Corc Oruell (İng. George Orwell; 1903-1950) - İngilis yazıçısı və publisist. O, 1984 -cü il tarixli kult distopiya romanının və Heyvan ferması hekayəsinin müəllifi kimi tanınır. O, siyasi dilə “soyuq müharibə” terminini daxil etdi, sonralar bu termin geniş istifadə olundu.
Siyasi dil - və bu, mühafizəkarlardan tutmuş anarxistlərə qədər bütün siyasi partiyalara aiddir - yalanı doğru və cinayəti hörmətli etmək və saf küləyə möhkəmlik görüntüsü vermək üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Cəmiyyət həqiqətdən nə qədər uzaqlaşarsa, onu danışanlara bir o qədər nifrət edər.
Cəmiyyət o zaman totalitar olur ki, onun strukturu açıq-aşkar süniləşsin: yəni onun hakim sinfi öz funksiyasını itirib, güclə və ya saxtakarlıqla hakimiyyətdən yapışmağa müvəffəq olduqda.
Çağımızda “siyasətdən uzaq durmaq” deyə bir şey yoxdur. Bütün məsələlər siyasi məsələlərdir, siyasətin özü isə yalan, yayınma, axmaqlıq, nifrət və şizofreniya kütləsidir.
Hesab edirəm ki, Rusiyanı və Stalini tənqid etmək istəyi intellektual dürüstlüyün sınağıdır.
Hakimiyyətin məqsədi gücdür.
Hamımız həqiqətə uyğun olmadığını bildiyimiz şeylərə inanmağa qadirik və sonra, nəhayət, səhv olduğumuzu sübut etdikdə, haqlı olduğumuzu göstərmək üçün həqiqətləri təxribatla təhrif edirik.
Hamımızı satın alıblar, özü də öz pulumuzla.
Heç bir düşünən insanın bizim kimi cəmiyyəti dəyişmək istəmədən yaşaması mümkün deyil.
Heç vaxt çapda görməyə alışdığınız metafora, bənzətmə və ya digər nitq fiqurlarından istifadə etməyin. Qısa sözün işləyəcəyi yerdə heç vaxt uzun sözü istifadə etməyin. Bir sözü kəsmək mümkündürsə, onu həmişə kəsin. Aktivdən istifadə edə biləcəyiniz yerdə heç vaxt passiv səsdən istifadə etməyin. Gündəlik İngilis dili ekvivalentini düşünə bilirsinizsə, heç vaxt xarici ifadədən elmi söz və ya jarqon söz istifadə etməyin. Açıqca barbarcasına danışmaqdan daha tez bu qaydalardan hər hansı birini pozun.
Hesab edirəm ki, Rusiyanı və Stalini tənqid etmək istəyi intellektual dürüstlüyün sınağıdır.
Həqiqi hakimiyyət o zaman əldə edilir ki, hakim sinif həyatın maddi əsaslarına nəzarət edir, onları imtiyazlar kimi kütlələrə bəxş edir və onlardan məhrum edir.
Hər kəs heç vaxt dəlilləri araşdırmaqdan zəhmət çəkmədən düşmənin vəhşiliyinə inanır, öz tərəfinin zülmünə də inanmır.
Hər nəsil özünü əvvəlkindən ağıllı, sonrakı nəsildən daha müdrik hesab edir.
Hər rekord məhv edilmiş və ya saxtalaşdırılmış, hər kitab yenidən yazılmış, hər şəkil yenidən rənglənmiş, hər heykəl və küçə binasının adı dəyişdirilmiş, hər tarix dəyişdirilmişdir. Və bu proses günbəgün, dəqiqə-dəqiqə davam edir. Tarix dayandı. Partiyanın həmişə haqlı olduğu sonsuz indidən başqa heç nə yoxdur.
Kişi özünü uğursuz hesab etdiyi üçün içki qəbul edə bilər, sonra isə içki içdiyi üçün daha da uğursuz ola bilər. İngilis dili ilə eyni şey baş verir.
Katoliklər və kommunistlər rəqibin həm dürüst, həm də ağıllı ola bilməyəcəyini düşünürlər.
Keçmiş silindi, silinən unudulub, yalan həqiqətə çevrildi.
Keçmişə nəzarət edən gələcəyə də nəzarət edir. İndini idarə edən keçmişə nəzarət edir.
Keçmişin imicini və məlumatını kim idarə edirsə, gələcək nəsillərin nə və necə düşünəcəyini müəyyən edir; İndiki zamanın məlumat və görüntülərinə kim nəzarət edirsə, o insanların keçmişə necə baxacağını müəyyən edir." "Keçmişə nəzarət edən gələcəyə əmr verir. Gələcəyə əmr edən keçmişə qalib gəlir.
Kişi özünü uğursuz hesab etdiyi üçün içki qəbul edə bilər, sonra isə içki içdiyi üçün daha da uğursuz ola bilər. İngilis dili ilə eyni şey baş verir.
“Millətçilik” dedikdə, ilk növbədə, insanların böcəklər kimi təsnif edilə biləcəyini, milyonlarla və on milyonlarla insanın bütün bloklarını əminliklə “yaxşı” və ya “pis” adlandıra biləcəyini düşünmək vərdişini nəzərdə tuturam... “Vətənpərvərlik” dedikdə: mən müəyyən bir yerə və müəyyən bir həyat tərzinə bağlılığı nəzərdə tuturam, hansı ki, insanın dünyada ən yaxşısı olduğuna inanır, lakin başqa insanlara məcbur etmək istəmir. Vətənpərvərlik həm hərbi, həm də mədəni baxımdan müdafiə xarakteri daşıyır. Milliyyətçilik isə hakimiyyət arzusundan ayrılmazdır.
Müharibə qalib gəlmək deyil, davamlı olmaq üçün nəzərdə tutulub.
Müharibə vəziyyətinin mövcudluğu və onun doğurduğu təhlükələr bütün hakimiyyətin kiçik qrupun əlində cəmlənməsini təbii hala, hətta labüd xilas yoluna çevirir. Müharibə uzun müddət davam edəndə təhlükəsizliyini itirir. Hədsiz uzanan müharibədə hərbi zərurət anlayını yoxa çıxır.
Müharibənin mahiyyəti təkcə insan həyatının yox, həm də insan əməyinin bəhrələrinin məhv edilməsidir. Müharibə insanların həyatını yaxşılaşdıra və nəticədə onları daha ağıllı edə biləcək materialları parçalamaq, stratosferdə toz halına salmaq, dənizin dərinliklərində boğmaq üsuludur.
Özünü tanıyandan bəri, ərzaq heç vaxt çox olmamışdı, heç vaxt bütöv corabı və altpaltarı olmamışdı, mebel həmişə sınıq-sökük, otaqlar qızdırıcısız, metroda gediş – basa-bas, evlər – rəngləri solmuş, çörək – qara, qəhvə – iyrənc, çay – nadir hallarda, siqaretlər – say hesabı olardı.
Partiyanın bayrağı altına düşən hər bir yazıçı gec-tez seçim qarşısında qalır - ya təslim olmaq, ya da susmaq.
Psixi azadlıq, gördükləriniz, eşitdikləriniz və hiss etdiyiniz şeyləri mənalandırmaq azadlığı deməkdir və təsəvvür edilən faktları və hissləri uydurmaq məcburiyyətində qalmamaqdır.
Saxtakarlığın universal səviyyədə hakim olduğu dövrlərdə, gerçəyi söyləmək inqilabçı bir hərəkətdir.
Savaşı ən tez bitirməyin yolu onu uduzmaqdır.
Siyasətin korlanması dilin korlanmasından başlayır.
Siyasi dil - və bu, mühafizəkarlardan tutmuş anarxistlərə qədər bütün siyasi partiyalara aiddir - yalanı doğru və cinayəti hörmətli etmək və saf küləyə möhkəmlik görüntüsü vermək üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Siz həqiqəti nə qədər inkar etsəniz də, həqiqət varlığını davam etdirir.
Söz, yazı və fəaliyyət azadlığına qarşı təhdidlər, ayrı-ayrılıqda çox vaxt əhəmiyyətsiz olsa da, öz təsirləri ilə kumulyativdir və yoxlanılmadığı halda, vətəndaşın hüquqlarına ümumi hörmətsizliyə gətirib çıxarır.