Faşizm

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

B

• Bizim qurbanlarımız dəhşətlidir. Əminliklə deyə bilərəm ki, dünyanın Yuqoslaviya qədər böyük miqyasda dağıdılmış ikinci hissəsi yoxdur. Düşmənlərimizdən silah-sursat almağa, paltarsız donmağa və dərmansız ölməyə məcbur olduğumuz bu mübarizədə hər onuncu Yuqoslav həlak olub. Buna baxmayaraq, nikbinliyimiz və inamımız özünü doğrultdu. Demokratiya ilə faşizm arasındakı bu qarşıdurmanın ən böyük qazancı ondadır ki, o, insanlıqda yaxşı olan hər şeyi bir yerə toplayıb. ABŞ, Sovet İttifaqı və Böyük Britaniyanın birliyi dünya xalqları üçün ən yaxşı təminatdır ki, nasistlərin törətdikləri dəhşətlər bir daha təkrarlanmayacaq. İosip Broz Tito
• Bolşevizm və faşizm, şübhəsiz ki, iki məqsəd arasında mübarizədir, iki prinsip arasındakı mübarizə deyil. Don Aminado
• Burjuaziyanın Fransada hökm sürmək üçün istifadə etdiyi inqilabi ənənələri var. İndi bu inqilabi ənənələr işçi sinfinin əlində faşizmə qarşı mübarizə aparmaq üçün alət olur. Biz Ensiklopedistlərin varisləriyik. Moriz Torez

F

• Faşist doktrinasının əsas daşı onun dövlət anlayışı, onun mahiyyəti, funksiyaları və məqsədləridir.
• Faşizm bir dindir. XX əsr tarixdə faşizm əsri kimi tanınacaq. Benito Mussolini
• Faşizm demokratiyada siyasi bərabərliyin absurd yalanını, kollektiv məsuliyyətsizlik vərdişini, xoşbəxtlik və qeyri-məhdud tərəqqi mifini rədd edir. Benito Mussolini
• Faşizm ilkin mərhələdə uğura məhkumdur, çünki insanda heyvani hisslər oyadır, insan isə heyvandır. Amma sonda faşizm uğursuzluğa məhkumdur, çünki insan rasional heyvandır. Lion Feyxtvanger
• Faşizm, istifadə olunan söz olduğundan, faşizm özünü harada göstərsə də, ölkələrin və milli temperamentlərin fərqli olduğu dərəcədə müxtəlif xüsusiyyətlər təqdim edir. Bu, mahiyyət etibarilə orqanizmin müdafiə reaksiyasıdır, yaşamaq, ölməmək istəyinin təzahürüdür, müəyyən vaxtlarda bütöv bir xalqı ələ keçirir. Beləliklə, hər bir xalq öz həyat anlayışına uyğun olaraq özünəməxsus şəkildə reaksiya verir. Burada yüksəlişimizin ispan mənası var! Onun, hər şeydən əvvəl, məğlubiyyətin, taxt-tacdan imtinanın və ondan sonra yaranan ümidsizliyin yaratdığı vəziyyətə reaksiya olan Hitlerizmlə nə ortaq cəhəti ola bilər? Fransisko Franko
• Faşizm kommunizmin kölgəsi və eybəcər yetişdirməsi idi. Uinston Çörçill
• Faşizm müzakirə edilmir, məhv edilir. Buenaventura Durruti
• Faşizm nədir? Faşizm tam dövlətin nəzarəti altında olan xüsusi mülkiyyətdir, özəl müəssisədir. Ronald Reyqan
• Faşizm özünü bütün enerjisi ilə fəaliyyətə həsr edən, qarşıda duran çətinlikləri cəsarətlə dərk edən və onları dəf etməyə hazır olan fəal insan arzulayır. O, həyatı mübarizə kimi başa düşür, xatırlayır ki, insan özünə layiqli həyat qazanmalı, onun təşkili üçün ilk növbədə özündən alət (fiziki, əxlaqi, intellektual) yaratmalıdır. Benito Mussolini
• Faşizm reallığa, bolşevizm isə nəzəriyyəyə əsaslanır. Benito Mussolini
• Faşizm sözünün indi "arzuolunmaz bir şey" mənasını verməsindən başqa heç bir mənası yoxdur. Corc Oruell
• Faşizm üçün dövlət mütləqdir, fərdlər və qruplar nisbidir. Benito Mussolini
• Faşizmi yaradan kapitalizmə qarşı heç nə deyilmirsə, pislənən faşizm haqqında həqiqəti söyləməyin nə faydası var? Bu cür həqiqətin praktiki faydası yoxdur. Bertolt Brext

H

• Heç bir hökumət faşizmi məhv etmək üçün mübarizə aparmır. Burjuaziya, güc əlinə keçəndə imtiyazlarını bərpa etmək üçün faşizmi diriltdi. Buenaventura Durruti

K

• Kommunizmin özü faşizmin yalnız bir variantıdır, ən uğurlu variantıdır. İnsan siması olan faşizm. Syuzan Zontaq

M

• Mən demokratiyaların faşizmə qarşı istisna olmaqla, demək olar ki, hər şeyə müdaxilə etdiyini gördüm. Andre Malro
• Mən faşizmlə stalinizmin müqəddəs olmayan birliyinin əclaf övladıyam. Silahların toqquşması və işgəncələrə məruz qalanların fəryadları arasında yuxarıdakı buludların dağıldığı qəribə bir alatoranlığın müasiriyəm. Bildiyim yeganə inqilab, bu əsrə şöhrət qazandıra biləcək inqilab nasist vəbası və qırmızı faşizmdir. Hitler Berlində ölmədi. Fatehlərinin qalibi, Avropanı qərq etdiyi fırtınalı gecədə müharibəni qazandı. Stalin nə Moskvada, nə də iyirminci qurultayda öldü. O, burada bizim aramızdadır, tarixdə hələ də təqib etdiyi və çılğın iradəsinə əyildiyi qaçaqmalçıdır. Deyirsən, dünya yaxşı gedir? Dəyişmədiyi üçün onun davam edəcəyi hər halda əmindir. Ancaq ölüm iradəsi heç vaxt bu qədər çılpaq və həyasız şəkildə ortaya çıxmamışdı. Tanrılar ilk dəfə bizi tərk etdi, evimizi düzəltdiyimiz kül düzənliyində dolaşmaqdan yorulduğumuz şübhəsizdir. Mən isə artıq, səssizcə, insan dünyasını yenidən quran barbarlıq əsrində yazıram. Bernard Henri Levi
• Mən tamamilə açıq olacağam, bunlar sadəcə şayiələr deyil. Dinə qayıdış kommunizmin hökm sürdüyü bütün sahələrdə demək olar ki, ümumi bir hadisədir. Əlli-yetmiş il dini vəhşicəsinə sıxışdırıldı. Bosniyada sizin dediyiniz kimi islamlaşma var, amma eyni dərəcədə xristianlaşma da var, yəni Bosniya katolikləri və pravoslavları arasında dinə marağın qayıdışı. Amma xristian Avropa xristianlaşmanı qeydə almır, bu fenomenə həssas yanaşmır, mən bunu başa düşürəm və incimirəm. Sadəcə, sizi düzəltməliyəm, mənim tolerantlığım avropalı deyil, müsəlman mənşəlidir. Əgər dözümlüyəmsə, əvvəlcə müsəlman, sonra isə avropalıyam. Avropanın bəzi yanlış təsəvvürləri var ki, aşkar faktlara rəğmən ondan qurtula bilmir. Bosniyada, məsələn, bu müharibədə yüzlərlə kilsə və məscid dağıdılıb. Onların hamısını "avropalılar", heç birini bosniyalılar dağıdıb. Türkiyə hökuməti heç də "ipək kimi" deyildi, lakin bütün xristian xalqları və onların ən mühüm orta əsr abidələri beş yüz illik türk hökmranlığından sağ çıxdı. Bu bir faktdır. Belqradın yaxınlığında yerləşən məşhur Fruškogorsk monastırları 300 illik türk hökmranlığından sağ çıxsalar da, üç illik Avropa hökmranlığından da sağ çıxa bilməyiblər. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı yandırıldılar. Faşizm və kommunizm Asiya deyil, Avropa məhsullarıdır. İndi də Avropa Balkanlarda faşizmin görünməsinə böyük həssaslıq göstərməyib. Mən Avropanı yüksək qiymətləndirirəm, lakin onun özü haqqında çox yüksək fikirdə olduğunu düşünürəm. Aliya İzzetbeqoviç

S

• Strateji rəqib faşizmdir… hamımızın içindəki, beynimizdəki və gündəlik davranışımızdakı faşizm, bizi hakimiyyəti sevməyə, bizə hakim olan və bizi istismar edən şeyi arzulamağa vadar edən faşizmdir. Mişel Fuko

Y

• Yalnız bir siyasi sistem var ki, orada yaxşı yazıçının yaranması qeyri-mümkündür. Bu sistemin adı faşizmdir. Çünki faşizm quldurların idarə etdiyi yalançı bir cəmiyyətdir. Bu mənada yalanı ədəbiyyata gətirmək istəməyən yazıçı faşizm rejimində nə yaşaya, nə də yarada bilər. Ernest Heminquey
• Yalnız iki yol var: fəhlə sinfinin qələbəsi, azadlıq və ya faşistlərin qələbəsi, yəni tiranlıq. Hər iki döyüşçü məğlubu nə gözlədiyini bilir. Biz Respublika hökumətinə baxmayaraq, faşizmə birdəfəlik son qoymağa hazırıq. Buenaventura Durruti