Mark Avreli

Mark Avreli Antonin (lat. Marcus Aurelius Antoninus; 26 aprel-121-17 mart 180) — Antoninlər sülaləsinindən Roma imperatoru (161-180), filosof,

Mark Avreli
Doğum tarixi	26 aprel 121
Doğum yeri	Roma
Vəfat tarixi	17 mart 180
Vəfat yeri	Vindobona
Dəfn yeri	Müqəddəs Mələk qəsri
Vikipediya məqaləsi

Mark Avreli

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

Arı pətəyi üçün yaxşı olmayan, arı üçün yaxşı ola bilməz.

• Arı pətəyi üçün yaxşı olmayan, arı üçün yaxşı ola bilməz.

B

• Başqası səni günahlandıranda, sənə nifrət edəndə və ya insanlar buna bənzər tənqidlər səsləndirəndə, onların ruhuna get, içinə gir və gör necə insanlardır. Başa düşəcəksiniz ki, sizin haqqınızda hər hansı xüsusi fikirdə olmaları üçün narahat olmağa ehtiyac yoxdur.
• Bədənin hər şeyi çay kimi axıb gedir, ağlın hər şeyi xəyal və aldanışdır; həyat müharibədir və qərib ölkəyə səfərdir; yeganə qalıcı şöhrət unudulmaqdır.
• Bir xeyirxah işi o biri xeyirxah işlə elə yanaşı qoymaq lazımdır ki, onlar arasında heç bir boşluq yaranmasın. Mən bunu həzz almaq adlandırıram.
• Bir şey sizin gücünüzdən kənardadırsa, o zaman bir insan üçün ümumiyyətlə mümkün olmadığına hələ qərar verməyin. Ancaq bir insan üçün mümkün olan və ona xas olan bir şey varsa, o zaman bunun sizin üçün mövcud olduğunu düşünün.
• Biz minilliklər boyu dünyaya mənəvi, estetik, dini tələblər qoyduğumuza, ona kor-koranə istəklə, ehtirasla və ya qorxu ilə baxdığımıza və özümüzü məntiqsiz düşüncənin pis vərdişlərinə buraxdığımıza görə, bu dünya getdikcə heyrətamiz dərəcədə rəngarəng, qorxulu, mənalı, ruhlu, rəng almışdır - lakin biz rəngkar olmuşuq: zahiri görünüşləri meydana çıxaran və öz səhv əsas anlayışlarını əşyalara daşıyan insan zəkasıdır.
• Biz varıqsa, ölüm yoxdur və ölümün bizə heç bir aidiyyəti yoxdur. Ölüm varsa, deməli biz artıq yoxuq.
• Bizim həyatımız – bizim onun haqqında nə düşündüyümüzdür.
• Boşboğazlarla razılaşmağa tələsmə!
• Bütün indiki zaman – əbədiyyət anıdır.

D

• Dalğaların dayanmadan üzərinə çırpıldığı daş kimi möhkəm ol.
• Dost elə bir insandır ki, sizin haqqınızda hər şeyi bilir, bununla belə, sizi sevir.
• Dünyada ancaq yaranmalı olanlar yaranır.
• Dünyanın nə olduğunu bilməyən özünün harada olduğunu bilmir.
• Düşməndən qisas almağın ən düzgün yolu ona oxşamaqdır.
• Düşüncələriniz necədirsə, həyatınız da elədir. Həyatınızın gedişini dəyişmək istəyirsinizsə, düşüncələrinizi dəyişdirin.
• Düşüncəsiz kütlənin ardınca getmək lazım deyil. Öz ürəyininin səsini eşit, o səni həmişə düzgün tərəfə aparacaq.

E

• Elə insanlar var ki, sənə qulluq göstərən kimi ona borclu olduqlarını bildirir.
• Elə yaşa ki, sanki elə bu dəqiqə həyatla vidalaşacaqsan və sənə ayrılan vaxt sanki gözlənilməz bir həddiyyədir.
• Etdiyin əməllərdən qorxma. Çünki, dünyaya kədəri və ədalətsizliyi bir şey etdiyin zaman yox, etmədiyin zaman gətirəcəksən.

Ə

Əgər xarici faktor sizi əsəbiləşdirirsə, hiss etdiyiniz ağrı o şeyin özündən deyil, ona verdiyiniz dəyərdən qaynaqlanır və siz onu hər an aradan qaldırmağa gücünüz çatır.

• Əbədi şöhrət nədir? Boş bir şey. Hər şey ötəridir: xatırlayan da, xatırlananlar da.
• Əgər bir insan sənə pislik etdisə, bunu xoş və ya pis niyyətlə etdiyini bil. Çünki, bunu bilsən, ona yazığın gələcək və nə təəccüblənəcək, nə də hirslənəcəksən.
• Əgər bir şey sizin üçün həddindən artıq çətin görünərsə, bunun insan gücü xaricində olmasını düşünmə.Və əksinə, bir şəxs layiqli bir hərəkət edərsə, sən də bu cür hərəkət edə bilərsən.
• Əgər düzgün yolla getsən, düzgün fikirləşsən və düzgün hərəkət etsən, xoşbəxt həyat sürərsən.
• Əgər xarici faktor sizi əsəbiləşdirirsə, hiss etdiyiniz ağrı o şeyin özündən deyil, ona verdiyiniz dəyərdən qaynaqlanır və siz onu hər an aradan qaldırmağa gücünüz çatır.
• Əgər insan mülahizələrinin və maraqlarının hansı mənbədən qidalandığını bilsəydin, o zaman insanların tərifinə layiq görülməyini istəməzdin.
• Əgər istəsən də, öz həyatını bəşəri həyatdan kənarda tuta bilməzsən. Sən onda, onun üçün yaşayırsan. Ayaqlar, əllər, gözlər bir-biri üçün yaradıldığı kimi, biz də bir-birimiz üçün yaradılmışıq.
• Əgər kimsə məni təhqir edirsə, bu onun işidir. Çünki, onun niyyəti bu cürdür. Mənim isə öz xarakterim var və bu xarakter mənə təbiət tərəfindən verilmişdir və mən öz əməllərimdə bu təbiətə sadiq qalacağam.
• Əgər kimsə mənim yanıldığımı sübut etsə və hər hansı düşüncə və ya hərəkətimdə səhvimi göstərə bilsə, məmnuniyyətlə dəyişəcəyəm. Mən heç kimə zərər verməyən həqiqəti axtarıram: zərər insanın özünü aldatmaqda və cəhalətində israr etməkdir
• Əgər səni narahat edən şeylərə münasibətini dəyişsən,özünün təhlükəsizliyini təmin etmiş olarsan.
• Əl-ələ, ayaq ayağa, üst çənə alt çənəyə kömək etdiyi kimi, insanlar da bir-birinə kömək etmək üçün doğulublar.
• Əməlinin ədalətli, xarakterinin xeyirxah olmasından razı qalan ləyaqətli insanın həyatınının sənə uyğun gəlib-gəlmədiyini yoxla.
• Ən nifrət edilən ruh düşgünlüyü özünə acımaqdır.
• Ən yaxşı qisas düşmənin kimi olmamaqdır.
• Ən yüksək elm - müdriklikdir, ən yüksək müdriklik isə xeyirxahlıqdır.
• Əsl yaxşılıq və xeyirxahlıq hamı üçün edilən yaxşılıq və xeyirxahlıqdır.

G

• Göstərə biləcək gücündə olduğun keyfiyyətləri göstər: səmimiyyət, ciddilik, zəhmətdə dözümlülük, həzzə biganəlik, aza qane olmaq bacarığı, xeyirxahlıq, açıqlıq, səthi şeylərə nifrət, saxta səxavətlikdən azad olma.
• Güclə dəf edilməyən şeyləri ağılla dəf etmək lazımdır.

H

Həyatda hər bir hərəkətinizi sonuncunuz kimi yerinə yetirsəniz, boş xəyallardan rahatlıq tapacaqsınız.

• Haqqında düşündüyünüz şeylər ağlınızın keyfiyyətini müəyyənləşdirir.
• Haqsız insan qəddarlığı ilə özünə pislik edir.
• Haqsızlıq həmişə hər hansı bir hərəkətlə yox, daha çox fəaliyyətsizliklə bağlı olur.
• Haqsızlıq, hərəkətlə, bəzən də öldürücü hərəkətsizliklə sıx bağlıdır.Kömək göstərməmək maddə ilə cəzalandırılır.
• Heç kimlə daşıya bilməmək gücündə olmayan şey baş vermir.
• Həqiqəti demək iradənin yox, vərdişin işidir.
• Hər anı axırıncı, nəfəs almanı isə son hesab edərək əməlin mükəmməlliyində və tamamlanmasında ən xırda işlərə can atmağı qaçırmaq olmaz. Zamanı, anı geriyə qaytara bilməzsən.
• Hər bir sözü və əməli onların təbiətinə uyğun mühakimə et. Başqa insanların təhqirinə, sözlərinə təəccüblənmə. Çünki, başqa insanların da öz prinsipləri var.
• Hər gün elə yaşamaq lazımdır ki, sanki həyatınızın son gününü yaşayırsınız. Heç vaxt təlaşlanmayın, heç vaxt laqeyd olmayın, heç vaxt süni pozalar almayın. Xarakterin mükəmməlliyi məhz bunlardadır. Həyatımız, fikirlərimizdən irəli gələn şeydir.
• Hər günü bu sözlərlə başla: “Bu gün mən əks təsirlə, nankorluqla, ədəbsizliklə, xəyanətlə, qəzəblə və xudbinliklə qarşılaşacam və onların hamısı pis adamların cahilliyindən, onların yaxşını pisdən ayıra bilməməsindən irəli gələcək”.
• Hər işi həyatının son işi kimi yerinə yetir.
• Hər kəsin dəyəri nəyə can atmasındadır.
• Hər şeydən əvvəl, özündən başla və özünü öyrən.
• Hər şeyi elə etmək, hər şey barəsində elə danışmaq və düşünmək lazımdır ki, sanki bu an sənin üçün son ola bilər.
• Həyatda hər bir hərəkətinizi sonuncunuz kimi yerinə yetirsəniz, boş xəyallardan rahatlıq tapacaqsınız.
• Həyatımız, barəsində düşündüyümüz həyatdan ibarətdir.
• Həyatın vəzifəsi çoxluğun tərəfində olmaqdan yox, dərk etdiyin daxili qanunlara uyğun yaşamaqdan ibarətdir.
• Həyatını başqaları üçün verməyə hazır olan ləyaqətli, yaxşı insanın obrazını sına. Bəlkə bu obraz sənin boyuna biçilib.

X

• Xarakterin mükəmməlliyi ondan ibarətdir ki, hər günü sanki son gün kimi həyəcansız, qorxusuz, hiyləsiz keçirəsən.
• Xeyirxahlığa qarşı çıxmaq mümkün deyil. Əgər siz ən fəhmsiz insana daima xeyirxah münasibət göstərirsinizsə, o sizə nə edə bilər?
• Xoşbəxt həyat üçün çox az şeylər lazımdır. Lazım olan hər şey insanın özündə və düşüncə tərzindədir.
• Xoşbəxt o insandır ki, qəlbi müqəddəslərin müqəddəsləri ilə doludur.

İ

• İctimai bir hərəkətdən ictimai bir hərəkətə keçmək üçün yalnız sevinc və sakitlik axtarın.
• İnsan həyatını qırx və ya on mil metr müşahidə etməyinin nə faydası? Yeni nə isə görə biləcəksənizmi?
• İnsan həyatının zamanı andır, mahiyyəti əbədi axın, hissi tutqun, bütün bədəninin quruluşu fani, ruhu qeyri-sabit, taleyi müəammalı, şöhrəti şübhəli. Bir sözlə, yuxu və tüstü kimi ruha aid olan axın kimi, ona aid olan hər şey. Həyat, qürbətdə mübarizə və səyahətdir. Ölümdən sonrakı şöhrəti unutmadır. Amma nə yola çıxara bilər?
• İnsan şəraitə görə yox, təbiətcə düzgün olmalıdır.
• İnsan yalnız indiki zamanda yaşayır. Bütün qalan illər keçib gedib, gələcək illərin gəlib-gəlməyəcəyi də məlum deyil.
• İnsanın dəyəri əməlindən və həvəsindən asılıdır. Əlləşib-çalışmaq və cəhd etmək şəxsiyyətin universal meyarıdır.
• İnsanlar bir-biri üçün doğulmuşdur.

K

Kainat dəyişir; Həyatımız düşüncələrimizə görə formalaşır.

• Kainat dəyişir; Həyatımız düşüncələrimizə görə formalaşır.
• Kainatı daim bir cövhər və bir ruha malik olan bir canlı varlıq kimi qəbul etmək; və hər şeyin bir qavrayışa, bu canlı varlığın qavrayışına necə istinad etdiyini müşahidə edin.
• Keçmişə, yüksələn və yıxılan dəyişən imperiyalara baxın və siz də gələcəyi görə bilərsiniz.
• Kim nə deyirsə desin, mən yaxşı insan kimi qalmalıyam. Beləliklə, qızıl, zümrüd və ya bənövşəyi deyə bilər: "Kim nə desə və ya etsə də, mən zümrüd olaraq qalmalı və rəngimi saxlamalıyam.
• Kimin nə deməsindən və etməsindən asılı olmayraq mən yaxşı insan olaraq qalmalıyam.
• Kömək qəbul etməyi biabırçılıq hesab etmə. Sənin üçün təyin olunan vəzifəni postdakı əsgər kimi yerinə yetirməlisən.

Q

• Qarşılıqlı kömək olmasa, bəşəriyyətdən bir qollu, bir ayaqlı əzabkeş insanlar qalacaq.
• Qoy mənim pis əməllərimi ifşa etsinlər.Mən könüllü olaraq dəyişməyə, ya da insanların mənim barəmdə fikirlərini yaxşılığa doğru yönəltməyə çalışacağam. Həqiqətin mənə zərəri yoxdur. Həqiqət, yalançıların, xəbərsizlərin boğazında qalmış sümük kimidir.
• Qoy sənin işlərin ahıl yaşlarında xatırlamaq istədiyin kimi olsun.

L

• Lazımsız şeylərə əhəmiyyət vermədən bir yaxşılıqdan başqa bir yaxşılığa keçmək həyatın ən böyük sevincidir.

M

• Mahiyyətcə, həyatımız fikirlərdən və düşüncələrdən ibarətdir.
• Məqsədsiz hərəkət etmək, başqa insanlara yaxşılıq etməmək, fayda verməmək qabiliyyətsizliklə itirilən vaxtdır.
• Mümkün olmayanın arxasınca getmək dəlilikdir.
• Mümkün olsa da, şəxsi qüsurlardan azad olmamaq, mümkün olmasa da, özgə qüsurlardan azad olmaq gülüncdür.

N

• Nə vaxtsa səni sadiqliyi pozmağa, ayıbı unutmağa və başqasına nifrət etməyə məcbur edəcək şeyi heç vaxt faydalı hesab etmə.

O

On min il ömrü qalan biri kimi olmayın. Ölüm yaxındır, sən sağ ikən, vaxtın var, yaxşı ol.

• Oxşamamaq ən yaxşı müdafiə üsuludur.
• On min il ömrü qalan biri kimi olmayın. Ölüm yaxındır, sən sağ ikən, vaxtın var, yaxşı ol.

Ö

• Ömrünün üç yuz və üç min il olmasının sənin üçün bir fərqi varmı? Axı sən indiki zamanda yaşayırsan və kimliyindən asılı olmayaraq hər kəs indiki anı yaşayır. Biz keçmişimizi və ya gələcəyimizi yaşaya bilmərik. Çünki, keçmiş artıq yoxdur, gələcəyə isə hələ malik deyilik.
• Öyrəndiyiniz təvazökar peşəni sevin və bununla kifayətlənin.
• Öz xoşbəxtliyiniz yalnız özünüzdən asılıdır.
• Öz səhvlərini etiraf etməkdən utanmaq lazım deyil. Çünki, səhv yolla getməyin özü böyük səhvdir.
• Özünə ən çox ziyan vuran adam öz səhvlərini və nadanlığını düzəltmək əvəzinə inadkarlıq edəndir.
• Özünü xoşbəxt hesab etməyənə qədər heç bir insan xoşbəxt deyildir.
• Özünü öldürsən də, insanlar eyni şeyi edəcəklər.

R

• Ruh düşgünlüyünün ən nifrətə layiq növü özünə acımaqdır.

S

• Sağlam bir göz görülə bilən hər şeyi görməli və 'mən yalnız yaxşı şeylər görmək istəyirəm' deməməlidir; çünki bu yalnız xəstə gözün vəziyyətidir. Sağlam qulaq və sağlam burun eşidilə bilən və qoxula bilən hər şeyi aşkar etməlidir. Unutmayın ki, fikrinizi dəyişmək və səhvlərinizi düzəldən birinin məsləhətinə əməl etmək azadlığınıza güzəştə getmək demək deyil. Çünki bu dəyişiklik sizin iradənizlə baş verib, sizin öz istəyinizlə, qiymətləndirmənizlə, anlayışınızla həyata keçirilib.
• Səhv edən və yanılan insanı sevmək insana xas olan xüsusiyyətidir. Bu cür sevgi bütün insanların sənin qardaşların olmasını, onların qeyri-iradi olaraq cəhalətə tutulmasını və yanılmasını başa düşəndə yaranır.
• Sən hər şeyi unudanda, unudulma sənə də toxunacaq.
• Sən kiməsə yaxşılıq və ya pislik etdin və bu yaxşılıq bəhrə verdisə, sən niyə ağılsız bir insan kimi etdiyin yaxşılığa görə əlavə olaraq tərif də gözləyirsən?
• Səndən nəsə gözləyən insanların tərifinə, yaltaqlığına fikir vermə.
• Sənin yaşamağın üçün nəzərdə tutulmuş mühitə uyğunlaş, talenin səni əhatə etdiyi qardaşlarına həqiqi sevgi göstər.
• Səthi baxışla kifayətlənmə. Hər şeyin özünə məxsusluğu, üstünlüyü sənin nəzərindən qaçmamalıdır.

Ş

• Şeylərə, insanlara, arzulara diqqətlə baxıb səbirli olsan, həzz alasan. Bunlara ötəri baxmaq, deməli bütün dünyanı gözdən qaçırmaq.
• Şöhrətpərəst özgəsinin fəaliyyətini, şəhvətpərəst həyəcanını, ağıllı isə əməlini özü üçün xoşbəxtlik sayır.
• Şüurlu varlıqlar hansısa vahid əməkdaşlıq üçün müəyyən edilmişdir.

T

• Tezliklə hər şeyi unudacaqsan və hər şey də öz növbəsində səni unudacaq.

V

• Vəziyyətdən asılı olaraq ruhunun tarazılığı pozularsa, özünü mümkün qədər tez ələ al və uzun müddət ruh düşgünlüyünə qapılma. Harmoniyanı bərpa etmək vərdişi səni təkmilləşdirəcək.
• Vicdanının yol vermədiyi şeyi etmə, həqiqətə uyğun olmayan şeyi danışma. Əgər bunlara riayət etsən, həyatının vəzifəsini yerinə yetirmiş olacaqsan.

Y

• Yadda saxla ki, öz fikrini dəyişmək və səhvini düzəldən şeyin ardınca getmək səhvin üzərində inadla dayanmaqdan azadlığa daha uyğundur.
• Yaxşı, xeyirxah və səmimi insanı gözlərindən tanımaq olar.
• Yaxşı insan necə olmalıdır mübahisələrinə birdəfəlik son qoyulmalıdır və sadəcə olaraq, yaxşı insanın özü olmaq lazımdır.
• Yalnız sevinclə və sosial minnətdarlıqla ifadə olunan ictimai iş sakitlik və məmnunluq gətirəcək.
• Yanılmalarda və cəhalətdə inadkarlıq edən xeyir tapmaz.
• Yanında olan insanlara sevgin sənin düzgün və xoşbəxt yaşamağına zəmin yaradacaq.
• Yaşamağın mümkün olduğu hər yerdə yaxşı yaşamaq olar.

Mənbə

• Ağıla və qəlbə işıq saçan sözlər. Bakı, 2014