Elan

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranması, "İstiqlal bəyannaməsi"nin elan olunması böyük zəka, uzaqgörənlik, cəsarət, iradə, qəhrəmanlıq tələb edirdi. Bizim dəyərli siyasi xadimlərimiz o il, o ay, o gün bu tarixi addımı atdılar. Heydər Əliyev

B

• Bir şəxsi işlətmək üçün əsir tutduqda, haqqını ona əvvəlcədən elan edin. Məhəmməd
• Biz dilimizi bilmirik və bunda təqsir bizdədir, dilimizdə deyil. Fars və ərəbə meyil və rəğbətimiz o qədər çox olubdur ki, öz dilimizdə olan sözləri atıb əvəzinə əcnəbi dillərin qəliz ibarələrini və sözlərini götürmüşük və götürdüyümüz sözləri və ibarələri öz dilimizin şivəsinə uydurmayıb eyni halı ilə dilimizə qarışdırmışıq və nəqabil pinəçilər kimi əlimizə hər nə düşübsə, paltarımıza yamamışıq. Bizim qəzetlərdə çap olunan məqalələr, teleqram tərcümələri, hətta elanlar o qədər dolaşıq və çətin dildə yazılır ki, oxuyanlar başa düşməyir və başa düşmədikləri halda qəzetə oxumaqdan rəğbətləri kəsilir. Dilin şivəsini itirmək və üslubunu pozmaq böyük fəsaddır. Mərhum Həsənbəy Məlikovun "Əkinçi" qəzetinin nömrələri əlinizə düşsə, oxuyub bu mətləbin barəsində bir az fikir eləyin. Firidun bəy Köçərli

E

• Elan olunmuş müstəqilliyi Avropa tanımasaydı belə, fəhlələr onun uğrunda öz həyatlarını qoymağa həmişə hazır olmuşlar. Cavad bəy Məlikyeqanov

Ə

• Əgər nisbilik nəzəriyyəsi təsdiqlənərsə, onda almanlar mənim alman, fransızlar isə dünya vətəndaşı olduğumu deyəcəklər; əgər mənim nəzəriyyəm təkzib olunarsa, fransızlar məni alman, almanlar isə yəhudi elan edəcəklər. Albert Eynşteyn

D

• Dahiliyin və fəzilətin oxşarlığı ona əsaslanır ki, sağlığında kiməsə abidə qoymaq, deməli nəslinin onu unutmayacağına ümidin olmamasını elan etmək deməkdir. Artur Şopenhauer

İ

• İnsan öz əqidəsini elan kimi divardan asmamalıdır. Onore de Balzak
• İstismar missiyasını yerinə yetirmək üçün kapitalizm harada peyda olursa, orada səfalətlə mayalanmış, göz yaşları ilə sulanan, ajiotajla canlanan, sinfi mübarizə bayrağını açan və öz azadlıq missiyasını elan edən sosializm də tapılacaqdır. Yucin Viktor Debs

K

• Keçmişdə müharibələr bayraqlar, paradlar və müharibə elanları ilə başlayırdı ki, bu da döyüşlərin başlamasına qədər həftələr və ya aylar çəkə bilərdi. Bu gün bəzi şeylər başa düşülən şəkildə fərqlidir. Ehtimal olunur ki, hərbçilər və xidmətlər istisna olmaqla, Avropada Rusiyanın Ukraynaya hücumunun başlamasından xəbər tutan ilk insanlar hava hərəkətinə nəzarət rəsmiləri olub. Fevralın 24-də səhər tezdən Rusiya Avropa Hava Hərəkətinə Nəzarət Agentliyinə Ukrayna hava məkanının bağlanması ilə bağlı qondarma NOTAM bildirişi verib. Bu nadir bir mesaj idi, çünki çox vaxt insanın öz hava məkanı bağlıdır. Bu dəfə qonşu ölkə idi. Bağlanmanın səbəbinin hərbi əməliyyat olduğu gizlədilmədi. Matt Maasikas
• Keçmişdən (çarizm və başabəla müharibə) irsən dağıntı və pozğunluq, mən hələ düşmənlər aləmini (daha doğrusu bütöv bir düşmən dünyasını) demirəm, almış inqilabi hökumət bütün basqınları dəf edə bilmiş, milli həyatı, demək olar, çarizm tərəfindən boğulmuş respublikalar İttifaqını möhkəmlətmiş, qüdrətli bir surətdə dirçəlmişdir. Bu hökumət sovet torpağı üzərində ağır yük olan bütün bəlalara qarşı, aclığa, onun nəticəsi olan səfillik yarasına qarşı, kəndin var - yoxdan çıxmasına qarşı, savadsızlığa qarşı, milyonlarla adamın mövhumatla dolu avamlığına qarşı fövqəlbəşəri yürüşlər elan etmişdir. O sənaye və iqtisadiyyat sahələrində təşəbbüskarları Sovetlər olan böyük yenidənqurma planları uğrunda mübarizə aparmışdır. Romen Rollan

Q

• Qəzetdəki elanlar, redaksiya sütunlarından daha çox dövlətdə və ya cəmiyyətdə baş verənlərlə bağlı daha dolğun məlumatdır. Henri Uord Biçer

M

• Mən ölümdən və Allahlardan daha çox qorxan birini tanımıram. Epikür isə təsdiqləyir ki, ümumiyyətlə, qorxmaq lazım deyil. O elan edir ki, qorxunu hamı hiss edir, amma qorxu hissi orta insanın bir o qədər də vecinə deyil. Ölüm cəzası nəzərdə tutulsa da, minlərlə insan yenə də quldurluq edir, digərləri bacardıqları qədər məbədləri qarət edir. Amma buna baxmayaraq, çoxları nə ölümdən, nə də Allahlardan qorxur. Mark Tulli Siseron

O

• Onun zehni ikifikirlilik labirintində itmişdi. Bilərək bilməmək; Düşünülmüş yalanı söyləyərək öz düzgünlüyünə inanmaq; Bir-birlərini inkar etdiyini bilə-bilə iki əks fikri qəbul etmək və hər ikisinə əmin olmaq; Məntiqlə məntiqi öldürmək; Əxlaqı elan edərək rədd etmək; Demokratiyanın mümkün olmadığını və partiyanın demokratiya qoruyucusu olduğunu hesab etmək; Nəyi unutmalı olduğunu unutmaq və lazım olanda yenidən yada salmaq, sonra dərhal unutmaq və ən əsası, bu prosesi prosesin özünə tətbiq etmək. İncəlik də elə bundadır: Şüurlu olaraq şüuru üstələmək və bununla belə özünühipnoz etdiyini bilməmək. Hətta "ikifikirlilik" sözünun özünü də ikifikirliliyin köməyi olmadan anlaya bilməzsən. Corc Oruell

S

• Siyasət böyük prinsiplər elan edir, amma yalnız güclünün hüququnu tanıyır. Pyer Büast

T

• Tarix boyu müharibələr işğal və talan üçün aparılıb. Orta əsrlərdə Reyn boyu hələ də qüllələri görünən qalalarda məskunlaşan feodallar öz ərazilərini genişləndirmək, güclərini, nüfuzlarını və sərvətlərini artırmaq qərarına gəldikdə bir-birlərinə müharibə elan etdilər. Ancaq müasir feodalların, Uoll-strit baronlarının müharibəyə getdiyi kimi, onların özləri də müharibəyə getmədilər. Bizim dövrümüzün kapitalistlərinin iqtisadi sələfləri olan orta əsrlərin feodal baronları bütün müharibələri elan edirdilər. Və onların yazıq təhkimçiləri bütün döyüşlərdə vuruşdular. Kasıb, cahil təhkimlilərə öz ağalarına hörmət etməyi öyrətmişdilər; ağaları bir-birinə müharibə elan etdikdə, onları aşağılayan ağaların və baronların mənfəəti və şöhrəti üçün bir-birinin üstünə düşmək və bir-birinin boğazını kəsmək onların vətənpərvərlik borcu olduğuna inandırmışdılar. Və bu, bir sözlə, müharibədir. Master-klass həmişə müharibələr elan etdi; fəhlə sinfi həmişə döyüşlərdə mübarizə aparıb. Onlar həmişə sizə öyrədiblər ki, müharibəyə getməyi və onların əmri ilə özünüzü qırdırmaq vətənpərvərlik borcunuzdur. Ancaq bütün dünya tarixində sizin, xalqın, müharibə elan etməkdə heç vaxt səsiniz olmamışdır və qəribə göründüyü kimi, heç bir dövrdə heç bir xalqın müharibəsi xalq tərəfindən elan edilməmişdir. Və burada bir faktı vurğulayım - və bunu çox təkrar etmək olmaz - bütün döyüşlərdə vuruşan fəhlə sinfi, ən yüksək fədakarlıq edən fəhlə sinfi, qanını sərbəst tökən və müharibə qurbanlarına çevrilən fəhlə sinfi heç vaxt müharibə elan etməkdə və ya sülh bağlamaqda söz sahibi olmamışdır. Həmişə hər ikisini edən hakim sinifdir. Onlar yalnız müharibə elan edir və yalnız onlar sülh bağlayırlar. Sən müharibə üçün səbəb deyilsən. Sənin işin döyüşmək və ölmək. Bu, onların şüarıdır və biz bu xalqın oyanan işçiləri tərəfindən etiraz edirik. Müharibə haqlıdırsa, qoy bunu xalq elan etsin. İtirmək üçün həyatları olan siz, şübhəsiz ki, hər şeydən əvvəl müharibə və ya sülh məsələsini həll etmək Sizin hüququnuzdur. Yucin Viktor Debs

U

• Uzun illər keçdi, amma dünən kimi xatırlayıram. Mən çox gənc idim, məndə bir zəka illüziyası var idi. İnsan hər şeyə nail ola bilərdi. Buna görə də özümü ölçüb-biçmədiyim qədər tədqiqatlara cəlb etmişdim. Çox kitab oxumaq mənim üçün kifayət etmədiyi üçün gecənin yarısını ən mücərrəd suallar üzərində düşünərək keçirirdim. Çox güclü depressiya məni dayanmağa məcbur etdi; daha çox yorulmuş beynim üçün şirnikləndiricilərlə dolu şəhəri tərk edib ucqar bir Umbrian çölünə sığındım. Mən özümü demək olar ki, vegetativ həyata salmışdım. Bir az oxudum, dua etdim, may ayında çiçəklənən kəndin ortasında bol-bol gəzdim, qırmızı xaşxaşlarla örtülmüş qalın yaşıl əkinləri, kanallar boyunca uzanan qovaq sıralarını, mavi dağları seyr etdim. Dinc insanlar tarlalarda və fermalarda çalışırdılar. Bir axşam, daha doğrusu, bir gecə yatmağı gözləyərkən, çəmənlikdə oturaraq, yaxınlıqdakı bəzi kəndlilərin sakit söhbətlərinə qulaq asırdım. Onlar çox sadə şeylər deyirdilər, lakin adətən başqa təbəqələrə aid insanlar kimi vulqar və ya qeyri-ciddi deyildilər. Bizim əkinçimiz nadir hallarda danışır və münasib, məntiqli, bəzən də müdrik sözlər söyləyir. Nəhayət, onlar susdular, elə bil italyan gecəsinin aysız, lakin ulduzlarla dolu sakit və təntənəli əzəməti o sadə ruhlara sirli bir sehr vurmuşdu. Qoca bir kəndlinin, kobud zahiri görkəmi sükutu pozdu, amma sehri yox, otun üstündə uzanıb gözlərini ulduzlara çevirərək, demək olar ki, dərin bir ilhama tabe olaraq qışqırdı: "Necə də gözəldir! Yenə də Allah yoxdur deyənlər var". Yenə deyirəm, o yerdəki qoca əkinçinin o cümləsini, o saat: aylarca davam edən çox quru araşdırmalardan sonra ruhuma o qədər toxundu ki, sadə səhnəni dünənki kimi xatırlayıram. Üç min il əvvəl müdrik bir yəhudi peyğəmbəri elan etmişdi: "Göylər Allahın izzətini elan edir". Müasir dövrün ən məşhur filosoflarından biri yazırdı: "İki şey qəlbimi heyranlıq və ehtiramla doldurur: başımdakı ulduzlu səma və qəlbimdəki əxlaq qanunu". O Umbrialı kəndli hətta oxumağı da bilmirdi. Amma onun ruhunda dürüst və zəhmətkeş bir həyatla qorunan, peyğəmbərlərinkindən çox da aşağı olmayan və bəlkə də filosoflardən daha üstün olan Allahın nurunun endiyi qısa bir künc var idi. Enriko Fermi

Y

• Yalançılıq peşə olaraq elan edilməlidir artıq, çünki çox ustası var. Onore de Balzak