Əxlaqi

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Ağıllı və əxlaqi şeylər həmişə bir-birinə uyğun gəlir. Lev Tolstoy
• Аsiyаlı və аvrоpаlı əcdаd]]lаrımızdаn bizə irs qаlаn irqi, mədəni, əxlаqi və sоsiаl kоnsеpsiyаlаr həmvətənlərimizə, оnlаrın istеdаd və rifаhınа hörmətdən kеçməklə hər şеyi qəbul еtməli və еhtirаm göstərməlidir. Pirаmidаnı öz şəxsi şərəfin üzərində qurmаq yоlvеrilməzdir. Nə qədər ki, biz şəxsi və milli аdətlərimizi möhkəm sаxlаyırıq, bizim həyаt еnеrjimizi sümürən təmtərаqlı özünüsеvmə оyunlаrının qurbаnı оlmаmаlıyıq. Atilla

B

• Bir əməlin əxlaqi olduğunu bilən, lakin ona uyğun hərəkət etməyən şəxs, o əməlin əxlaqi olduğunu bilmədən əxlaqi hərəkət edən şəxsdən üstündür. Fərabi
• Bir hərəkətin əxlaqi dəyəri olması üçün ədalətli və ya ədalətsiz olduğunu, yaxşı və ya pis olduğunu anlamaq lazımdır. Georq Vilhelm Fridrix Hegel
• Bir insanı əxlaqi cəhətdən öyrətməyə yalnız zehnən öyrətmək cəmiyyətə bir bəla qazandırmaqdır. Teodor Ruzvelt

C

• Cəmiyyət əxlaqi başlanğıclarla yaranır. Fyodor Dostoyevski

D

• Dəlilər həmişə öz məqsədlərinə sağlam adamlardan daha yaxşı çatırlar. Çünki, dəlilər üçün heç bir əxlaqi əngəl, ayıb, haqsızlıq, nə də qorxu yoxdur. Lev Tolstoy
• Din - yaşadığımız duyğular dünyasının bəzi bioloji və psixoloji ehtiyaclarımıza görə daxilimizdə yaratdığımız arzular aləmi vasitəsilə nəzarət altına alınması yolunda göstərilən cəhddir. Ancaq din son məqsədinə heç vaxt çatmır. Dini təlimlərdə yarandıqları dövrlərə, insan irqinin hələ tamamilə cahil olduğu uşaqlıq günlərinə aid izlər vardır. Onun verdiyi təskinlik və təsəllilərə qəti surətdə inanmaq lazım deyil. Təcrübələrimiz bizə dünyanın uşaq bağçası olmadığını öyrədir. Dinin söykənməyə çalışdığı əxlaqi buyruqlar dindən başqa dayaqların mövcudluğunu zəruri edir. Çünki insan cəmiyyətləri bəzi əxlaq qaydaları olmadan yaşaya bilmir; itaətkarlığı dini inanc və əxlaq qaydaları ilə əlaqələndirmək təhlükəlidir. İnsanın təkamül prosesində dinin yerini müəyyənləşdirməyə çalışan şəxs görəcəkdir ki, din o qədər də qədim tarixə malik deyildir və bu tarix sivilizasiyaya yiyələnmiş fərdin uşaqlıqdan yetkinliyə keçid prosesində məruz qaldığı nevrozlara paraleldir. Ziqmund Freyd
• Doğrudan da, ən aktual, ən vacib vəzifə uşaq və gənclərin təhsilidir... Adətən təhsili tərbiyə ilə qarışdırmaq adətdir, lakin artıq başa düşmək vaxtıdır ki, məktəb təhsili əksər hallarda qurulduğu kimi, təkcə gəncliyin əxlaqi tərbiyəsinə töhfə vermir, əksinə hərəkət edir. Anglo-Sakson ölkələrində məktəblər əsasən gənclərin əqli inkişafının zərərinə olan fiziki inkişafı ilə məşğul olurlar. Amma idmana hədsiz həvəs xarakterin kobudlaşmasına, zehni degenerasiyaya və yeni xəstəliklərə gətirib çıxarır. Düzdür, müasir ailə şəraitində evdə təhsilin vəziyyəti o qədər də yaxşı deyil. Ona görə də uşaq və gənclərin mənəvi baxımdan ağır və sahibsiz vəziyyətinə ən ciddi diqqət yetirməyin vaxtı çatıb. Bir çox uca məfhumlar vərdişdən tamamilə çıxıb, ən vulqar rahatlıq və statusa asanlıqla nail olmaq üçün gündəlik düsturlarla əvəzlənib...Təhsil proqramı həyatın özü qədər genişdir. Təkmilləşdirmə imkanları tükənməzdir...Biz bütün məktəb təhsilinə yeni yanaşma və yenidənqurma ərəfəsindəyik... Elmin bütün sahələrində yeni kəşflərin kəmiyyəti və sürəti o qədər sürətlə artır ki, tezliklə müasir məktəb təhsili dövrün yeni nailiyyətləri və tələbləri ilə ayaqlaşa və onlara cavab verə bilməmək; bütün təhsil sistemində yeni üsullar işlənib hazırlanmalı olacaq. Helena İvanovna Roeriç

E

• Ehtiyatlılıq mənfəətin əxlaqi davranışın məqsədi kimi görünmədiyini, bunun nəticəsi ola biləcəyini düşünür. Georq Vilhelm Fridrix Hegel

Ə

• Əgər insanı əxlaqi cəhətdən yox, yalnız ağıl baxımından tərbiyə edirsənsə, cəmiyyətə ancaq bəla gətirirsən. Teodor Ruzvelt
• Əxlaqi davranışın keyfiyyəti işin içində olan insanların sayına tərs mütənasib olaraq dəyişir. Oldos Haksli
• Əxlaqi münasibətdə səndən geri qalanlardan özünə dost seçmə. Konfutsi
• Əxlaqi rəftardan başqa, insanın Allah dərgahına rəğbət bəsləmək üçün edə biləcəyini düşündüyü hər şey mövhumat və dini axmaqlıqdır. İmmanuel Kant
• Əxlaqi vicdanı olmayan din xurafat kimidir. İmmanuel Kant

F

• Fəziləti fərdi hərəkətlərlə təyin etmək olmur. Bir insan fəzilətlə yaşadığı zaman, vicdan tərəfindən təsdiqlənmiş əxlaqi hərəkətlər onun üçün norma və reytinqdir. Georq Vilhelm Fridrix Hegel

G

• Gözəl olan hər şey əxlaqidir. Qustav Flober
• Gözəllik əxlaqi xeyirxahlığın simvoludur. İmmanuel Kant

H

• Həqiqi mənfəət yalnız əxlaqi davranışla əldə edilir. Georq Vilhelm Fridrix Hegel
• Hər şeydən əvvəl, qanuna uyğun davranışa və üstəlik, əxlaqi bir düşüncə tərzinə sahib olmaq lazımdır və yalnız o zaman qanuni bir resept olmadığı kimi mənəvi davranış gələ bilər. Georq Vilhelm Fridrix Hegel

İ

• İnsanı əxlaqi yox, (ancaq) intellektual səviyyədə tərbiyə etmək, cəmiyyət üçün təhlükə yaratmaq deməkdir. Teodor Ruzvelt
• İnsanı heyrətləndirən və heyran edən iki şey var ki, bunlardan biri başımızın üstündəki ulduzlu səma, o biri isə daxilimizdəki əxlaqi qanundur. İmmanuel Kant
• İnsanın həqiqətən qorxması lazım olan xarici bir əzəmətli güc deyil, öz sərbəst ağlının və eyni zamanda əbədi və qırılmaz bir şeyin tərifi olan əxlaqi gücdür, belə ki, insan ona qarşı dönərək onu özünə qarşı bərpa edir. Georq Vilhelm Fridrix Hegel

Q

• Qanuna uyğun davranış və üstəlik, əxlaqi bir düşüncə tərzi ilə ilk növbədə əldə edilməli və yalnız o zaman qanuni bir resept olmadığı kimi mənəvi davranış gələ bilər. Georq Vilhelm Fridrix Hegel
• Qeyri-əxlaqi hərəkətlər bizim əxlaqa əsaslanan həyat tərzimizin ilikin şərtlərini yaradır. Onlar ruhumuza, daxili varlığımıza hakim kəsilmişlər. Biz heç vaxt heç kəsə rəva bilmədiyimiz dərəcədə öz-özümüzə qəsd edir, oğurluq və ikiüzlülük edir, cilddən-cildə giririk. Fridrix Nitsşe

M

• Mahiyyətcə qeyri-əxlaqi olan hisslərimiz gerçək dünya haqqında bizə heç də etibarlı bilik vermir. Əxlaq budur: hisslərimizin aldanışından, dünyanın gərdişindən, tarixdən, yalandan mümkün qədər uzaq olmaq. Tarix hisslərə sadiqlikdən, yalana inamdan başqa bir şey deyildir. Fridrix Nitsşe

S

• Sahib olduğumuz əxlaqi dəyərlər və qüsurlar bizim ayrılmaz bir parçamızdır, lap maddə və enerji kimi. Əgər bunlar bir-birindən ayrılarsa ortada insan olmaz. Nikola Tesla