Yapon atalar sözləri
A | B | C | Ç | D | E | Ə | F | G | H | X | İ | J | K | Q | L | M | N | O | Ö | P | R | S | Ş | T | U | Ü | V | Y | Z |
A
redaktə- Ac canavara mətbəxi tapşırmaq.
- Ac it ağacdan qorxmaz.
- Acı yedizdirmək istəyirsənsə, ona balıq ver. Onun heç vaxt ac qalmamasını istəyirsənsə, ona balıqçı toru ver. [1]
- Adam sevdiyi işi yaxşı görər.
- Adamı brilyant edən çəkdiyi çətinliklərdir.
- Adət-ənənələr haqda mübahisə etməzlər.
- Adi insanlar olmadan dahilər də olmur.
- Adi insanlardan dahi insan alınmır.
- Adi yolla qeyri-adi get.
- Axar suda rəqəm yazmaqdan faydasız heç nə yoxdur.
- Axına qarşı gedən sazan (balıq) belə əjdaha ola bilər.
- Axmaq və dəlilərə yol ver!
- Axmaqdan da xeyir olur.
- Axmaqdan qorxulu heç nə yoxdur.
- Axmaqdan təhlükəli düşmən yoxdur.
- Axmaqlar kütlə ilə gəzərlər.
- Axmaqlar üçün dərman yoxdur.
- Axmağın sonrakı ağlı.
- Axşam sərxoş, səhər tənbəl.
- Ağ dəri kifirliyi gizlədir.
- Ağacdan meymun da yıxıla bilər.
- Ağacı çiçəkləyəndə tanıyarlar.
- Ağacın düz qalxmasını istəyirsənsə, onu hələ cavan ikən düzəlt.
- Ağası necədirsə, nökərləri da elədir.
- Ağcaqanadı vızıltısına görə yox, adamların qanını sorduqlarına görə öldürürlər.
- Ağıllı qırğı caynaqlarını gizləyər.
- Ağıllının yanında uşaqlar öyrənmədən də oxuya bilirlər.
- Ağılsızlığın hakim olduğu yerdə, ağıl gizlənər.
- Ağız - bütün bədbəxtliyimizə də, xəstəliyimizə də səbəbdir.
- Ağızda bal, qarında iynə.
- Ağızdan çıxan sözə dördatlı araba ilə də çata bilməzsən.
- Allah düzgün ürəklərdə yaşayır.
- Almaq üçün verirlər.
- Almazı cilalandırmasan, qiymətli daş kimi parıldamaz.
- Artıq əşya – artıq qayğı.
- Arvad ilə qazan, nə qədər köhnə olsalar bir o qədər yaxşıdır.
- “Arvaddan qorxmaq” xəstəliyinə tutulmaq.
- Arzu kisəsinin dibi görünməz.
- Asta gedən – çox gedər.
- Aşiqə min ri də bir görünər. (Ri - ölçü vahidi, 3,9 km-ə bərabərdir).
- Ata-ana sağdır - hörmət elə, ölüb - xatırla.
- Ata-ananın şöhrətinin şöləsi uşaqların da üstünə düşür.
- Ata işləyərkən oğul dincələrsə, nəvə dilənçi olar.
- Ata sevgisi dağlardan uca, ana sevgisi dənizlərdən dərindir.
- Atanın hissi dağlardan uca, ananın hissi ümmanlardan dərindir.
- Atı yolda, insanı ünsiyyətdə tanıyarlar.
- Atın biri götürüləndə - mini də ona baxıb götürülər.
- Atın dözümlülüyü yolda, insanın xasiyyəti – zaman ötdükcə bilinər.
- Avara boşboğaz olar.
- Ayağını isti tut, başını sərin.
B
redaktə- Bacardığın hər bir şeyi et, qalanını talehə həvalə et.
- Bağışlanan şeyə heyfsilənməzlər.
- Balıq istəsə su yol verər.
- Başqa yerlər – başqa əşyalar.
- Başqalarında güllər daha qırmızıdır.
- Başqalarında hər şey yaxşı görünür.
- Başqasının fundosisində* mübarizə aparmaq. (*Fundosi (褌 – bel sarğısı) və ya sitaobi (下帯 – alt obisi (obi – 帯 – kəmər)) – yapon kişi alt geyimi).
- Başları böyük olanlar uğurludurlar.
- Bayram axşamı bayram günündən yaxşıdır.
- Bədbəxtlik ardınca bədbəxtlik.
- Bədbəxtlik dostları bir-birinin halına acıyır.
- Bədbəxtlik gəldi, özünə güvən.
- Bədbəxtlik xoşbəxtliyə çevrildi.
- Bədbəxtlik tək gəlmir.
- Bədbəxtlik və xoşbəxtlik kəndirin lifləri kimi bir-birinə qarışır.
- Bəla ötən kimi geyin-keçin.
- Bəli, o, adamın gözündən girib burnundan çıxar.
- Bəzən qaçmaq qalib gəlməkdir.
- Bəzən qaçmaq qələbə sayılır.
- Bəzən usta da səhvə yol verir.
- Bilən danışmır, danışan bilmir.
- Bir adama şübhə eləməmiş yeddi dəfə yoxla.
- Bir adamdan şübhələnməmişdən qabaq onu yeddi dəfə yoxla.
- Bir az əyilməyə qorxma, düz dikələrsən.
- Bir cəhd - iki nailiyyət.
- Bir çürük ərik yüz safını da korlar.
- Bir dostunuz yemiş baxçasında gəzirsə, dalğın görünməyiniz ən böyük nəzakətdir.
- Bir durna qaqqıltısı min sərçə cikkiltisindən xoşdur.
- Bir durnanın qışqırtısı min sərçənin cikkildəməsindən daha yaxşıdır.
- Bir general ad qazanır, min əsgərin sümüyü çürüyür.
- Bir hərəkətə görə bütün iş barədə mühakimə yürüdürlər.
- Bir xoş söz üç soyuq qış ayını isidə bilər.
- Bir mona qızırğanan - yüzünü itirər. (Mon - xırda yapon sikkəsi)
- Bir nəfər dünyaya hakim ola bilməz, dünya hamıya məxsusdur.
- Bir tanrı unutsa, o biri kömək edər.
- Birənin başını balta ilə kəsmək.
- Birinci düyü məhsulu axırıncıdan ləzzətli olar.
- Birinci nəvə, adama doğma uşaqlarından əziz olar.
- Bizə nə qədər borclu olduqları yadımızda qalır, ancaq bizim nə qədər borclu olduğumuz yadımızda qalmır.
- Bolluqda dərman da zəhərdir.
- Boş çəllək bərk səs çıxarır.
- Boşboğazlığın sonu işin başlanğıcıdır.
- Böhtan cəmi yetmiş beş gün bəs eləyər.
- Böyük adam balaca işlərlə məşğul olmaz.
- Böyük ağıl yiyəsi olan adam ağılsıza oxşayar.
- Böyük balıq bataqlıqda olmaz.
- Böyük balıq göldə yaşamır.
- Böyük bədbəxtliklər kiçik səbəblərdən doğur.
- Böyük istedadlar gec püxtələşir.
- Böyük istedadlar gec yetişir.
- Böyük işə başlarkən kiçik nöqsanlara baxma.
- Böyük işlərdə xırda çatışmazlıqları fikirləşmirlər.
- Böyük satqınlıq sadiqliyə bənzəyir.
- Böyük uğur çoxlu xırda narahatlıqlar yaradır.
- Bu da kiçik balıqqulağının gətirdiyi xoşbəxtlik.
- Bu gün dəbdə olan sabah yararsızdır.
- Bu gün üçün əlli yaxşıdır, nəinki sabah üçün yüz.
- Budaq çəkəndə küləyin nəfəsini eşitmək lazımdır.
- Budda məbədində yaşayan oğlan, öyrənmədən sutraları* oxuyur. (*Sutra -Hindistan fəlsəfi məktəbi olan yoqanın əsas mətni)
- Bülbülə - gavalı, qaranquşa - söyüd. (Yaponiyada bülbülü gül ilə yox, gavalı ağacı ilə assasiasiya edirlər - əlaqələndirirlər).
- Bülbüllər yüz yaşacan hoppanırlar.
- Bülbüllərin onun üçün oxuduğu vaxtlar da olub.
- Bütöv məhəllədə ancaq əri xəbərsizdir.
C
redaktə- Canın qayğısına qalmaq ən yaxşı dərmandır.
- Cavab verməyi asandır, qaldırılması çətin.
- Cinayəti mühakimə et, canini yox.
Ç
redaktə- Çay bulandırmağı sevir.
- Çəkilmiş yay ya tez, ya gec boşalacaq.
- Çətiri islanmadan əvvəl götür.
- Çiçəklənən bir gün mütləq solacaq.
- Çılpaq insanın itirəcək heç nəyi yoxdur.
- Çox hürən it qapmaz.
- Çox nəzakət gözləyən həmişə ac olar.
- Çox yox, lakin geniş yaşa.
- Çoxlu il – çoxlu kin.
D
redaktə- Dahilərin sözləri yoxsullar üçün deyil.
- Daim gülən adamın ürəyində nə olduğunu demək çətindir.
- Danışmağı da, dinləməyi də gərək bacarasan.
- Danışmayan bilir, danışan bilmir.
- Daş da danışa bilər.
- Daşın da üstündə əgər üç il otursan, qızar.
- Dayaz çaylar səsli-küylü axar.
- Dedi-qodu yetmiş beş günə qədərdir.
- Demək asandı, eləmək çətin.
- Dəli qaçanda ardınca ağıllılar da qaçırlar.
- Dəlil mühakimədən yaxşıdır.
- Dəliyə də yol ver, səfehə də.
- Dəmir odda, insan təqsirdə sınanır.
- Dəniz quldurları dağ quldurlarını cinayətlərdə ittiham edirlər. [2]
- Dərdi bir olanlar, bir-birinin halına yanar.
- Dərin çaylar səssiz axar.
- Dərk etməyə qısa yol olmur.
- Dəyirmi yumurtanı kvadrat şəklində də kəsmək olar.
- Dilənmə, əziyyət çək.
- Dinməzlərdən çəkin.
- Dinməzlərlə söhbətdə qulağını yaxşı aç.
- Dosta borc pul vermək dostu itirmək deməkdir.
- Dostluqda da sərhədi bil.
- Dostluq və sake nə qədər köhnə olsa, o qədər yaxşıdır.
- Döyüşdə hər iki tərəf günahkardır. [3]
- Durmazdan qabaq hay ver.
- Dünəndən öyrən, bu gün yaşa, sabaha ümid et.
- Dünyada ən böyük sərvət uşaqlardır.
- Düşmən zəif də görünsə də saymazyanalıq etmə, güclü də görünsə - qorxma.
- Düşünərək qərara gəl, qərara gəldinsə, düşünmə
- Düyünün içindəki qara daşlardan qorxma, ağ olanlardan qorx.
- Düz adam düz bambuk kimidir, az rast gəlinər.
- Düz yolla alımayan dövlət və şöhrət buludb kimi dağılar.
E
redaktə- Edoda edilən yamanlığın intiqamını Naqasakidə alır. (Edo - Tokionun qədim adı).
- Ehtiramlı göyərçin öz ata-anasından üç budaq aşağıda oturur.
- Elə olur ki, kappa da batır. (Kappa - nağıllarda sularda yaşayan ruh).
- Elə olur ki, yarpaq batır, daş uçur.
- Elə təsadüf olmayıb ki, lüt bir şey itirə.
- Elm yolunda xərclənən pul gələcək üüçün qoyulan ən böyük sərmayədir.
- Elmdə qısa yol yoxdur.
- Elmin qısa yolları yoxdur.
- Erkən qalxma üç fəzilətə bərabərdir.
- Eşqdə susmaq danışmaqdan faydalıdır.
- Evdən yaxşı yer yoxdur.
Ə
redaktə- Əcinələr məbədin qarşısında yaşayırlar.
- Ədalətli adam özünə sərt, özgəyə yumşaq yanaşar.
- Ədavət evə kasıblıq səpər.
- Əgər indiyə qədər qarşına maneə çıxmayıbsa, deməli heç nə eləməmisən.
- Əgər qılınca ömründə cəmi 1 dəfə ehtiyacın olsa belə, onu daim özünlə götür.
- Əgər məharətlə davranılsa, axmaq da, küt qayçı da faydalı ola bilər.
- Əxlaqsızlığın ən böyüyü pozğunluqdur, xeyirxahlığın ən böyüyü oğul borcudur.
- Əks tərəfin də əks tərəfi var.
- Ələ götürülən uşaq belə götürülən uşaqdan əzizdir. (Yaponiyada uşaqları, adətən, belə götürürlər, ələ o uşağı götürürlər ki, onu ərköyün böyüdürlər)
- Əlində fənər tutanın ayağının altı həmişə qaranlıqdır.
- Ən qəddar ilanı çoxlu qarışqa məğlub edə bilər.
- Ən uzaq yol da ilk addımdan başlayır.
- Ən yaxşı güzgü də şeylərin o biri tərəfini göstərmir.
- Ən yaxşı çahin də uça bilməsə, heç nə ovlaya bilməz.
- Ər və arvad olmaq azdır. Dost və sevgili də olmaq lazımdır ki, sonra kənarda axtarmayasan.
- Ər - arvadın savaşı ilə qərb küləyi axşam düşəndə yatar.
- Ərlə arvad əkiz kimidir.
- Əsl döyüşçü odur ki, o, rəhmlidir.
- Əsl səbr o zaman olur ki, nə zaman ki səbr etməyə gücün çatmır.
- Əsl səbrlilik çox az adamlarda olur.
- Əşya olmasa, kölgə də olmaz.
- Əşya və kölgə bir-birilərinə rəğbət bəsləyirlər.
- Əvvəl - qulluq, sonra - dərman.
- Əvvəli varsa, axırı da olacaq.
- Əyri budağın, əyri də kölgəsi olacaq.
- Əyri yolla qazanılmış var-dövlət və ad-san bulud kimi yox olub gedir.
- Əzab sevincin mənbəyidir.
- Əziyyəti xərclədin, yorğunluğu aldın.
F
redaktə- Falçı öz gələcəyini bilmir.
- Fərsiz köpək bərkdən hürər.
- Fikirləş - qərara gəl, qərara gəldin - fikirləşmə.
- Fuqu balığının şorbasından yeyən də səfehdir, yeməyən də. (Fuqu - xeyli dadlı, ancaq çox halda zəhər verən balıqdır.).
G
redaktə- Gedən adam gündən-günə yad olur.
- Gedəni saxlama, gələni qovma.
- Geri çəkilmək qorxulu deyil, mübarizəni davam etdirməmək qorxuludur.
- Gələcək haqda danışmaq, iblisləri güldürməkdir.
- Gəlini evə gələn kimi öyrət.
- Gəmi limana girən kimi qəzaya uğradı.
- Gizlədilməli olan şeyi etmə.
- Gizli edilən xeyirxahlıq hamıya aşkar mükafatlandırılar.
- "Görməyə gözüm yoxdur" demək - "sevirəm" deməkdir.
- Görüş ayrılığın başlanğıc nöqtəsidir.
- Görüş ayrılmasının başlanğıcıdır.
- Göy susur, onun yerinə insanlar danışır.
- Gözəl güllər yaxşı meyvə gətirməz.
- Gözəl olmaq həmişə xoşbəxt olmaq deyil.
- Gözləmək həmişə uzun çəkir.
- Güclü qırğı caynaqlarını gizlədir.
- Gücün haqlı olduğu yerdə, haqqın gücü olmaz.
- Gülüş olan evə xoşbəxtlik gələr.
- Gündə üç dəfə özünə göz gəzdir.
- Gündüz doğulan uşaq atasına, gecə doğulan uşaq anasına oxşar.
- Gündüzün gözləri, gecənin qulaqları var.
- Günəş doğruları tanımır. Günəş yanlışları tanımır. Günəş kimisə isitmək məqsədi olmadan parlayır. Günəşdən nümunə götür.
- Günorta yanan fənər kimi faydasız.
- Güzəşt etsən, udarsan.
H
redaktə- Hakim və bonza nə qədər yaşlı olsalar, bir o qədər yaxşı olar. (Bonza- Yaponiyada və Çində budda kahini).
- Haqq həmişə qalib gələn ordunun tərəfində olar.
- Hava soyuduğunda kölgə verən ağacları unudarsan ...
- Heç bir vəzifə hissi və insan gözü olmayan yerdə hər şey mümkündür.
- Heç etməməkdənsə, gec etmək daha yaxşıdır.
- Heç kəs öz ağırlığını hiss eləmir.
- Heç kim çarpayıda uzanaraq büdrəmir.
- Heç olmasa dizlərinlə məsləhətləş.
- Heç öz başından milçəyi qova bilmir.
- Həddindən artıq dürüstlük axmaqlığa bərabərdir.
- Həddindən artıq güclü olan məhəbbəti, ondan yüz dəfə artıq qəzəb doğurar.
- Həddindən artıq nəzakət yaltaqlığa çevrilir.
- Həddindən artıq təvazökarlığın arxasında qürur gizlənir.
- Həqiqi nitq gözəl deyil, gözəl nitq həqiqi deyil.
- Həmişə gülən adamın qəlbində nə olduğunu demək çətindir.
- Hər bir insan pis və yaxşı xüsusiyyətlərinə görə dostlarına borcludur.
- Hər bir yadı oğru hesab et.
- Hər il daha yaşlı və daha ağıllı olursan.
- Hər kişinin öz Yan-szısı var. (Yan-szı - nağıllarda qədim Çin şahzadəsi).
- Hətta bədbəxtlik də üç ildən sonra kara gələ bilər.
- Hətta min illik yol da bir addımdan başlayır.
- Hətta oğru olmaq üçün on il oxumaq lazımdır.
- Hətta pişik və it də üç il yedirəndə yaxşılığı itirmir.
- Həyat var olduqca ümid də yaşayar.
- Həyatda sevinc və kədər başqalarından asılı olur.
- Hörmət bəslənilən məbəd darvazasından bilinər.
X
redaktə- Xarakteri yox, vücudu doğurlar.
- Xeyir də, şər də sənin qəlbindədir.
- Xeyir işi gecikdirmə.
- Xeyirxah tənha qalmaz, həmişə qonşusu olar.
- Xeyirxahlığı kindən tez unutma.
- Xəcalət hiss edən, məsuliyyət də hiss edir.
- Xəyal yoxsa, məyusluq da yox.
İ
redaktə- İblisin dəmir dirəyi olmaq.
- İçki içən adam şərabın zərərini, içməyən isə faydasını bilmir.
- İçməyən bilməz suyun sərxoşedici dadını.
- İki dəfə baş verən hadisə, üçüncü dəfə də baş verə bilər.
- İki qardaş iki qol kimidir.
- İlin planı, təzə ilin birinci günü utular, günün planı - səhər tezdən.
- İlk arvadı sənə Allah, ikinci qadını insanlar, üçüncüsünü isə şeytanlar göndərər.
- İlan izini, ilan o saat bilər.
- İlanı hətta bambukdan qayrılmış lüləyə də salsan yenə düz olmayacaq.
- İlanın uzunluğu bir supdan artıq deyıl, amma elə bil adamı indicə udacaq. (Sup - 3,8 sm-ə bərabər ölçü vahidi).
- İnsafsız uşaqlar ata evini söyərlər.
- İnsan ağlayan uşaqla torpaq sahibi qarşısında gücsüzdür.
- İnsan qəbirdə, ondan sonra dünyaya həqiqət.
- İnsan sevdiyi işi yaxşı görər.
- İnsanı tanımaq istəyirsənsə, onun dostlarını tanı..
- İnsanın xarici görünüşü aldadıcı olur.
- İnsanları sevən çox yaşayır.
- İnsanların qüssələndiyi yerdə sən də qüssələn.
- İrəli çıxanı vurarlar.
- İrəli gedən digərlərini də aparar.
- İstedadı miras qoymurlar.
- İstedadınızın yelkənlərini qaldırın.
- İstedadlı adam az yaşayar.
- İstər gül, istər ağla - bir ömürdən artıq yaşamayacaqsan.
- İstəyirsən sın, lakin çat.
- İsti keçdi, kölgə də unuduldu.
- İstiotun dənələri xırda olsa da, çox kəskindir.
- İş sözdən daha möhkəm danışar.
- İşıq sönməzdən əvvəl daha parlaq yanar.
- İşləyən dəyirman donmaz.
- İtin biri hürər, digərləri ciddiyə alıb qoşularlar.
K
redaktə- Kabo üçün hər qələm yaxşıdır.(Kabo - IX əsrdə yaşamış məşhur yapon xəttahı).
- Kağız fənərə mis zəng.
- Kasıb olan axmaqdır.
- Kasıbın dövləti uşaqlarıdır.
- Kef eləməyə yadlar, kədərlənməyə özününkülər.
- Kədər – cırılmış paltar kimidir, onu evdə qoymaq lazımdır.
- Kənardan baxanın səkkiz gözü olar.
- Kimdən pis iy gəlirsə, onun özü bunu hiss etmir.
- Kirpik də yaxındadır, amma görə bilmirsən.
- Kişi onu başa düşən adam üçün həyatını verər; qadın onu sevən adam üçün bəzənər.
- Kişi - şam ağacı, qadın - qlinisiyadır. (Qlisiniya - ətirli çiçəkləri olan, salxımşəkilli sarmaşan bitki. Şam ağacına sarmaşır).
- Kişi ürəyi payız səması kimi dəyişkən olur.
- Kişinin başı, qadının ürəyi.
- Kitab insan ruhuna məlhəmdir.
- Kitablar ruhun qidasıdır.
- Kobud səhvdən sonra miskincəsinə üzr istəmə.
- Konfutsinin* də bəxti həmişə gətirməyib ki. (*Konfutsi – e.ə. 551-479-cu illlərdə yaşamış çin mütəfəkkir və filosofu.)
- Kor dilənçi də heç olmasa çiçəklərin ətrini duyur.
- Kor ilan heç nədən qorxmaz.
- Kor sədaqətdən sədaqətsizliyə bir addım yol var.[4]
- Kölgəsiz işıq yoxdur.
- Körpüsüz keçmək olmaz.
- Krab öz yuvasını qını boyda qazır.
- Külək əsir, lakin dağlar tərpənmir.
- Külək şam ağaclarından əsgik olmadığı kimi, fəlakət də hər yerdə olur.
- Külək və albalı çiçəyi yaxın dost ola bilməzlər.
Q
redaktə- Qaba tökülən su qabın şəklini alır, insan isə yaxşılığı, pisliyi dostlarından götürür.
- Qadın evin aşarı kimidir, gərək onu itirməyəsən.
- Qadın istərsə, qayaları belə yarıb keçər.
- Qadın kimonosunun qolu qurumaz. (Kimononun qolu ilə adətən göz yaşını silirlər).
- Qadın saçı fili bağlayıb saxlayacaq qədər möhkəmdir.
- Qadın sənə 7 uşaq bəxş etsə də, ürəyini ona açma.
- Qadın ürəyi - bahar havası.
- Qalxmazdan əvvəl xəbər elə.
- Qarabatdaq yolu gedən qarğa batar.
- Qaradinməz adamdan özünü gözlə.
- Qaranlıqda it nəcisi də tapılmaz.
- Qaranlıqda, uzaqdan və ya kağız çətir altında istənilən qadın gözəldir.
- Qardaş qardaşla öz aralarında savaşar, düşmən qarşısında birləşər.
- Qarışqalar da bəndi dağıda bilər.
- Qarmaqarışıqlıqdan istifadə edib öz şəxsi maraqlarını qoru.
- Qarnı tox, əynində paltar, deməli həm də nəzakətlidir.
- Qayğılar sağlamlıq üçün zəhərdir.
- Qaytarmaq mümkün olmayan bir şey üçün kədərlənməyə dəyməz. (Sonrakı peşmançılıq fayda verməz.)
- Qazların hündürdə uçmasından hətta tısbağalar da ayaqlarını döyürlər.
- Qetanın bəzəyi bağıdır, kişinin bəzəyi - arvad. (Qeta - qədim yapon akademiyası)
- Qələbə olsa - hökümət ordusu, məğlubiyyət olsa - qiyamçılar.
- Qələbə rəqibindən yarım saat daha çox səbr edənindir.
- Qələbədə — hökümət ordusu, məğlubiyyətdə — qiyamçılar.
- Qələbədən sonra dəbilqənin kəmərlərini bərkit.
- Qələm qılıncdan güclüdür.
- Qəzəbin sənin düşmənindir.
- Qidaya olan ehtiyac sevgidən güclüdür.
- Qiymətli daşlar da cilalanmasa parıldamaz.
- Qırx və əlli yaşlarında kişi hələ də oğlandır.
- Qırmancın çox uzunu atın qarnını tutmaz.
- Qısqanclıq məhəbbətin anasıdır.
- Qısqanclıq məhəbbbətin ürəyidir.
- Qıza baxmamış, anasına bax.
- Qızılın parıltısı buddanın şölələrindən işıqlıdır.
- Qoca ağaclar əyilməz.
- Qoca at yolu yaddan çıxarmaz.
- Qonşudakı arpa evdəki düyüdən dadlı olar.
- Qonşunun gülləri daha qırmızıdır.
- Qoy tərifləməsinlər, təki söyməsinlər.
- Qurbağaların gurultusu yağış yağdırar.
- Qurudulmuş sardina (balıq) ilə dişlərini xırçıldadır.
- Quş daha yüksəyi, balıq daha dərini axtarar.
- Quş olmayan kənddə yarasa da quşdur.
- Quyruq bulayana əl qaldırmazlar.
- Qüsurlardan ən böyüyü əxlaqsızlıq, fəzilətlərin ən yüksəyi isə oğulluq borcudur.
- Qüsursuzda yeddi pis vərdiş olur, qüsurluda qırx səkkiz.
- Qüsursuzluq yeddi pis vərdişdirsə, qüsurluluq qırx səkkiz.
L
redaktə- Lap qaçan ata da qırmanc gərəkdir.
- Lazım idi- pələng etdilər, ehtiyac olmadı - siçana çevirdilər.
- Lazımsız dərman da zəhərdir.
- Lüzumsuz nəzakət hiyləyə dönür.
M
redaktə- Mayakın altı həmişə qaranlıq olar.
- Məgər qaranquşlar və sərçələr hacıleyləyin düşüncələrini bilə bilərlərmi?!
- Məhəbbət aliqədrlə fəqir arasında sədd qoymur.
- Məğlub olmaq çox vaxt qalib gəlməkdir.
- Məğlub ordunun generalı dava haqqında danışmasa yaxşıdır.
- Məhşur əşyalar danışıldığı qədər də yaxşı olmurlar.
- Məsuliyyət və insani göz olmayan yerdə hər şey mümkündür.
- Məşhurların övladları nadir hallarda məşhur olurlar.
- Məşğul adamı xəstəlik belə dayandıra bilməz.
- Milçəklər pis qoxusu olana uçurlar.
- Min dəfə eşitməkdənsə, bir dəfə görmək yaxşıdır.
- Min ilin şöhrəti bir saatlıq davranışla müəyyən edilə bilər.
- Min rilik* yol da ilk addımdan başlayır. (*Ri — yapon ölçü vahidi. 1891-ci il İmperator qanununa əsasən 1 ri = 3927 km-dir.)
- Mindiyin gəmi geri dönməyəcək.
- Murdar vicdanlı hər şeydən qorxar.
- Musiqi dəyişəndə rəqs də dəyişər.
- Mübahisədə bərk qışqıran qalib gələr.
- Müdrik insan da mində bir dəfə səhv edir.
- Müftə başa gələn ən çox qiymətləndirilir.
- Müharibədən sonra dəbilqənin ipini bərk bağla.
- Müharibəni bilməyən sülhü də bilməz.
- Mülayimlik çox vaxt gücü qırar.
N
redaktə- Nə qədər ki, Pikkonu görməmisən, heç yerə "gözəl" demə. (Pikko - Yaponiyada gözəl ətraf yerləri və budda məbədləri ilə məşhur olan qədim şəhərdir).
- Nə qədər uzaq getsən, səni bir o qədər çox unudurlar.
- Nəyi ki, diqqətlə ört-basdır edirsən, bir o qədər sürətlə aşkar olur.
- “Nifrət edirəm” demək – “sevirəm” deməkdir.
O
redaktə- O biri dünyada min gün yaşamaqdansa, burda bir gün yaşamaq yaxşıdır.
- Od olmayan yerdən tüstü çıxmaz.
- Odunla alovu söndürməzlər.
- Oxuduğunuz hər şeyə inanırsınızsa, oxumasanız yaxşı olar.
- Oğlunu istəyirsənsə, səyahətə göndər.
- Oğru öz qapısını bağlayar.
- On min əsgər tapmaq bir general tapmaqdan daha asandır.
- On yaşında möcüzə, iyirmi yaşında dahi, otuz yaşdan sonra adi insan.
- Ordusu dağılmış general döyüşlər haqda danışmasa yaxşıdır.
- Ortaq bədbəxtliyi olan dostlar bir-birilərini əsirgəyirlər.
Ö
redaktə- Ölənlərin üstünlükləri ilə rəqabət aparmaq çətindir.
- Ölmək asandır, yaşamaq - çətin.
- Ömür sürmək, belindəki yüklə uzun yol qət etməkdir.
- Öz başını öz qılıncı ilə kəsmək.
- Öz evində hərə bir *Berkeydir. (*Berkey - əfsanəvi yapon pəhləvanı)
- Öz istəyinlə səyahətə çıxmısansa, min rilik yol belə bir addım kimi görünəcək.
- Öz iti tərəfindən dişlənilmək.
- Öz itin də hərdən qapar.
- Öz işini özün gör.
- Öz keçəlini üç ildir görmür.
- Öz səhvin – öz qayğın.
- Özgənin dərdinə istəsən lap üç il də dözmək olar.
- Özgənin xasiyyətinə fikir verə-verə öz xasiyyətini düzəlt.
- Özü qabağa gedən başqalarına istiqamət verər.
- Özü özünə tabe olmayan, özgəsinə də hökm edə bilməz.
- Özün haqda başqalarından soruş.
- Özün - özünə əgər hörmət eləməsən, özgələri də sənə hörmət eləməyəcək.
- Özünə ədalətli olan digərlərinə qarşı ciddi olar, mərhəmətlə.
- Özünü sanc, onda bilərsən özgəsini necə incidər.
- Özünü tanımaq istəyirsənsə, başqalarından soruş.
P
redaktə- Pas içəridən çıxar.
- Payız səması yeddi dəfə yarım dəyişər.
- Pərvanə belə bütöv həyat yaşayır.
- Pis bir insanın dostu olmaqdansa, yaxşı insanın düşməni olmaq daha yaxşıdır.
- Pis sədaqətdən xəyanətə bir addımdır.
- Pis sənətkardan mükəmməl güldan çıxmaz.
- Pişiyə qurudulmuş tunesi həvalə etmək. (Qurda quzunu tapşırmaq.)
- Pişiyi də üç il yedizdirsən, heç vaxt unutmaz.
- Pişiyin pula ehtiyacı olduğu qədər ehtiyacım var.
- Porsuqlar eyni yuvadandırlar. (Porblemi həll etmək mümkündürsə, ona görə narahat olmağa dəyməz, əgər həll etmək mümkün deyilsə, onda ona görə də narahat olmaq mənasızdır).
- Problemi həll etmək mümkündürsə, bu haqda narahat olmağa dəyməz. Yox əgər onu həll etmək mümkün deyilsə, onun barəsində narahat olmaq faydasızdır.
- Pul adamları bir-birinə yad eləyər.
- Pul bitər, sevgi də bitər.
- Pul cəhənnəmdə də güclüdür.
- Pul düşməndir.
- Pul insanları özgələşdirir.
- Pul qurtaranda məhəbbət də qurtarar.
- Pul, pul gətirər.
- Pul üçün zamin dur, insan üçün – heç vaxt.
- Puldan Buddanın da siması parıldayır.
- Pulun sayəsində axmaq da ağadır.
- Pulun var - pulun olmayacaq gün haqqında fikirləş.
R
redaktə- Rəhm insansevərliyin başlanğıcıdır.
- Rəhmdillik önündə qılınc da gücsüzdür.
- Ruhən yaxın olanları həmişə bir-birinə çəkir.
S
redaktə- Sabah sabahki külək əsəcək.
- Sadə işi də dolaşdırmaq olar.
- Sadəlik hamıya yaraşıqdır.
- Sake qədəhinin birincisini insan içir, ikincisini sake içir, üçüncüsü insanı içir. (Sake düyü arağı)
- Sake və ağır yuxu yoxsulluğa gedən ən qısa yoldur.
- Sakit pişik tutur siçanı.
- Samuray yeməsə də, diş çöpü ilə dişlərini qurdalayır.
- Savaşan sərçələr adamdan qorxmaz.
- Savaşanda hər iki tərəfin günahı olar.ə?
- Sevimli övladını uzaq səyahətə göndər.
- Sevincdə qəm toxumu var, qəmdə - sevinc.
- Səbr - bir ömürlük xəzinədir.
- Səbrini basa bilməyəndən müdrik olmaz.[5]
- Səhər qırmızı sifət, axşam ağ sümük.
- Səhər yeməyindən öncəki iş asandır.
- Səhvini düzəltməyə utanma.
- Səksən yaşında hətta nəhəng də cazibədardır, opis çayının ilk dəmi də ətirlidir.
- Səma susur, əvəzinə camaat danışır.
- Səmimiyyət ən yaxşı siyasətdir.
- Səmimiyyət fələyə də çatar.
- Səmimiyyət- insanın qiymətli keyfiyyətidir.
- Sən gələcək haqda danışanda çardaqdakı siçovullar gülürlər.
- Səni tərifləyən adama etibar eləmə.
- Səni tərifləyənlə ehtiyatlı ol.
- Sənin qəzəbin – sənin düşmənin.
- Səpki kimi şöhrətpərəstliyə hamı məhkumdur.
- Sərçələr yüz yaşına kimi atılırlar.
- Sərkərdəni öldürmək istəsən, əvvəlcə atını öldür.
- Siçovul da pələngə dönər, vaxtı gələndə.
- Sifət - ürəyin güzgüsüdür.
- Sifətin ağ olmağı yeddi ayıbı gizləyər.
- Sınıqlığa düşəndə də çalış ki, udasan.
- Soruşmaq bir dəqiqəlik utanc, bilməmək isə ömürlük utancdır.
- Soyuq çay və düyü dözüləndir, lakin soyuq baxışlar və sözlər dözülməzdir.
- Sözləri Budda kəlməsi, qəlbi ilan qəlbi.
- Stəkandakı spirtli içkidə boğulanlar dənizdə boğulanlardan çoxdur.
- Su, töküldüyü qabın şəklinə düşər.
- Sudzumusini nəğmə oxuduğuna görə qəfəsdə saxlayırlar. (Sudzumusi - quş civiltisinə oxşar səslə oxuyan bir həşəratdır).
- Susmaq gözəl çiçəkdir.
- Suyu inək içir, süd əmələ gəlir, ilan içir - zəhər.
- Sübut mülahizədən irəlidir.
- Sünbül yetişəndə başını əyir, insan varlananda başını qaldırır.
- Sürətli gedən maşın yana yuvarlanar.
Ş
redaktə- Şaftalı və şabalıd - üç il, xurma - səkkiz il." ~ Hər şey öz sürəti ilə yetişir.
- Şahin kimi nökəri də yedirtmək lazımdır.
- Şahin uçuşuna, xeyirxah adam hərəkətinə görə tanınır.
- Şam özü yanıb camaata işıq verir.
- Şanagüllə palçıqlı yerdə bitər.
- Şəffaf suda balıq yaşamaz.
- Şən xasiyyəti olan dəmirin içindən də keçə bilər.
- Şər xeyirə qalib gələ bilməz.
- Şərab içən onun ziyanı haqda bilmir, içməyən xeyiri haqda.
- Şirin bir şey axtarır, lakin kökə rəfdədir.
T
redaktə- Tacir tacirin düşmənidir.
- Tanımadığın hər kəsə inanma.
- Tanışlıq arxadan təpiklə başlayır.
- Tanrı vicdanlı qəlbdə olur.
- Tazı əldən düşür, amma yemək qismət olur şahinə.
- Tez qızan, tez soyuyar.
- Tez yetişən tez də xarab olar.
- Təbəssüm heç kəsə zərər verməz.
- Təbəssüm olan evə xoşbəxtlik qonaq gələr.
- Tələsən usta ola bilməz.
- Tənbəl adam ağzıboş olar.
- Tərbiyə soykökdən vacibdir.
- Tərəfin də öz tərs tərəfi var. (裏には裏がある ura niwa ura ga aru)
- Təşnə də olsan, özgə bulağından gizli içmə.
- Təvazökarlıq müdrikliyin yaraşığıdır.
- Top atəşində doğulan güllə səsindən qorxmaz.
- Tündməcazlıq xeyir gətirməz.
- Tüpürcəyi geri qaytara bilməzsən.
U
redaktə- Ucuz almaq pulu itirmək deməkdir.
- Uşaqlar ata-anasız da böyüyər.
- Uşağı böyüdən onu doğandan irəlidir.
- Uşağı ərköyün böyütmək onu atmağa bərabərdir.
- Uşağı əzizləmək onu atmaq deməkdir.
Ü
redaktə- Üç arvad bir yerə yığılsa, bazar olar.
- Üç baş bir yerdə olar Mondzu ağlı (Mondzu - müdriklik allahı).
- Üç daşınma, bir yanğına əvəzdir.
- Üç gün dilənən adətkar olar.
- Üç gün dilənən heç vaxt tərgitməz.
- Üç günlük bonza*. (*Bonza -Asiya ölkələrində məbəddə əsas kahin)
- Üç qız – müflislik.
- Üç yaşında qəlbi necədirsə, yüz yaşında da elədir.
- Ürək narahat olanda yol da narahat olur.
- Üzə bilən bata da bilər.
- Üzməyi bacaran boğula da bilər.
V
redaktə- Vaxt insanı gözləmir.
- Valideynləri əziyyət çəkir, övladları keyf edirlər, nəvələri dilənirlər.
- Varlı külqabı kimidir: nə qədər dolu olsa, o qədər də çirkli olar.
- Varlı və əsilli olmaq yadları da yaxınlaşdırar, yoxsul və bədəsil olmaq qohumları da uzaqlaşdırar.
Y
redaktə- Yaxınlıqda yanğın var, o isə öz xeyrini güdür.
- Yaxşı adamın düşməni olmaq, pis adamın dostu olmaqdan yaxşıdır.
- Yaxşı iş qapıdan qırağa çıxmaz, yaman iş min illik yerə yayılar.
- Yaxşı quş yuva qurmağa yaxşı ağac seçər.
- Yaxşı tacir bütöv malı bir dəfəliyinə qoymur.
- Yaxşı üzgüçülər adətən batırlar.
- Yaxşılığı sonraya qoyma.
- Yağın hisini yağla təmizləyərlər.
- Yağış damcısı daş dələr.
- Yağış qurtarar, çətir unudular.
- Yağış yalnız islanmaq istəmirsinizsə problemdir.
- Yalan da dada çatır.
- Yalan dörd nalla gedər. Həqiqət isə addım-addım yeriyər, lakin yenə də vaxtında çatar.
- Yalan - oğurluğa atılan ilk addımdır.
- Yalanda da bir həqiqət olur.
- Yalanın ayağı olmasa da, qalmaqallı qanadları var.
- Yalnız bir tərəfi dinləyib qərar vermə.
- Yalvarma, çalış.
- Yaman arvad altmış illik qıtlığa bənzər.
- Yamanlıqda güclü olan, yaxşılıqda da güclü olar.
- Yamanlığa yaxşılıq elə.
- Yaraya duz tökür.
- Yaşlı adamla atan kimi davran.
- Yavaş irəliləyişdən qorxmamalısan, yerində durmaqdan qorxmalısan.
- Yayın yaxşı olması, onu çəkən əldən asılıdır.
- Yazmağı öyrənmək həştad yaşında da geç deyil.
- Yeddi dəfə yıxıl, səkkiz dəfə qalx.
- Yemiş gövdəsində badımcan bitməz.
- Yeni işçinin çalışqanlığı iyirmi günə bəs edər.
- Yeni şərabı yeni xəzə süz.
- Yetişmiş düyü sünbülünü yerə əyər.
- Yıxılmağım azmış kimi, üstəlik də ayaqladılar.
- Yolda cığırdaş, həyatda isə dost lazımdır.
- Yolda yoldaş gərəkdir, həyatda - həmdəm.
- Yuxarı tüpürmürlər.
- Yumurta kvadrat, küçə qadını səmimi olmaz.
- Yüz sənətə əl atan heç birini yaxşı bilməz.
Z
redaktə- Zahirən ilahə, daxilən ifritə.
- Zəhərdən də dərman olur.
- Zəhərlənəni zəhərlə sağalt.
- Zərərdən fayda götür.
- Zorakılıq həyətə girəndə, ədalət həyəti tərk edir.