Çar

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Antisemitizm yəhudilərə qarşı düşmənçilik yaymaq deməkdir. Lənətə gəlmiş çar monarxiyası son günlərini yaşayarkən cahil fəhlə və kəndliləri yəhudilərə qarşı qızışdırmağa çalışırdı. Çar polisi torpaq sahibləri və kapitalistlərlə ittifaqda yəhudilərə qarşı talanlar təşkil etdi. Torpaq sahibləri və kapitalistlər yoxsulluq üzündən işgəncələrə məruz qalan fəhlə və kəndlilərin nifrətini yəhudilərə qarşı yönəltməyə çalışırdılar. Başqa ölkələrdə də tez-tez görürük ki, kapitalistlər zəhmətkeşlərin gözlərini kor etmək, onların diqqətini zəhmətkeş xalqın əsl düşməni olan kapitaldan yayındırmaq üçün yəhudilərə qarşı nifrət bəsləyirlər. Yəhudilərə qarşı nifrət yalnız torpaq sahiblərinə və kapitalistlərə köləliyin fəhlə və kəndlilər arasında uçurum cəhaləti yaratdığı ölkələrdə davam edir. Yəhudilər haqqında yayılan yalan və böhtanlara ancaq ən cahil və məzlum insanlar inana bilər. Bu, kahinlərin bidətçiləri odda yandırdığı, kəndlilərin əsarətdə yaşadığı, xalqın əzilmiş və susqun olduğu qədim feodal dövrünün sağ qalmasıdır. Bu qədim, feodal cəhalət keçib gedir; insanların gözü açılır. Zəhmətkeş xalqın düşməni yəhudilər deyil. Fəhlələrin düşmənləri bütün ölkələrin kapitalistləridir. Yəhudilər arasında da işləyən insanlar var və onlar çoxluq təşkil edir. Onlar da bizim kimi kapitalın əzdiyi qardaşlarımızdır; onlar bizim sosializm uğrunda mübarizədə yoldaşlarımızdır. Yəhudilər arasında da ruslar və bütün xalqlarda olduğu kimi istismarçılar və kapitalistlər də var. Kapitalistlər müxtəlif dinlərə, müxtəlif millətlərə və müxtəlif irqlərə mənsub işçilər arasında nifrət toxumu səpməyə və qızışdırmağa çalışırlar. İşləməyənlər isə kapitalın gücü ilə hakimiyyətdə saxlanılır. Zəngin yəhudilər, varlı ruslar kimi və bütün ölkələrin zənginləri işçiləri sıxışdırmaq, əzmək, soymaq və parçalamaq üçün ittifaqdadırlar. Yəhudilərə işgəncə verən və təqib edən lənətə gəlmiş çarizmə ayıb olsun. Yəhudilərə nifrət bəsləyənlərə, başqa millətlərə qarşı nifrət bəsləyənlərə ar olsun. Vladimir Lenin

B

• Bir neçə epizod Böyük müharibə 1916-cı ildə Rusiyanın dirilməsi, yenidən silahlanması və yenilənmiş nəhəng səylərindən daha təəccüblüdür. Dövrümüzün səthi dəbi çar rejimini kor, korlanmış, bacarıqsız bir tiraniya kimi şərh edir. Lakin onun Almaniya və Avstriya ilə otuz aylıq mübarizəsinə baxış bu qeyri-müəyyən fikirləri düzəltməli idi. Gücü ölçə bilərik rus imperiyası aldığı zərbələrlə, yaşadığı fəlakətlərlə, inkişaf etdirdiyi tükənməz qüvvələrlə, əldə etdiyi bərpa ilə. Uinston Çörçill

Ç

• Çar düşməndən bac almaq üçün öz qeyzini və gücünü işə sala bilər, amma başçıda belə üstünlük yoxdur. Atilla

G

• "Götürün, uşaqlar, geyərsiniz. Necədə olsa çar sapoqudur!" Mixail Romanov

H

• Hətta rus aristokratları bir vaxtlar çar sarayında və salonlarda fransız dili ilə oynayırdılar. Onlar rusca danışarkən fransızca büdrədikləri, rus dilində ancaq fransız ləhcəsi ilə danışa bildikləri ilə fəxr edirdilər. İosif Stalin

M

• Mənə həmişə elə gəlirdi ki, vətənimiz üçün bolluq yox, zirək ispravniklər (çar Rusiyasında qəza polis rəisi) lazımdır. Saltıkov-Şedrin

Ö

• Öz həyatını dərk edən insan, qəflətən özünün çar olduğunu bilən qula bənzəyir. Lev Tolstoy

S

• Sürətlə oxumayın! Mən “Hərb və sülh”ü belə oxudum və təkcə onu öyrənə bildim ki, hadisələr Çar Rusiyasında baş verir. Vudi Allen

V

• Varlını çar da hesab edərlər, kasıbı - xəspuş. Madaqaskar atalar sözləri