Soyqırım

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Azərbaycanlılara qarşı erməni şovinist dairələrinin XIX-XX əsrlərdə mərhələ-mərhələ həyata keçirdiyi etnik təmizləmə siyasətinin tərkib hissəsi olan Xocalı soyqırımı haqqında həqiqətlər dünya ictimaiyyətinə, xarici ölkələrin parlamentlərinə çatdırılmalı, Azərbaycan xalqının və ümumən insanlığın əleyhinə yönəldilmiş bu son dərəcə ağır hərbi cinayət beynəlxalq miqyasda öz hüquqi-siyasi qiymətini almalıdır. İlham Əliyev

B

• Belə bir silah istənilən hərbi məqsəddən çox kənara çıxır və çox böyük təbii fəlakətlər sırasına daxil olur. Təbiətinə görə o, hərbi məqsədlə məhdudlaşdırıla bilməz, praktiki olaraq demək olar ki, soyqırım silahına çevrilir. Aydındır ki, belə bir silahdan istifadə insana müəyyən fərdilik və ləyaqət qazandıran heç bir etik əsasla əsaslandırıla bilməz, hətta düşmən ölkənin sakini olsa belə ... bu silahın dağıdıcı olması onun özünün mövcudluğunu və onun qurulması haqqında məlumatı bütövlükdə bəşəriyyət üçün təhlükə yaradır. Bu, mütləq hər hansı bir işıqda nəzərə alınan pis bir şeydir. Enriko Fermi
• Bu erməni "soyqırımı" iddiası yəhudi soyqırımının inkarı ilə bağlı qanuni düzənləmələrdən açıq bir şəkildə fərqlidir. Holokost inkarçıları, Nurnberq Beynəlxalq Hərbi Cəza Məhkəməsi Nizamnaməsinin 6-cı maddəsinin C bəndinə uyğun olaraq beynəlxalq məhkəmələrin açıq hökmləriylə cəzalandırılırlar. "Erməni məsələsi" ilə bağlı beynəlxalq məhkəmə təşəbbüsü, Britaniya hökuməti tərəfindən Maltada reallaşdırılmış və tam mənasıyla müvəffəqiyyətsizliklə nəticələnmişdir. 1919-1921-ci illərdə reallaşdırılan və iki ildən çox davam edən araşdırma sonrasında Maltada tutulan 144 Osmanlı böyükləri əleyhinə heç bir dəlil tapılmamışdır, ələ keçən Osmanlı vəsiqələrində bariz bir şəkildə qırğına səbəb ola biləcək hərəkətlər olmadığı təsbit edilmişdir, yer dəyişdirən ermənilərin hətta mühafizə edildiyi görülmüşdür. Əgər soyqırım olduğuna dair hər hansı bir dəlil mövcud olsaydı, bu fürsəti ingilislər əldən verməzdilər. Osmanlı idarəçilərinə bəraət verilməzdi.
  • Maxime Gauin, Fransız tədqiqatçı və araşdırmaçısı. (Fransadakı erməni təşkilatları Maxime Gauini "nasist", "soyqırım ortaqçısı" adlandırırlar və onu dəfələrlə məhkəməyə vermişlər.)
• Bu qəddar və amansız soyqırım aktı insanlıq tarixinə ən dəhşətli terror aktlarından biri kimi daxil oldu... Bu gün Azərbaycan xalqı və hakimiyyəti qarşısında dünya dövlətlərinə, parlamentlərinə və ictimaiyyətinə Xocalı soyqırımı və ermənilərin Dağlıq Qarabağda törətdikləri vəhşiliklər haqqında bütün həqiqəti çatdırmaq vəzifəsi durur. Bu bizim Xocalı soyqırımının qurbanları qarşısında vətəndaşlıq və insanlıq borcumuzdur. Digər tərəfdən, bu faciənin beynəlxalq səviyyədə siyasi-hüquqi qiymət alması, onun ideoloqlarının, təşkilatçılarının və icraçılarının cəzalandırılması ümumilikdə insanlığa qarşı yönəlmiş belə qəddar aktların bir daha təkrar olunmamasının vacib şərtidir. Heydər Əliyev
• Bütövlükdə Azərbaycan xalqına qarşı yönəldilmiş Xocalı soyqırımı öz ağlasığmaz qəddarlığı və qeyri-insani cəza üsulları ilə bəşər tarixində bir vəhşilik aktıdır. Bu soyqırım, eyni zamanda, bütün bəşəriyyətə qarşı tarixi bir cinayətdir. Heydər Əliyev

D

• Döyüşdə böyük zülmə uğradınız. Zalımları bağışlayıb bağışlamamaqda sərbəstsiniz. Nə edirsiniz edin, amma soyqırımı unutmayın. Çünki unudulan soyqırım təkrarlanar. Aliya İzzetbeqoviç

E

• Erməniləri öldürmüş ola bilərik, ermənilər bizi öldürmüş ola bilər. Ancaq dünyada heç kim Türklərin soyqırım törətdiyini söyləyə bilməz, deyənlərin üzünə tüpürərdüm. Məclisimiz desə, parlamentin qapısına tüpürərəm. Fatih Altaylı

H

• Hər bir millətin qarşılaşa biləcəyi ən böyük haqsızlıq, ən böyük faciə təcavüz və torpağının işğalıdır. Azərbaycan xalqı artıq neçə illərdir ki, belə bir haqsızlıqla üzləşmişdir. Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində torpaqlarımızın 20 faizi işğal altındadır. 20 mindən artıq insan həlak olmuş, 50 mindən çox adam yaralanmış və əlil olmuşdur. 1 milyondan artıq insan 10 ildən çoxdur ki, öz doğma torpağından didərgin düşərək qaçqın və məcburi köçkün vəziyyətində yaşayır. Azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən soyqırımına və etnik təmizləmə siyasətinə məruz qalmışlar. Bir milyondan çox soydaşımızın insan hüquqları tapdanmışdır. Bütün bəşəriyyətə qarşı tarixi bir cinayət olan Xocalı soyqırımı Azərbaycanın XX əsr tarixinin ən ağır faciəsidir. Bütün bu reallıqlar, bütün bu həqiqətlər bizim ən ağır problemimizdir və biz artıq bu reallıqlarla, bu həqiqətlərlə XXI əsrə qədəm qoymuşuq. Bütün bu həqiqətləri, bütün bu hadisələri, faktları, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin əsl səbəb və nəticələrini beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırmaq, informasiya blokadasını yarmaq, on illərdən bəri erməni diasporu tərəfindən yayılan yalan və uydurmaların qarşısını almaq Heydər Əliyev siyasətinin ayrılmaz bir hissəsi idi. Heydər Əliyev hər bir xarici səfərinə Azərbaycanın xəritəsini də aparır və orada keçirilən görüşlər zamanı rastlaşdığı insanlara bütün həqiqətləri, faktları çatdırırdı və bunu hər bir azərbaycanlıya tövsiyə edirdi. Bu gün də həmin siyasət davam etdirilir. Mehriban Əliyeva
• Holokostdan bəri, dünya, böyük rüsvayçılıqla, Kamboca, Ruanda və keçmiş Yuqoslaviyada soyqırımların qarşısını almaq və ya sona çatdırmaq üçün dəfələrlə uğursuzluğa düçar oldu. Kofi Annan

X

• Xocalı faciəsi bir tərəfdən hər bir Xocalı sakininin öz torpağına, millətinə, Vətəninə sədaqətliliyinin nümunəsidir. İkinci tərəfdən də Ermənistanın millətçi, vəhşi qüvvələri tərəfindən Azərbaycana qarşı edilən soyqırımdır – vəhşiliyin görünməmiş bir təzahürüdür. Heydər Əliyev
• Xocalı soyqırımı haqqında həqiqətlər dünya ictimaiyyətinə, xarici ölkələrin parlamentlərinə çatdırılmalı, Azərbaycan xalqının və ümumən insanlığın əleyhinə yönəldilmiş bu son dərəcə ağır hərbi cinayət beynəlxalq miqyasda öz hüquqi-siyasi qiymətini almalıdır. İlham Əliyev
• Xocalı soyqırımını törətməkdə düşmənin məqsədi Azərbaycan xalqını sarsıtmaq, suverenlik və ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizədən çəkindirmək və torpaqlarımızı zorla ələ keçirmək olsa da, bu ağır faciə xalqımızı daha da mətinləşdirmiş, qəhrəman oğul və qızlarımızı müqəddəs Vətən və milli dövlətçiliyimiz naminə qətiyyətli və mütəşəkkil mübarizəyə səfərbər etmişdir. Bu ümummilli hüzn günündə bir daha Xocalı faciəsinin günahsız qurbanlarının əziz xatirəsini ehtiramla yad edir, bütün şəhidlərimizə Allahdan rəhmət diləyirəm. Sizi əmin etmək istəyirəm ki, Xocalı soyqırımını həyata keçirənlər gec tez ədalət məhkəməsi qarşısında cavab verərək layiqli cəzalarını alacaq, şəhidlərimizin qanı yerdə qalmayacaqdır. İlham Əliyev

İ

• 20-ci əsrdə qeyri-insani cinayətlərdə günahkar olan təkcə kommunizmin olmadığını kifayət qədər vurğulamaq olmaz. Üçüncü Reyxdə Adolf Hitler milyonlarla yəhudi, qaraçı, homoseksual və ruhi xəstələrin məhv edilməsini həyata keçirdi. 1994-cü ildə Ruandada baş verən soyqırımda heç bir kommunist iştirak etməyib. Vyetnam və Kamboca meşələrinin napalma ilə çirklənməsinə ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri səbəb olub. Kapitalizmin özü, şübhəsiz ki, sosial və ekoloji baxımdan tamamilə müsbət nəticələrə malik olmamışdır. Robert Servis

M

• Mən İraqa demokratiya dərsi vermək istədim, çünki biz bununla bağlı təcrübəyə malikik. Və demokratiyada yüz ildən sonra qullarını buraxmalısan. Və yüz əlli ildən sonra qadınlarınızın səs verməsinə icazə verməlisiniz. Və demokratiyanın başlanğıcında odur ki, bir qədər soyqırım və etnik təmizləmə olduqca normaldır. İndi də belədir. Kurt Vonnequt
• 1980-ci illərin sonunda Ermənistan Azərbaycana qarşı təcavüzə başladı, 300 min azərbaycanlı Ermənistan ərazisindən deportasiya olundu. Sonra Ermənistanın Azərbaycan Respublikasına qarşı təcavüzü nəticəsində 1990-cı illərin əvvəlində bizim ərazilərimizin, təxminən, 20 faizi işğal altına düşdü və 1 milyon azərbaycanlı qaçqın və məcburi köçkünə çevrildi. Xalqımız etnik təmizləməyə məruz qalıb. 1992-ci ildə Ermənistanın əvvəlki rejimi müharibə cinayəti – Xocalı soyqırımını törətdi. Nəticədə, aralarında 106 qadın, 63 uşaq olmaqla, 613 günahsız mülki şəxs vəhşicəsinə öldürüldü. İlham Əliyev

O

• O zamankı iqtidarın Azərbaycanın milli müstəqilliyinə və xalqımıza qarşı xəyanətkar mövqeyi, öz konstitusion vəzifə borcuna cinayətkar laqeydliyi, ardı-arası kəsilməyən siyasi hakimiyyət oyunları, respublikada baş alıb gedən anarxiya və başıpozuqluq, ayrı-ayrı siyasətbazların məkrli şəxsi ambisiyaları bu tarixi faciənin törədilməsinə birbaşa şərait yaratmışdır. Uzun müddət dörd tərəfdən düşmən əhatəsində taleyin ümidinə buraxılmış vətəndaşlarımızın imdad dolu harayı qulaqardına vurulmuş, Xocalının xilas olunması üçün real imkanların mövcudluğuna baxmayaraq, günahsız əhali məqsədyönlü şəkildə bu milli qırğına sürüklənmişdir. Xocalı soyqırımı erməni faşizminin iç üzünü bir daha açıb göstərməklə, təkcə Azərbaycan xalqına qarşı deyil, bütün bəşəriyyətə qarşı yönəlmiş tarixi cinayətdir və beynəlxalq hüquqa uyğun olaraq sivilizasiyalı dünya tərəfindən məhkum olunmalıdır. Heydər Əliyev

S

• Soyqırım bir insanın etdiyinə görə deyil, kim olduğuna görə öldürülməsi ilə başlayır. “Etnik təmizləmə” kampaniyası bir qonşunun digərinə üz tutması ilə başlayır. Yoxsulluq o zaman başlayır ki, hətta bir uşaq da təhsil almaq hüququndan məhrum edilir. Bir həyatın ləyaqətini qorumamaqdan başlayan şey, çox vaxt bütün xalqlar üçün fəlakətlə başa çatır. Bu yeni əsrdə sülhün təkcə dövlətlərə və ya xalqlara deyil, həmin icmaların hər bir üzvünə məxsus olduğunu dərk etməkdən başlamalıyıq. Dövlətlərin suverenliyindən artıq insan hüquqlarının kobud şəkildə pozulması üçün sipər kimi istifadə edilməməlidir. Sülh ehtiyacı olan hər bir insanın gündəlik varlığında real və hiss oluna bilən olmalıdır. Sülh hər şeydən əvvəl axtarılmalıdır, çünki bu, bəşər ailəsinin hər bir üzvü üçün ləyaqətli və təhlükəsiz həyat sürmək şərtidir. Kofi Annan