Sivil

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

B

• Bu gün dünyanın ən sivil ölkələri gəlirlərinin maksimumunu müharibəyə, minimumunu isə təhsilə xərcləyir. İyirmi birinci əsr bu nizamı dəyişdirəcək. Cahilliklə mübarizə aparmaq, döyüş meydanında ölməkdən daha şərəfli olacaq. Yeni elmi həqiqətin kəşfi diplomatların çəkişməsindən daha vacib olacaq. Hətta dövrümüzün qəzetləri də elmi kəşfləri, təzə fəlsəfi konsepsiyaların yaradılmasını xəbər kimi qəbul etməyə başlayırlar. İyirmi birinci əsrin qəzetləri cinayət və ya siyasi mübahisələr haqqında məlumatlara arxa səhifələrdə sadəcə “çubuq” qoyacaq, lakin birinci səhifələrdə yeni elmi fərziyyənin elan edilməsinə başlıq verəcək. Millətlər bir-birini öldürmək kimi vəhşi təcrübədə davam etdikcə, bu cür irəliləyiş mümkün olmayacaq. Mənə atamdan miras qalmışam, sülh üçün çox çalışan arif insan, müharibəyə nifrət. Nikola Tesla

D

• Dövlətimi sivil dünyaya aparmayacağam. Aleksandr Lukaşenko

E

• Etiraf etmək lazımdır ki, bütün dünya ixtişaşlarının, bəşəriyyəti məhv edən dünya müharibələrinin və planetimizdə geniş yayılmış səfalətlərin səbəbi, əsasən, əsrlər boyu kütlələri istismar edən, öz eqoist məqsədləri üçün bəşəriyyətin əməyindən istifadə edən, maddi məqsədlər güdən eqoist qrupa aid edilə bilər. Bu kapitalistlər qrupu dünya resurslarını və sivil yaşayış üçün tələb olunan əsas elementləri küncə sıxıb istismar etmişlər; bir-birinə bağlı idarələri vasitəsi ilə dünya sərvətlərinə sahib olduqları və onlara nəzarət etdikləri və öz əllərində saxladıqları üçün bunu edə bildilər. Onlar çox zəngin və çox kasıb arasında mövcud olan böyük fərqləri mümkün etdi; onlar pulu və pulun verdiyi gücü sevirlər; onlar hökumətlərin və siyasətçilərin arxasında dayanıblar; onlar seçicilərə nəzarət ediblər; eqoist siyasətin dar millətçi məqsədlərini mümkün etdilər; onlar dünya bizneslərini maliyyələşdirdilər və neft, kömür, enerji, işıq və nəqliyyata nəzarət etdilər; onlar aşkar və ya gizli şəkildə dünya bank hesablarına nəzarət edirlər. Bu gün dünyanın hər bir ölkəsində rast gəlinən geniş yayılmış bədbəxtliyin məsuliyyəti əsasən bir-biri ilə əlaqəli olan, korporativ və ya şəxsi mənfəət üçün işləyən iş adamlarının, bankirlərin, beynəlxalq kartellərin, monopoliyaların, trestlərin və təşkilatların rəhbərlərinin, nəhəng korporasiyaların direktorlarının qapısındadır. Alisa Beyli

G

• Gözəl həyatınız olub, təhsiliniz var, mədənisiniz. Təəssüf edirəm ki, bizdən daha çox şey ala bilmədiniz, ancaq başa düşməlisiniz ki, hər şey keçmişdə daha pis idi. Mari-Klodla bu işə başlayanda Heylşemə bənzər bir yer sadəcə yox idi. Biz birinci idik – biz və Qlenmorqan-haus. Bir neçə ildən sonra Sonderz-trast da bizim cərgələrə qoşuldu. Ən əsası dünyaya göstərdik ki, şagirdlər humanist və sivil şəraitdə böyüyürlərsə, onlar da istənilən adi insan kimi həssas və ağıllı ola bilərlər. Bu vaxta qədər bütün klonlar ya da şagirdlər, sizi belə çağırmağa üstünlük verirdik, – yalnız təbabət üçün material kimi mövcud idi. İşiquro Kazuo

İ

• İki ordunun bir-birini bir saniyədə məhv edə biləcəyi gün bütün sivil millətlər müharibədən əl çəkib, ordularını tərxis edəcəklər. Alfred Nobel
• İki uşağı sal ayrı-ayrı otağa. Birini meyxana ilə böyüdürsən, digərinə klassika, dünya səviyyəli musiqilər dinlədirsən. Sonra ikisini də cəmiyyət içərisinə buraxırsan, kənardan müşahidə edirsən, meyxanaya qulaq asan VAZ-2107-nin qabağını sünii şəkildə qaldırıb, avtoşluq edən bir uşaq olacaq, digəri sivil, intelektual, mədəni, dünya dilləri bilən, dünya ilə dialoqa girməyi bacaran bir insan olacaq. Bizə hansı insan lazımdır? Bizə bu insan lazımdır. Kəramət Böyükçöl
• İndi öz utopiyamı etiraf edəcəyəm. Mən sülhün hökmranlığına və bir növ sosialist tarazlığının tədricən yaranmasına inanıram. Müharibə funksiyasına fatalist baxış mənim üçün cəfəngiyatdır, çünki bilirəm ki, müharibənin aparılması müəyyən motivlərlə bağlıdır və hər hansı digər müəssisə formaları kimi ehtiyatlı yoxlamalara və əsaslı tənqidlərə məruz qalır. Bütöv xalqlar ordular olduqda və məhvetmə elmi istehsal elmi ilə zehni incəlikdə yarışdıqda, mən görürəm ki, müharibə öz vəhşiliyindən absurd və qeyri-mümkün olur. Ekstravaqant ambisiyaları ağlabatan iddialarla əvəz etməli və xalqlar onlara qarşı ümumi dava açmalıdırlar. …Mən sivil xalqlar arasında olduğu kimi müharibə aktlarının rəsmi olaraq qanundan kənarlaşdırılacağı gələcəyi gözləyirəm. Vilyam Ceyms
• İnsan ya yeganə sivil varlıqdır, ya da mükəmməl sivil varlıqdır. Teofrast

M

• Mən, şübhəsiz ki, qanunlarda və konstitusiyalarda tez-tez və sınanmamış dəyişikliklərin tərəfdarı deyiləm. Düşünürəm ki, orta qüsurlara dözmək daha yaxşıdır; çünki bir dəfə məlum olduqda, biz özümüzü onlara uyğunlaşdırırıq və onların pis təsirlərini düzəltmək üçün praktiki vasitələr tapırıq. Amma onu da bilirəm ki, qanunlar və institutlar insan şüurunun tərəqqisi ilə paralel getməlidir. Bu daha da inkişaf etdikcə, işıqlandıqca, yeni kəşflər edildikcə, yeni həqiqətlər üzə çıxdıqca, ədəb-ərkan və fikirlər şəraitin dəyişməsi ilə dəyişdikcə qurumlar da inkişaf etməli, zamanla ayaqlaşmalıdır. Biz sivil cəmiyyət kimi həmişə öz vəhşi əcdadlarının rejimi altında qalmaq üçün kişidən oğlan ikən ona yaraşan palto geyinməsini tələb edə bilərik. Tomas Cefferson

S

• Sivil cəmiyyət insanın insana qarşı bəslədiyi düşmənçilik hissləri ucbatından daima dağılma və parçalanma təhdidi altındadır. Ziqmund Freyd
• Sivil dövlətlərin süqutu, bir qayda olaraq, düşmənlərin bilavasitə hücumlarından deyil, daxili tənəzzüldən, müharibə zamanı yorğunluğun təsiri ilə birləşir. Basil Hart
• Sivilizasiyanın ümumi tərifi : sivil cəmiyyət özünü həqiqət, gözəllik, macəra, incəsənət, sülh kimi beş keyfiyyətlə bəzəyir. Alfred Norz Vaythed

V

• Vətənə sevgi sivil insanın birinci ləyaqətidir. Napoleon Bonapart