Benqal dilinin yayıldığı areal
Acanda nə yeməzlər, savaşanda nə deməzlər?
Aclıq çox çəkmir, amma yadda çox qalır.
Aclıq soruşmur ki, nə yeməlidir, nə yox?
Axmaq adam səsini qaldırar, ağıllı ancaq gülümsəyər.
Aqil adam yolunu azsa, doğma atasını da saymaz.
Ağac barıyla tanınar.
Ağac yıxılmazdan qabaq meymunlar üstündən dağılışar.
Ağacın barı özünə yük olmaz.
Ağıllı adam güclüdür.
Ağız əyri olsa da, sözü düz olsun.
Allah necə yaşayır? -Kim necə başa düşür, elə.
Ana qızıyla olan yerdə gəlinə düyü çatmaz.
Anasının südündən doymayıb, atasının barmağını sorur.
Arvadını , mal - qaranı və düyünü öz yanında saxla.
Atın mədəsiylə eşşəyin beli az olar ki, boş olsun.
Atın olanda qamçının fikrini çəkərsən.
Ayağını iki qayığa qoyma - yıxılarsan.
Bambuq kəz bağlayanda tələf olur, insan - səhv edəndə.
Balıq da, qonaq da iki gündən sonra ağu kimi olur.
Balığı öz yağında qızardır.
Barsız ağaca meymun da çıxmaz.
Baş daşdan möhkəm deyil.
Bazarda ona görə səs-küy qalxır ki, hərə öz bildiyini danışır.
Bir ağcaqanad öldürsəniz, yalnız əlləriniz çirklənəcək.
Bir barmaqla çimdikləmək olmaz.
Bir çaya, bir nanəcibə, bir də buynuzlu heyvana inanma.
Bir gözü ilə ağlayır, o biri gözü ilə hi-cim eləyir.
Bir qız on oğula dəyər - qismətinə yaxşı adaxlı çıxsa.
Bir yerə ki, on qadın yığışdı, ora dönəcək məhkəmə otağına.
Birlikdə yıxıldılar və hər biri öz yarasını ovuşdurdu.
Borca girmiş ata oğulun düşmənidir.
Boş əli ağıza aparmazlar.
Bu gün əmir, sabah - fəqir.
Bülbül qarğa yuvasında da böyüyə bilər, ancaq qarıldamağı öyrənə bilməz.
Bütün heyvanlar yük daşıya bilir, amma işə düşən eşşək olub.
Bütün yamanlığın səbəbi puldur.
Canımı verərəm, fürsəti vermərəm.
Cənnətdə qul olmaqdansa, cəhənnəmdə padşah olmaq daha yaxşıdır.
Çay qurusa da yatağı qalar.
Çox bic olan düyü tapmaz, çox gözəl olan - ər.
Çox danışanın yalanı olar.
Çox deyən az eləyər.
Çox övlad sahibi olmaq günahlarınızın cəzasını çəkmək deməkdir.
Daşa yazılanı poza bilməzsən.
Dayaz su balıqları elə bolluca su sıçradar.
Demək asandır, eləmək çətin.
Deyirlər yaxşı dolanır, amma şanagüllə kötüyündən dişləri də qaralıb. (Bir sıra şanagüllə kötüyü növlərindən kasıb hindlilər ərzaq kimi istifadə edirlər.
Dəcəl uşaq ağacın başında ölüm tapar.
Dəyərsiz insanın gözəlliyə ehtiyacı yoxdur.
Dilinizlə Allaha dua edin, amma əllərinizlə işləməyə tənbəllik etməyin.
Dişli heyvanla əyyaşa inanma.
Doğru söz zərər verməz.
Donuz böyükdür, amma fil deyil.
Düyü mədə axtarmır.
Düyünü yemək istəməyəndə saxlayarlar bu gündən sabaha.
Düz söz allahı sevindirər, adamı qəzəbləndirər.
Düz sözdən dost da üz çevirər.
Düz sözə ancaq axmaq hirslənər.
Ehtiyac üzündən xasiyyət yamanlaşar.
El bir olsa dəryanı da qurutmaq olar.
Evdə olmayanı oğlu tələb edir.
Eyni yolla biri dümdüz gedir, o biri büdrəyir.
Ədalətli sözə ancaq axmaq hirslənir.
Əldə beş barmaq var, onlar da bərabər deyil.
Əli, ayağı bağlayarsan, bəs ağlı kim bağlaya bilər?
Əlində pul, ayağında qüvvət olsa lap Nilaçola qədər gedərsən. (Nilaçol - ziyarət yeri)
Əllərinlə vaxtı dayandıra bilməzsən.
Ən qorxulu düşmən evdəkidir.
Ərinin ölümü sədaqətli qadın üçün ölümdür. (Qədim hind dini adətlərinə görə dul qalan arvad ərinin dəfnində qalanan tonqalda yandırılarmış).
Əsgərlər döyüşər, generallar öyünər.
Əvvəl ağacla başına vurur, sonra da ayağına düşüb yalvarır.
Əvvəlcə ev təsərrüfatına başlayın, sonra sahibə gətirin.
Əvvəl zahirini xoşla, sonra batilini öyrən.
Əyilir, amma sınmır.
Əyri dayısının olması, yoxluğundan yaxşıdır.
Fil ata qoşulub suya gedər, qoyun deyər: su dərin deyil ki.
Fil dağa çatan kimi bütün təkəbbürü yoxa çıxar.
Fil fili palçıqdan da dartıb çıxarar.
Fil kimi yedirt, pələng kimi bax.
Fil palçığa da batsa,fərqi yoxdur, iki ata dəyər.
Fürsət düşəndə allah adamı da oğurlayar.
Göyə tüpürərsən - öz boynuna düşər.
Guruldamağına guruldayır, amma yağışı gəlmir.
Güc kimdədirsə, hakimiyyət də ondadır.
Gün keçdi - və günahlar bitdi.
Günün batmağını hamı görür.
Hakimi dəyişə bilərsiniz, hökmü ləğv edə bilməzsiniz.
Həyasız adam nə həya bilər, nə abır; həyalını bir ağır söz öldürər.
Hiyləgər hiyləgəri aldadar, doğma atasına da deməz.
Hündür ağacı qasırğa daha çox yırğalayar.
Hünər yüklənən qayıq batmaz.
Xəsisin yuxusu gəlməz.
Xırda balıqlar dəstə ilə gedərlər.
Xoş sözdən dil qurumaz.
Xoşbəxtlikdə dostluqdan istifadə edirlər, bəlada onu yoxlayırlar.
İki dişi ilə fil də öyünür, qaban da.
İlan qurbağadan diksinər, qurbağa da ilandan.
İlan olan yerdə manqusta da olar. (Manqusta - isti ölkələrdə yaşayan uzun bədənli kiçik yırtıcı heyvan).
İlan öləndə düzələr.
İlana süd də içirsən, zəhəri azalmayacaq.
İngilis məhkəməsi Bengal pələngindən daha dəhşətlidir.
İnsanın qismətini allah verib.
İri ağacın barı az olur, kölgəsi böyük.
İri balığın sümükləri də yaxşı olar.
İstədi ağcaqanad öldürə, öz boynuna vurdu.
İstəyən üçün görülməyən iş yoxdur.
İşsiz dərzi balalarının ağzını tikər.
İşsizin üç böyük işi var: yemək, yatmaq, bir də deyinmək.
Keçmişə ağlamağın nə xeyri.
Kəndçi əkinə gedər, brahman oturub gözləyər. (Brahmanlar - ibadətxanada oturub dua oxuyurlar).
Kəndçinin ilinin ancaq onbir ayı dərd-qəmdir, qalan vaxtının hamısı bəxtəvərlikdir.
Kim borc alsa, bəladan qurtulmaz.
Kim çox danışırsa, yalan danışmağa başlayır.
Kimin duzunu yeyərəm - onu da tərifləyərəm.
Kimin gücü varsa, hökmü də var.
Kimin inəyi varsa, peyini var.
Kimin sinəsində əyləşdisə, onun da saqqalını yoldu.
Kimisi özgələrinin səhvindən öyrənir, kimisi də öz səhvindən.
Köstəbəyə gül yağı da sürtsən iyi yenə qalacaq.
Köstəbəyi öldürərsən - əllərində iyi qalar.
Qadının gücü göz yaşındadır.
Qanq ölülərindən imtina eləmir. (Yəni alicənab adam sadə adamlara saymazlıq etməz. Adətə görə hindlilər ölənlərin cəsədini müqəddəs hesab etdikləri Qanq çayına atırlar).
Qanqa çirkab da atsan əzəməti azalmaz.
Qarğa da özünü ağıllı bilir.
Qarğa hər əti yeyir, amma qarğanın ətini heç kəs yemir.
Qəlbində zəhər, dodaqlarından bal.
Qısır qadının kor oğlu ayı gördü.
Qız ölür, külü sovrulur - sonra başlayırıq tərifləməyə (Hindistanda ölülər yandırılır).
Qızıl bölüşdürmək istəyəndə dəmir bıçaqdan yapışarlar.
Qonaq qarşılamağı - qaşqabaqlı, qulluqçu ilə danışmağı - kobud, gülmək bilmir, ağlamaq bilmir - belə qadından nə ev sahibəsi olar?
Qonşu üzü - güzgü.
Qopmuş budaq ağaca bitişməz.
Qozbelin arzusu arxası üstə yatmaqdır.
Qurbağa da dişlərdi, əgər dişləri olsaydı.
Lalların düşməni olmaz.
Limonu nə qədər çox sıxsanız, bir o qədər çox turş olar.
Meşə yanır - hamı görür, ürək yanır - görən olmur.
Meşə yanır - köklər qalır.
Meyxanaçının şahidi sərxoşdur.
Məşəl aparan özü tək gözlə görür.
Molla öz məscidindən uzağa getməz.
Möhkəm ağacdan balta qayrılar, çürük özü sınar.
Mötədil yemək qüvvət gətirər, çox yemək - qəbir.
Nə qədər aqil varsa, o qədər də fikir var.
Nə qədər ki, suya düşməmişsən, üzməyi öyrənməyəcəksən.
Odun, azarın, borcun qoyma izi-tozu da qalsın.
Oğurlayan qaçır, görən düşür məhkəməyə.
Ovçu çöl pişiyini bığından tanıyar.
Ögey ana bütün ev üçün zəhərdir.
Ölümə qanun yoxdur.
Ömür ümidlərlə keçdi, amma işıqlı günlər görmədim.
Öz şərəfini özün qoru, kəsik qulağını saçınla ört. (Kəsik qulaq - cinayət üçün verilən cəza)
Özgə adam heç vaxt özününkü olmaz.
Özgə qızılını qulağında gəzdirmə - dartıb alarlar.
Paya nə qədər ki, başın üstə fırlanır - qorxuludur, elə ki, dəydi - qorxu keçir.
Pələng meşəni qoruyar, meşə də pələngi
Pələngdən qorxduqları yerə dua eləməyə gedərlər.
Pələnglə kəl süpürləşər, qamışlar qırılar.
Pis oğul çox olar, pis ana - olmaz.
Pul ilə allah doğma qardaşdır - pulun olsa allahı da ala bilərsən.
Pulun gücünə yer fırlanır.
Pulun olsa qudanı da təmtəraqla dəfn edərsən; pulun olmasa doğma atanı da bir təhər basdırarsan.
Rahib çox yığışanda - allaha ibadət baş tutmaz.
Sədaqət sərvətdə deyil, ağıldadır.
Sözlə zəngin, reallıqda boş.
Su aşağı axar.
Su dama-dama daşı da dələr.
Suların yaxşısı yağış suyudur, gücün yaxşısı - el gücü.
Suyun düşməni lehmədir, insanınki - cahillik.
Südlü inəyin təpiyinə də dözmək olar.
Şərabı ancaq dərman kimi içmək - özünə hörmət eləməkdir.
Tək uşağı olmaq anaya ömürlük qorxudur.
Tənbəl kəndçinin iyirmi orağı olar.
Tərləyərsən isti keçib gedər.
Tısbağa suda da üzsə, sahildəki yumurtasını gözdən qoymur.
Torpağın yumşağını pişik də cırmaqlar.
Ulaq haradan su içsə, oranı bulandırar.
Vəd verəndə fikirləşmək gərəkdir.
Vicdan rahatlığı sərvətdən qiymətlidir. [1]
Yaxşı ad - insan üçün sərvətdir.
Yaxşı gündə dostluqdan xeyir götürərlər, yaman gündə sınayarlar.
Yaxşı gündə on iki qardaşın olur, yaman gündə hay verən tapılmır.
Yaxşı xəbər yalan da olsa xoş gələr.
Yağışın xırdası ancaq palçıq gətirər, güclüsü hər şeyi yuyar.
Yağışsız bulud yeri islatmaz.
Yalan söz pırtlaşıq saç kimidir, sahmana salmaq çətin məsələdir.
Yara sağalsa da yeri qalar.
Yatmış pələngi oyatma.
Yeganə oğul atanın ağasıdır.
Yüngül yağış yalnız kiri həll edəcək, güclü yağış isə hər şeyi yuyacaq.
Zaman keçir, söz-söhbət qalır.
Zamanı əllərinizlə dayandıra bilməzsiniz.
Zərgər evində pişik taqqıltıdan qorxmaz.
Zərgər taq-taq taqqıldadar, dəmirçi bir dəfə vurar.
↑ Aforizmlər və hikmətli sözlər. Bakı,2005