • Dili doğruçu olanın ağzının xətası az olar.
  • Dünyada əziz vaxtını bihudə keçirmək müsibətdir.
  • Dünyada hər elmdən artıq elmi-əxlaqda çalışmaq insan üçün lazımlı bir şeydir. Çünki heyvanların cinsi elmi-heyvanat deyilən elm ilə bilinsə, insanların da yaxşısı elmi-əxlaq ilə məlum olur.
  • Dünyada insanın əvvəlinci vəzifəsi elm təhsil etməkdir. Elmsiz insan ruhsuz cism kimidir. Elmə talib olan alim hesab olunur. Amma özünü elmə malik bilən cahil sayılır.
  • Dünyada elmi təhsil etmək çətin olsa da, yaddan çıxarmağı çox asandır. Amma cəhalət və nadanlıq təhsili nə qədər asan olsa, zayil olmağı çox çətindir.
  • Fəlakət bekarçılıqda isə, şəfqət səy və qeyrətdədir.
  • Fəzilət, elm və mərifətdən məhrum olanlar üçün ölüm nemətdir.
  • Xəyanət heç zaman gizlin qala bilməz, çünki o bir qəlp puldur, tanımayanların arasında xərclənər.
  • Xoşbəxtlik dörd şeydən ibarətdir, əsli pak, ürəyi pak, əli pak rəyi doğru.
  • İnadın nəticəsi rüsvayçılıq, qəzəbin nəticəsi peşmançılıqdır.
  • İnsan cəmiyyətdə yalnız hər kəsə yaxşılıq etmək, abadlıq işi görmək, xalqla yaxşı rəftar etməklə yüksəlir.
  • İnsan əvvəl cəhalətinin və bilməməzliyinin dərəcəsini bilsə, ondan sonra bildiyini təkmil edib, bilmədiyinin təhsilinə çalışıb, çox şey öyrənər.
  • İnsana ömrü olduqca yemək və içmək nə qədər lazım olsa, elm və tərbiyə və əxlaqi-həsənə təhsil etmək o qədər lazımdır. Amma insanın insaniyyəti oxumaqla və heyvaniyyəti yemək ilə qaimdir. Pəs dirilik yeməkdən ötrü deyil, bəlkə, yemək dirilikdən ötrü lazımdır.
  • İnsanın bildiyi və öyrəndiyi şeylər bilmədiyinin müqabilində heç dərəcəsindədir.
  • İnsanın elmi çoxaldıqca cəhaləti azalır. Cahil olan kimsə vaxtsız xoruza bənzər. Cahilə söz qandırmaq dəvəyə xəndək atılmaqdan çətindir.
  • İnsanların ən qüvvətlisi qeyzli vaxtında özünü saxlayandır.[2]
  • İnsanların yaxşısına pislik edən şəxsin əməli günəşə tüpürən adamın vəziyyətinə bənzər, yenə axırda öz üzünə düşər.
  • İşlək adama ən böyük cəza bekar qalmaqdır.
  • Qədirbilməzlik ruzi verən əli yandırmaq kimi bir şeydir.
  • Meyvəli ağaca daş atan çox olduğu kimi, elm və mərifət sahibinə də zəhmət və əziyyət verən çox olur.
  • Öz-özünü bəyənən özünü heç kimsəyə bəyəndirə bilməz.
  • Səadət elə bir xəzinədir ki, səy və qeyrət onun açarıdır.
  • Səhhəti yerində olan adam ziqiymət xəzinə sahibidir.
  • Sirr insanda əmanət olduqdan can kimi gizlətmək lazımdır. Bir sirrə iki adamdan artıq xəbərdar olsa, tamam aləmə faş olmuş kimidir.[3]
  • Tənbəlliklə keçinən adam hər qüvvədən məhrum olur.
  • Təzə əkilən tənəklərə və ağaclara su vermək nə qədər lazım olsa, uşaqlara da təlim və tərbiyə kiçiklikdə o qədər lazımdır.
  • Vədəsinə vəfa eləməyən adamın dostları da ona düşmən olur.
  • Yalançılıq — insanın vicudunda bir ensiz örtüyə bənzər. Çünki bir tərəfini örtsən də, bir tərəfi örtülməz, açıq qalar.

Mənbə

redaktə
  • Aforizmlər və hikmətli sözlər. Bakı, 2005.

İstinadlar

redaktə
  1. Aforizmlər və hikmətli sözlər, Bakı,2005
  2. Ziyəddin Məhərrəmov. "Bir bahar küləyi", Bakı, "Nurlan", 2012.
  3. Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı müntəxəbatı (XIX–XX əsrlər). Üç cilddə. II cild. Bakı: Nasir, 2002. — səh. 522.