Aralıq dənizi

Aralıq dənizi — şərqdən Asiya, şimaldan Avropa, cənubdan Afrika qitəsi ilə əhatə olunmuş dəniz.

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

B

• Barbaros Xeyrəddin Paşa, Böyük Vəzir Damat İbrahim Paşaya,
  -"Yeni kəşf edilən Yeni Dünyaya (Amerikaya) bir ekspedisiya təşkil etmək lazımdır." Sözünün əksinə olaraq,
  - "Bizim uzaq dənizlərlə işimiz yoxdur. Yetər ki, Aralıq və Hind dənizlərini tutaq". cavabını aldım... Xeyrəddin Barbarossa
• Bir də Arxeologiya elmi var, amma bizdə daha çox arxaik(köhnəlmiş) sözlərin araşdırılması "elmi" var. Ziya Gökalp adlı birisi deyirdi ki, "Bütün mədəniyyətlər Aralıq dənizi ətrafındakı Türk irqindən doğulmuşdur, bütün insanlığın dilləri Türk dilindən yaranıb". Fars filoloqları da "Ərəbin dili yoxdur, farslar onlara danışmaq öyrətdilər" deyirdilər. Bu da bizim "alim"lərimiz(!) Beləcə özlərini və köklərini söz oyunu ilə tanımağa çalışırdılar. Əli Şəriəti

F

• Fələstində iki dəniz var. Biri təzədir, içində balıq var. Yaşıl sıçrayışlar onun sahillərini bəzəyir. Ağaclar onun şəfalı sularından qurtumlamaq üçün budaqlarını açır və susuz köklərini uzadırlar... Qalileya (Aralıq) dənizi İordan çayını qəbul edir, amma saxlamır. Ona axan hər damcı üçün başqa bir damcı çıxır. Vermək və almaq bərabər şəkildə davam edir. O biri dəniz daha hiyləgərdir, gəlirini qısqanclıqla yığır. O, heç bir səxavətli impulsla sınanmayacaq. Aldığı hər damlanı saxlayır. Qalileya (Aralıq) dənizi verir və yaşayır. O biri dəniz heç nə vermir. Adı Ölüdür. Dünyada da iki cür insan var, Fələstindəki iki dəniz kimi. Brus Barton

İ

• İndi mənim xoşbəxtliyimə kölgə salan yeganə bulud, – qoca qarının və soğanla dolu arabanı çəkən eşşəyin qaldırdığı toz bulududur. (Bilirəm ki, bu cür gözəl bir gündə arabanın nektar və ambroziya (astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi) ilə, heç olmasa, üzüm və şaftalı ilə dolu olması daha yaxşı olardı, amma mən düz danışan adamam: bu, sadəcə soğan idi.) Amma artıq toz yatır və budur yenə arxamda – bütöv bir Fransa, qarşımda İtaliya, sağımda – Aralıq dənizi, solda – Alp dağları, üzərimdə isə yaqut qübbə. Və beşi də olduqca yaxındır; onlar elə sakit və elə yaxındılar ki, əlimi uzatsam onlardan istədiyim birini seçib hədiyyə olaraq sizə göndərə bilərəm. Amma hətta əgər poçt orqanları bildirməsə də ki, onların göndərilməsi müşkül məsələdir (yenə rəsmiyyətçilik – idarələrin lənəti), onların gözəlliyi yolda itəcək və sizə çatanda yekə, heybətli və qorxunc bir şey olacaqlar. Odur ki, mən sizə xatirə üçün yalnız bu yabanı rozmarin (çəmənotu və ya ətotu) şaxəsini göndərirəm. Amma yenə də qoca qarıya acığım tutur. O, öz eşşəyi ilə özümə danışdığım nağılın düz ortasında peyda oldu və hər şeyi korladı. Bəs siz heç özünüzə nağıl danışırsınız? Yoxsa, siz tamam böyümüsünüz? Qırılmış dostluq

M

• Mən Allahın quluyam, bu dünyanın sultanıyam. Allahın lütfü ilə mən Məhəmməd ümmətinin başındayam. Mən Süleymanam, onun adından Məkkə və Mədinədə xütbə oxunmuşam. Mən Bağdadda şah, Bizans torpaqlarında kayzer, Misirdə sultan, Aralıq dənizinə, Məğrib və Hindistana donanmalarını göndərən sultanam. Mən macar taxtını və tacını götürüb nökərlərindən birinə bağışlayan sultanam. Voyevoda Petru üsyan etdi, amma atımın ayaqları onu toza çevirdi; Moldovanı da fəth etdim. Sultan Süleyman Qanuni
• Mən yəhudiyəm, əgər dinim olmasa da, başqalarından daha çox, heç olmasa anadangəlmə etiqad etmirəm. Mən bundan nə qürur, nə də utanc götürmürəm, ümid edirəm ki, kifayət qədər yaxşı bir tarixçi olduğum üçün irqi meyllərin mif və təmiz irq anlayışının burada tətbiq olunduğunu iddia etdiyi zaman, xüsusilə açıq bir absurd olduğunu bilməyəcəyəm. Əslində, əvvəllər Aralıq dənizi, Türk-Xəzər və Slavyan dünyasında işə götürülən bir qrup dindar idi. Mən yalnız bir halda mənşəyimi iddia edirəm: antisemit qarşısında. Mark Blok

O

• Ordular! İlk hədəfiniz Aralıq dənizidir, irəli! - Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsi

Y

• Yer və xalq adları hər birimiz üçün onları ilk dəfə eşitdiyimiz zamana və şəraitə, onlar haqqında az-çox bilavasitə bildiyimizə və özümüz kimliyimizə görə müxtəlif mənalar alır. Qədim dövrlərdən bəri Afrika həmişə sirli qitə hesab edilmişdir. Aralıq dənizi xalqları üçün Qərbi Afrikanın daxili, iki min il üçün qızıl və daha sonra avropalılar üçün də nəzərdə tutulurdu: satılmaq üçün Sahara səhrasından şimala gətirilən qızıl. XV əsrin sonunda avropalılar Afrikanın qərb sahili boyunca üzdülər və onun böyük nüfuzundan yan keçdikdən sonra qızılı olan əhalini axtarmağa başladılar. Onların endikləri yerlərdən biri, sıx tropik meşənin kənarındakı nazik düzənlik zolağı Qızıl Sahil adlanırdı. Marqaret Mid
• (Yunanıstan) Bir vaxtlar Şərqi Aralıq dənizinin çətin bölgəsində sabitlik və təhlükəsizlik mərkəzi olan o, Qərb forpostuna çevrilib. Bu, əslində müdafiəsiz forpostdur, çünki ümid edirəm ki, yox, amma suverenliyimizi müdafiə etməli olsaq, özümüzü aldatmayaq, özümüz özümüz olacağıq. Aleksis Çipras