Tomas Mann
alman yazıçısı, esseisti, epik roman ustası
Tomas Mann — alman yazıçısı.
| Tomas Mann | |||
 | |||
| Doğum tarixi | 6 iyun 1875 | ||
| Doğum yeri | Lübek | ||
| Vəfat tarixi | 12 avqust 1955 | ||
| Vəfat yeri | Sürix | ||
| Dəfn yeri | Kilchberg cemetery | ||
| |||
| A | B | C | Ç | D | E | Ə | F | G | H | X | İ | J | K | Q | L | M | N | O | Ö | P | R | S | Ş | T | U | Ü | V | Y | Z |
A
redaktə- Adi dünya səadəti, istəklərin doyması, nəhəng insan kütləsi üçün mövcud olan — nizam, qanun, təqva və adət-ənənələrin tələbləri ilə şərtlənən — məhdud və natamamdır, hər tərəfdən qadağalarla və qaçılmaz istefa ilə məhdudlaşır. Varlıqların aqibəti ancaq zəruri olanla kifayətlənmək, ehtiyac içində olmaq və imtina etməkdir. İstəklərimizin həddi-hüdudu yoxdur, lakin onların yerinə yetirilməsi ciddi şəkildə məhduddur.
B
redaktə
- Bədbəxt alman milləti, nə Tanrının, nə də taleyinin, bir ovuc azğın və qanlı düşüncəli insanların sizə ayırdığı Məsih rolunu necə bəyənirsiniz?
- Bədbəxt bir kütləvi səviyyəyə, Hitler səviyyəsinə enən Alman romantizmi isterik barbarlığa çevrildi.
- Bəşəriyyətin xoşbəxt günləri tarixin boş səhifələrinə yazılıb.
- Bir-birini yalnız gözləri ilə tanıyan — hər gün, hətta saat başı görüşüb müşahidə edən və ya əxlaqdan, ya da əqli anormallıqdan maraqsızlıq təəssüratı saxlayan iki insanın münasibətindən daha maraqlı və yöndəmsiz bir şey yoxdur. Onların arasında laqeydlik və həddən artıq maraq, qeyri-təbii şəkildə yatırılmış ünsiyyət ehtiyacının isteriyası və bir növ gərgin hörmət var. Çünki insan onu mühakimə edə bilmədiyi müddətcə insanı sevir və ona hörmət bəsləyir, istək isə biliyin əskikliyinin məhsuludur.
- Bizim qorxularımız düşmənlər üçün cəsarət mənbəyidir.
- Bu, ilk baxışdan məhəbbət idi, əbədi məhəbbət: naməlum, gözlənilməz, gözlənilməz bir hiss — o qədər ki, şüurlu dərketmə məsələsi ola bilər; bütünlüklə ona sahib oldu və o, sevincli bir heyrətlə bunun ömürlük olduğunu başa düşdü.
D
redaktə- Dərin inam. İndiki alman rejimindən nə Almaniya, nə də dünya üçün xeyirli heç nəyin çıxa bilməyəcəyi məni üç ildir ki, cəsarət tapmağa çalışanlardan daha dərin kök saldığım ölkədən qaçmağa vadar etdi. alman deyiləm dünya. Müasirlərimin və nəsillərin gözündə düz etdiyimi ürəyimin dibinə qədər hiss edirəm.
E
redaktə- Elmin vəzifəsi öyrənməkdir, onun heç bir bəzək-düzəyə ehtiyacı yoxdur.
Ə
redaktə- Əgər Höte ömrünün sonuna yaxın hər bir ağlı başında olan insanın mötədil liberal olduğunu iddia edirdisə, bizim dövrümüzdə belə demək lazımdır: Hər bir ağıllı insan mötədil sosialistdir.
- Əxlaq, şübhəsiz ki, həyatda ən vacib şeydir; o, bəlkə də yaşamaq arzusudur.
F
redaktə- Freydin nəzəriyyəsi gələcək nəsillər tərəfindən inşa ediləcək binanın, daha azad və müdrik bəşəriyyətin iqamətgahı üçün ən mühüm təməl daşlarından biridir.
G
redaktə- Gözəlliyin iki növü var: mənəvi gözəllik və yalnız hisslərə təsir edən gözəllik. Bəzi insanlar isə gözəl olanı bütünlüklə hisslər aləmində yerləşdirmək, hər bir mənəvi amili ondan əsaslı şəkildə təcrid etmək istəyirlər ki, dünya bir-birinə zidd olan iki ünsürə bölünsün: ruh və gözəllik.
H
redaktə- Heyvanlar son dərəcə asan dostdurlar, heç vaxt sual vermirlər və heç vaxt tənqid etmirlər.
- Hər bir varlığın ikili varlığı var: biri özü üçün, biri başqalarının gözü üçün. O, mövcuddur və görünür — bu, ruh və surətdir və biz sırf vizual təəssüratlara təslim etsək və ruha heç əhəmiyyət verməsək, həmişə günah etmiş oluruq.
- Hər gün gecə düşür; stress və əzabların, qayğı və kədərlərin üstündə yuxunun bərəkəti açılır, onları sakitləşdirir və yatırır. Hər təzədən bu təravət və rahatlıq qarışığı quruyan dodaqlarımıza təqdim edildiyini, döyüşdən sonra bu mülayimliyin titrəyən əzalarımızı sovurduğunu, ondan tərdən, tozdan və qandan təmizlənmiş, güclənmiş, təzələnmiş, cavanlaşmış, bir daha az qala məsum, demək olar ki, saf cəsarət və qeyrətlə yenidən irəli gedə bilərik — mən bunları həyatın bütün böyük faktlarının ən xeyirxahı, ən təsirlisi hesab edirəm.
- Hitler təkcə özünə deyil, bütün dünyaya bədbəxtlik gətirmək üçün doğulmuşdur.
İ
redaktə- İncəsənət insanın əbədi, əsassız yaxşılığa, həqiqətə və kamilliyə olan istəyinin ən gözəl, ən sərt, ən sevincli və yaxşı simvoludur.
- İnsan təkcə fərd kimi şəxsi həyatını yaşamır. Eyni zamanda, o, şüurlu və ya şüursuz olaraq öz dövrünün və müasirlərinin həyatını yaşayır.
K
redaktə- Kiminsə onlar üçün mübarizə aparmaq şansı yoxdursa, fikirlər yaşaya bilməz.
- Kitablarda hər zaman özümüzü tapırıq.
Q
redaktə- Qəribə faktdır ki, demokratiyanın iki əsas ideyası olan azadlıq və bərabərlik müəyyən dərəcədə ziddiyyət təşkil edir. Məntiqlə düşünsək, cəmiyyət və fərd bir-birini istisna etdiyi kimi, azadlıq və bərabərlik də bir-birini istisna edir.
M
redaktə- Maneə — iradənin ən yaxşı müttəfiqidir.[1]
- Mən əzabımı, əziyyətimin problemini düşünürəm. Mən nədən əziyyət çəkirəm? Bilikdən — məni məhv edəcəkmi? Mən nədən əziyyət çəkirəm? Seksuallıqdan — məni məhv edəcəkmi? Necə də nifrət edirəm, hətta sənəti də ona qoşulmağa məcbur edən bu bilik! Nə qədər nifrət edirəm, hər şeyin yaxşı və yaxşı olduğunu iddia edən bu həssaslıq onun nəticəsi və təsiridir. Təəssüf ki , yaxşı və yaxşı hər şeydə gizlənən zəhərdir ! — Mən özümü bilikdən necə azad edim? Dinə görə? Mən özümü cinsəllikdən necə azad edə bilərəm? Düyü yeməklə?
- Mən iki dünyanın arasında dayanıram, heç birində evdə deyiləm və nəticədə daha çox çətinlik çəkirəm. Sən sənətkarlar mənə adi adam deyirsən, adi insanlar isə məni həbs etmək həvəsinə düşürlər… Bilmirəm hansı məni daha acı yaralayır. Adi insanlar axmaqdır; amma siz gözəllik pərəstişkarları, məni fleqmatik və həsrətsiz adlandıranlar, düşünməlisiniz ki, o qədər dərin, o qədər ilkin və elementar bir sənət var ki, heç bir həsrət adi yerin şövqündən daha şirin və dadmağa layiq görünmür. .
- Mən Yeni Ehtirasla demokratiya, siyasi maarifçilik və xoşbəxtliyin humanistliyi kimi tanış oldum. Mən onun hər şeyin siyasiləşdirilməsinə yönəlmiş səylərini başa düşdüm; onun aqressivliyi və doktrina dözümsüzlüyü – hər bir qeyri-siyasi etosun inkarı və böhtanından ibarət idi – mən bunları şəxsən yaşadım. "Bəşəriyyət" humanitar beynəlmiləlçilik kimi; radikal respublika kimi "səbəb" və "fəzilət"; yakobin klubu ilə masonluq arasında bir şey kimi intellekt; sosial ədəbiyyat kimi sənət və sosial "arzuolunma"ya xidmət edən qəsdən cazibədar ritorika; burada yaxından gördüyüm kimi ən təmiz siyasi formada Yeni Ehtiras var. Etiraf edirəm ki, bu, onun xüsusi, son dərəcə romantikləşdirilmiş formasıdır.
- Mənim demokratik münasibətim tam səmimi deyil, bu, sadəcə olaraq, almanların irrasionallığına, onların uydurma dərinliklərinə və ümumiyyətlə, faşizmə qarşı qıcıqlanmış reaksiyadır, buna dözə bilmirəm. Mən həmişə hiss etmişəm ki, mürtəce inadkarlığım zamanı " Siyasətsizin mülahizələri" ndə mən daha maraqlı və bayağılıqdan uzaq olmuşam.
- Mənim üçün vacib olan "iş" deyil, həyatımdır. Həyat estetik mükəmməllik idealına çatmaq üçün vasitə deyil; əksinə, əsər həyatın etik simvoludur
- Müharibə yalnız sülh problemlərindən qorxaqcasına qaçışdır.
N
redaktə- Nə üçün Almanların azadlıq impulsu həmişə daxili qeyri-azadlığa səbəb olmalıdır? Nə üçün o, sonda başqalarının azadlığına, azadlığın özünə hücuma çevrilməli oldu? Səbəb ondadır: Almaniya heç vaxt inqilab tanımayıb və millət anlayışını azadlıq anlayışı ilə uzlaşdırmağı öyrənməyib.
- Nitq sivilizasiyanın özüdür. Söz, hətta ən ziddiyyətli söz də təması qoruyur — təcrid edən sükutdur.
R
redaktə- Rəssamın xarici və daxili həyat hadisələrinə baxışı adi olandan fərqlənir: o, daha soyuq və ehtiraslıdır.
- Rus kommunizmini nasist faşizmi ilə eyni mənəvi müstəviyə qoymaq olar, çünki hər ikisi totalitardır, ən yaxşı halda səthi, ən pis halda isə faşizmdir. Bu bərabərlikdə israr edən demokrat ola bilər; həqiqətdə və ürəyində o, artıq faşistdir və şübhəsiz ki, faşizmlə qeyri-səmimilik və görünüşlə, ancaq kommunizmə tam nifrətlə mübarizə aparacaq.
S
redaktə- Sanki bir şey sürüşməyə başlamışdı — sanki hadisələrdən möhkəm yapışmadım. — Uğur nədir? Bu, daxili, təsvirolunmaz bir qüvvədir, bacarıqlıdır, görmə qabiliyyətidir; bir şüur ki, mən sadəcə varlığımla mənim ətrafımdakı həyatın hərəkətinə təzyiq göstərirəm. Bu, həyatın öz məqsədlərimə uyğunlaşa biləcəyinə olan inancımdır. Uğur və şans öz içimizdədir. Biz onları möhkəm tutmalıyıq – içimizdə dərin. Çünki içimizdə bir şey sürüşməyə, istirahət etməyə, yorulmağa başlayan kimi, bizsiz hər şey üsyan edəcək və təsirimizdən çəkilmək üçün mübarizə aparacaq. Bir şey digərinin ardınca gəlir, zərbə ardınca zərbə — və adam bitir.
- Sənət daha yüksək səviyyədə həyatdır. Daha çox sevinc gətirir, eyni zamanda daha sürətli istehlak edir.
- Sənətkar olduqdan sonra sənətçi ruhu daşıyacaqsan: bəzən güldürüb, bəzən ağladacaqsan.
- Sənətkar yalnız cəmiyyətin müəyyən zümrəsinə deyil, bütün cəmiyyətə xidmət etməlidir.[2]
T
redaktə- Təcəssüm təsiri ayrılıq, ayrılığın təsiri fərqlilik, fərqlilik təşviş doğuran müqayisəyə səbəb olur, narahatlıq isə təəccüb, təəccüb heyranlıq, heyranlıq isə mübadilə və birləşmə arzusunu doğurur. Belə bir ifadə xüsusilə həyatın səsinin hələ də qeyri-müəyyən səsləndiyi, vəhdət parçalananda insanın özünün və öz mülkünün hissinin sümükləşməyə vaxt tapmadığı gəncliyə münasibətdə doğrudur.
- Tənhaların dünyası digərləri ilə eyni dünyadır; mənsub olanlara yaxşı məlumdur, çox söz-söhbət, tənqid, paxıllıq, maraq, rəqabət dünyasıdır.
- Tolerantlıq pisliyə tətbiq edildikdə cinayətə çevrilir.
Y
redaktə
- Yalnız laqeydlik pulsuzdur. Fərqli olan heç vaxt azad deyil, öz möhürü ilə möhürlənir, şərtlənir və zəncirlənir.
- Yazıçı o adamdır ki, onun üçün yazmaq başqaları üçün olduğundan daha çətindir.
Z
redaktə- Zaman bizə daha ağıllı, daha yaxşı, daha yetkin və mükəmməl olmaq üçün verilən qiymətli hədiyyədir.
- Zaman idrakı, kamilliyi və insanlara xidməti artırmaq üçan bizə verilmiş bir sərmayədir.
- Zaman soyuyur, zaman hər şeyi aydınlaşdırır. Heç bir insan bir neçə saatdan sonra dəyişməz qala bilməz.
- Zərərli bir həqiqət belə faydalı yalandan daha dəyərlidir.