Azərbaycan atalar sözləri/İnsan qüsurlarının tənqidi

Azərbaycan atalar sözləri Qalın mətn Müəllif: Şifahi xalq ədəbiyyatı

Həmçinin baxın: Haqqında • < Mündəricat

• Abırlı abrından çəkinər, abırsız nədən çəkinər.
• Abırsızdan abrını gözlə.
• Ağa gətirər navala, xanım tökər çuvala.
• Ağa Nəzərəm, belə gəzərəm, bir vuranda qırxın əzərəm.
• Ağzına çullu dovşan sığışmır.
• Ağıl çox - pul yox, ağıl yox - pul çox.
• Ağıllı olan bir dəfə aldanar.
• Ağır otur, batman gəl.
• Adam var ki, adamların naxşıdır,
  Adam var ki, heyvan ondan yaxşıdır,
  Adam var ki, dindirərsən can deyər,
  Adam var ki, dindirməsən yaxşıdır.
• Adam olmayan yerdə adamdır.
• Adamın başına nə bəla gəlsə, dilindən gələr.
• Adı it dəftərində də yoxdur.
• Atasının gözünü çıxardıb, adını qoyub Koroğlu.
• Az idi arıq-uruq, biri də gəldi dabanı yarıq.
• Aza qane olmayan, çoxa çatmaz.
• Ay doğar gədiyindən,Utan bir dediyindən.
• Ayı qandı, abid qanmadı.
• Al - ver deyiblər, al vermə deməyiblər.
• Ala itdən məşhurdur.
• Aldığını verməz, bildiyini deməz.
• Alim olmaq asandır, adam olmaq çətin...
• Artıq tamah baş yarar.
• Arı yeyib, namusu atıb dalına.
• Bağa qınından çıxdı, qının bəyənmədi.
• Bazarın bazar, qadam sənə mərdumazar!
• Barmağının beşini də bal elə, pis adamın ağzına sal, yenə deyər: acıdır.
• Başını yarıb, ətəyinə qoz tökür.
• Başından böyük danışma.
• Başı daşa dəyməyincə ağlı başına gəlməz.
• Belə otlayan idin, niyə arıq düşdün?
• Beşdə alacağın yox, üçdə verəcəyin.
• Bədəsil əsil olmaz, boyunca qızıl qala.
• Bədəsili başa çəkərsən, sürüşüb ayağa düşər.
• Bildiyini babasına da verməz...
• Bir ac qudurar, bir yalavac.
• Bir dadanandan qorx, bir qudurandan.
• Bir versən bir də istər,<br>Yatmağa yer də istər.
• Bir qəpiklik qutab kimi özünü ortaya soxma.
• Bir yeyərəmdən qorx, bir də yemərəm deyəndən.
• Bir ziyandan min böhtan doğar.
• Bir gözü alça dərir, bir gözü gavalı.
• Bir napakdan qorun, bir də köpəkdən.
• Bir tikəni bilməyən, min tikəni də bilməz.
• Birə bir deyiblər, birə iki deməyiblər.
• Boşdan bir çıxar, bərkdən iki.
• Boyaqxana küpünü azdırma.
• Bu uşaqlıq deyil, şıltaqlıqdır.
• Buğda göstərir, arpa satır.
• Buğda çörəyin yoxdursa, buğda dilinə nə gəlib...
• Buynuzsuz qoçun qisası, buynuzlu qoçda qalmaz.
• Burda mənəm, Bağdadda kor xəlifə.
• Burnun girməyən yerə başını soxma.
• Bığdan götürüb, saqqala qoyur.
• Varlılığa tələsən, yoxsulluğa tez düşər.
• Vəz oxumaq asan işdir, əməl eləyən gərək.
• Qabaq dinən bilsə ki, sonra dinən nə deyəcək, heç dinməz.
• Qazan qarası gedər, üz qarası getməz.
• Qazancını it yeyər, yaxasını bit.
• Qaydanı pozan peşman olar.
• Qayınananın gücü qızına çatar.
• Qamış ola, gomuş ola, görməmiş ola...
• Qanmaza qoşulanı qanmaz çağırarlar.
• Qanı qan ilə yumazlar.
• Qanana da can qurban, qanmayana da, dad yarımçıq əlindən.
• Qapıdan qovursan, bacadan gəlir.
• Qanmaza hörmət edərsən, deyər: - Məndən qorxur.
• Qaraçı bir ələk verib, elə bil evə dirək verib.
• Kifirə sabun, dəliyə öyüd neyləyər.
• Qarğa özün quş bilir, xaşıl özünü aş.
• Qarğanı qırğı bilir.
• Qarnı tox olan, qayğısız olar.
• Qarın başa bəladır.
• Qarın qardaşdan irəlidir.
• Qarın səndən aşağıdır.
• Qəlb odur ki, qəlbindəkin deməyə...
• Qorğaya öyrənən çərəzsiz qalmaz.
• Qonaq bu il burdadır, gələn il də sərasər.
• Qonağa get deməzlər, altından palazı çəkərlər.
• Qonşunun toyuğu, qonşunun gözünə qaz görünər.
• Qurddur, qoyun dərisinə girib.
• Qırqovul kimi başını kola soxub, elə bilir görünmür.
• Dağarçığını çuval yanına qoyur.
• Dadanan qudurandan pis olar.
• Dedi - qodu ev yıxar.
• Demək olmur gözün üstə qaşın var.
• Dəymişin qoyub, kalın dərir.
• Dəli qazandı, ağıllı yedi.
• Dəli qırmızı sevər, gic - sarı.
• Dəli dəlini görəndə çomağını yan tutar.
• Dərə xəlvət, tülkü bəy...
• Dərə yiyəsiz olanda, donuz təpəyə çıxar.
• Dilinin bəlasını çəkir.
• Dilim səni görüm dilim-dilim olasan.
• Dili dost, qəlbi qara.
• Dini yeyib, imanını dalına atıb.
• Diriyə hay verməz, ölüyə pay.
• Dolunu yeyib, boşa təpik atır.
• Duzu yeyib, duzqabını sındırır.
• Dığ-dığ adamı azara salar.
• Eyibli öz eybini bilsə, başına kilim örtər.
• Elə bilir yuxa arasında halva var.
• Elə yerdə otur, altına su çıxmasın.
• Elə söz deyir ki, bişmiş toyuğun gülməyi gəlir.
• Elə elə ki, nə şiş yansın, nə kəbab.
• Eşşək palçığa bir dəfə batar.
• Əvvəl arxı tullan, sonra bərəkallah de.
• Əvvəldən nə idi hüsnü-camalı, indi oldu dəli Bayramalı.
• Ədəbi kimdən öyrəndin, ədəbsizsən.
• Əzizim əziz, tərbiyəsi ondan əziz.
• Əl qatma harama.
• Əlindən bir iş gəlməyən on danışar.
• Əsli, nəcabəti olmayana qamçı neylər?
• Əhl ilə daş daşı, naəhl ilə yemə aşı.
• Zər ilə olan, zor ilə olmaz.
• Zorla qoyuna gedən köpəyin qoyuna nə faydası?
• İki canbaz bir ipdə oynamaz.
• İlqarı olmayanın imanı da olmaz.
• İnsan zülmə tabedir.
• İnsan olmayan insan qədrin nə bilər!
• İsti aşa soyuq su qatma.
• İtdən çox çarıq aparan olmaz, yenə ayağı yalındır.
• İçdin üzüm suyunu,<br>Tökdün üzün suyunu.
• İşini möhkəm tut, qonşunu oğru tutma.
• Yanan da mən - yaman da mən.
• Yiyəsinə baxıb atın nallayırlar.
• Yemə namərd çörəyini, axırda başına vurar.
• Yükünü yığdı təpəyə, elə arxa çevirdi.
• Yıxılanı vurmazlar.
• Yuxarı evə baxıb, aşağı evi yıxma.
• Kasıblıq eyib deyil, oğurluq eyibdir.
• Keçi can hayında, qəssab piy hayında.
• Kiminin əvvəli, kiminin axırı.
• Kişi sözü üzə deyər.
• Kişi tüpürdüyünü yalamaz.
• Kişini tez qocaldar axşamdan yatan arvad.
• Kişinin özünə baxma, sözünə bax.
• Kişiüzlü arvaddan, arvadüzlü kişidən həzər.
• Kor kor, gör gör.
• Kor tutduğun buraxmaz.
• Köpək araba kölgəsində yatar, elə bilər öz kölgəsidir.
• Köhnə kəndə təzə nırx qoyur.
• Quyu var, suyu yox.
• Külək kimi hərdən bir tərəfə əsmə.
• Gah nala döyür, gah mıxa.
• Gədaya borclu olsan, bir toyda deyər, bir də yasda.
• Gedər bağlar qorası, qalar üzlər qarası.
• Gedər bu dövran sənə də qalmaz.
• Gəlin bəzənincə toy əldən gedər.
• Gəlmisən ayran içməyə, gəlməmisən ara açmağa.
• Gəmidə oturub gəmiçi ilə vuruşur.
• Goru var ki, kəfəni də ola.
• Gözlərindən qan damır.
• Gözünü qırpdın, sənin deyil
• Gündüz gəzər obanı, gecə sancar dabanı.
• Günü günə satmazlar.
• Gününü düyünləyib göy əsgiyə.
• Nəğdi qoyub, nisyə dalınca düşmə.
• Nadiri taxtda görüb, Süleymanı qundaqda.
• Nə qanır, nə qandırır.
• Niyyətin hara, mənzilin ora.
• Od düşdüyü yeri yandırar.
• Od ilə oynamaq olmaz.
• Od olub aləmi yandırır...
• Oddan kül törər, küldən nə törər?
• Oynamaq bilmir, deyir: yerim dardır.
• Onun üzü - dəvənin dizi.
• Ortada yeyir, qıraqda gəzir.
• Ot kökü üstə bitər.
• Oxun atıb, yayın gizlətmə.
• Öz ağlını özgəyə vermə.
• Özgə evində koxalıq eləməzlər.
• Ölüdən də pay istəyir.
• Ölünün dalınca danışmazlar.
• Örtülü bazar, dostluğu pozar.
• Ölünü öz başına qoyarsan, vurar kəfənin yırtar.
• Pay verdi, dalınca xəbər göndərdi.
• Paxıl artmaz.
• Paxıl olmasan dərdin olmaz.
• Pişiyi bağlayıb süfrə açır.
• Pul verməz, can verər.
• Sayanın quluyam, saymayanın ağası.
• Saman sənin deyil, samanlıq ki, sənindir.
• Sən ağa, mən ağa, inəkləri kim sağa.
• Sən vurmadın, mən yıxmadım, bəs buna nə oldu?
• Sənə vur dedilər, öldür ki, demədilər.
• Sənin ipinlə quyuya girmək olmaz.
• Səhər gedər naxıra, axşam gələr axıra.
• Sirkə nə qədər tünd olsa, öz qabını sındırar.
• Siçandan törəyən kəsəyən olar.
• Soğan yeməmisən için niyə göynəyir.
• Su bir yerdə qalanda iylənər.
• Tazıya deyir tut, dovşana deyir qaç.
• Tikan olub ayağa batınca, gül ol yaxaya sancıl.
• Tutub ucundan, gedir ucuzluğuna.
• Tülkünün meydanda nə işi var ki, dərisinə qiymət qoyalar.
• Uman yerdən küsərlər.
• Hazırın naziri.
• Hamam suyu ilə özünə dost tutur.
• Haram malın bərəkəti olmaz.
• Heç bilmir harada bişib, deyir bir çömçə də bəri ver.
• Hələ quyruğu qapı arasında qalmayıb.
• Hər işi tutdun, insafı əldən qoyma.
• Hər kəs nə eləsə, özünə elər.
• Hayasızdan hayanı saxla.
• Çanax öz başında sınar.
• Çatana çatır, çatmayana bir daş atır.
• Çörəyini özü öz ayağı ilə tapdaladı.
• Çörək itirən çörək tapmaz.
• Canavardan qorxan meşəyə girməz.
• Canavarın nə qocası, nə cavanı.
• Cəhənnəmə gedən özünə yoldaş axtarar.
• Cücəni payızda sayarlar.
• Şadlığına şitlik eləmə.
• Şaftalı tabağı kimi ortada durma.