Çoxluq

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Axmaqların fikrinə qiymət verilməlidir, çünki onlar çoxluq təşkil edirlər. Lev Tolstoy
• Antisemitizm yəhudilərə qarşı düşmənçilik yaymaq deməkdir. Lənətə gəlmiş çar monarxiyası son günlərini yaşayarkən cahil fəhlə və kəndliləri yəhudilərə qarşı qızışdırmağa çalışırdı. Çar polisi torpaq sahibləri və kapitalistlərlə ittifaqda yəhudilərə qarşı talanlar təşkil etdi. Torpaq sahibləri və kapitalistlər yoxsulluq üzündən işgəncələrə məruz qalan fəhlə və kəndlilərin nifrətini yəhudilərə qarşı yönəltməyə çalışırdılar. Başqa ölkələrdə də tez-tez görürük ki, kapitalistlər zəhmətkeşlərin gözlərini kor etmək, onların diqqətini zəhmətkeş xalqın əsl düşməni olan kapitaldan yayındırmaq üçün yəhudilərə qarşı nifrət bəsləyirlər. Yəhudilərə qarşı nifrət yalnız torpaq sahiblərinə və kapitalistlərə köləliyin fəhlə və kəndlilər arasında uçurum cəhaləti yaratdığı ölkələrdə davam edir. Yəhudilər haqqında yayılan yalan və böhtanlara ancaq ən cahil və məzlum insanlar inana bilər. Bu, kahinlərin bidətçiləri odda yandırdığı, kəndlilərin əsarətdə yaşadığı, xalqın əzilmiş və susqun olduğu qədim feodal dövrünün sağ qalmasıdır. Bu qədim, feodal cəhalət keçib gedir; insanların gözü açılır. Zəhmətkeş xalqın düşməni yəhudilər deyil. Fəhlələrin düşmənləri bütün ölkələrin kapitalistləridir. Yəhudilər arasında da işləyən insanlar var və onlar çoxluq təşkil edir. Onlar da bizim kimi kapitalın əzdiyi qardaşlarımızdır; onlar bizim sosializm uğrunda mübarizədə yoldaşlarımızdır. Yəhudilər arasında da ruslar və bütün xalqlarda olduğu kimi istismarçılar və kapitalistlər də var. Kapitalistlər müxtəlif dinlərə, müxtəlif millətlərə və müxtəlif irqlərə mənsub işçilər arasında nifrət toxumu səpməyə və qızışdırmağa çalışırlar. İşləməyənlər isə kapitalın gücü ilə hakimiyyətdə saxlanılır. Zəngin yəhudilər, varlı ruslar kimi və bütün ölkələrin zənginləri işçiləri sıxışdırmaq, əzmək, soymaq və parçalamaq üçün ittifaqdadırlar. Yəhudilərə işgəncə verən və təqib edən lənətə gəlmiş çarizmə ayıb olsun. Yəhudilərə nifrət bəsləyənlərə, başqa millətlərə qarşı nifrət bəsləyənlərə ar olsun. Vladimir Lenin

D

• Deməli, belə görünür ki, həmişə bir-birinə zidd olan iki sinif olacaq: inanan (sözün geniş mənasında) çoxluq və düşünən azlıq. Bu, düşünən insanların inanmaması demək deyil. Onlar inanırlar, lakin imanları hipotetikdir, müvəqqətidir, müvəqqətidir. Buna görə də, yeni faktlar, hadisələr, təcrübələrlə təkzib olunarsa, uzun müddət inandıqları (məsələn, elmdə) hətta sevimli fərziyyə və nəzəriyyələrini belə tərk etməyə hazırdırlar. Hubertus Mynarek
• Demokratiya çoxluğun həmişə haqlı olduğunu deməklə qınanır. Amma tərəqqi deyir ki, azlıq həmişə haqlıdır. Gilbert Çesterton

X

• Xalqın iradəsi, üstəlik, praktiki olaraq xalqın ən çoxsaylı və ya ən fəal hissəsinin iradəsi deməkdir; çoxluq və ya özlərini çoxluq kimi qəbul etməyə müvəffəq olan insanlar, nəticədə, öz sayının bir hissəsini sıxışdırmaq istəyə bilər; və hər hansı digər səlahiyyətdən sui-istifadə halları kimi buna qarşı da ehtiyat tədbirləri lazımdır. Deməli, hakimiyyətin fərdlər üzərində məhdudlaşdırılması, hakimiyyət sahiblərinin müntəzəm olaraq cəmiyyət qarşısında, yəni cəmiyyətin ən güclü tərəfi qarşısında cavabdeh olduğu zaman heç bir əhəmiyyətini itirmir. Con Stüart Mill

K

• Kütlə qalib gələndə – çoxluq, məğlub olanda – kölə olur. Rahid Ulusel

N

• Nə üçün insanlar çoxluğun ardınca gedərlər? Ona görə ki, çoxluq haqlıdır? Xeyr, ona görə ki, çoxluq güclüdür. Blez Paskal

S

• Səsini çıxarmayan çoxluq – bu əslində susmayan çoxluqdur. Anna Bartkulaşvili

Ş

• Şəffaf, anlaşılan, dəqiq ideyaya uyğun gələn, hər halda çoxluq tərəfindən Tanrı vergisi kimi qəbul edilmir. (İncəsənətdə bir çox şeylər bununla izah edilir.) Dəftərlər

Y

• Yuqoslaviyada biz göstərməliyik ki, azlıq və çoxluq ola bilməz. Sosializm çoxluq və azlıqlara icazə vermir. O, çoxluqla azlıq arasında bərabərlik tələb edir, sonra nə çoxluq var, nə də azlıq, bir xalq var, istehsalçı, işçi, sosialist. İosip Broz Tito