Fin atalar sözləri

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

A

Ac gözləri yaxşılıqla doydurmaq olmur, onda qalmış ki, qum tökəsən.
Ac toyuq leyin ilk qurbanı olur.
Aclıq ilində bir tikə çörək, bir külçə qızıldan artıqdır.
Aclıq qurd balasına da ulamağı öyrədər.
Aclıq mehriban ailəyə də narazılıq salar.
Aclıq öyrədir və lopar balıqçılıq edir. (Lopar — siami, şimali Finlandiya əhalisi)
Acı sağlam ilkin çürümür.
Acın nə yuxusu gələr, nə gülməyi.
Acını dadmamış şirini başa düşmək olmaz.
Adam yanında adam ol, köpək yanında qurd.
Adamı təriflə, kəndi — yox.
Axırıncı verst hamısından uzaq olar.
Ağır-ağır yanan bərk yanar.
Ağır yük yolu uzadar.
Alabalıq, göl hələ buz altında olanda kürü tökür.
Analı uşağı öyrədirlər, yetim də yadında saxlayır.
And içmək eləməyə bərabərdir.
Arvadsız kişi damsız bina kimidir.
Asılı olan adamın qəzəbi baha oturmaz.
Ata torpağı ələk-vələk edir, oğul əkir, nəvə varlanır.
Ayını hamı tanıyır, amma ayı heç kəsi.
Az olar ki, qumarbazı öz atının üstündə qəbiristanlığa aparalar.

B

Balaca daş da yükü aşıra bilir.
Balıq balıqçıya tərəf can atar, quş — ovçuya tərəf.
Balıq güzəranını çay bilər, quş niyyətini külək.
Başaq yığmaqla varlı olmazsan, qonağı yedirtməklə — yoxsul.
Başlanmış işi görülmüş bil.
Bataqlıq şamı tayqa küknarıyla tay-tuş deyil.
Bayramın ən fərəhli vaxtı bayram axşamıdır.
Bəla adamı ağıllandırar, amma varlandırmaz.
Bihörmət cavanlıqdan hörmətli qocalıq yaxşıdır.
Bir dəfə cavan olursan, iki dəfə uşaq.
Bir dəli yüz ağıllının cavab verəcəyindən artıq soruşa bilər.
Bir həftə səhv etməkdənsə, bir gün fikirləşmək yaxşıdır.
Birədən başlamış krala qədər hamısını kəndli yedizdirir.
Borcdan yox, aclıqdan ölürlər.
Borcun köhnəsi də həmişə təzədir.
Boş çubuq tüstüləməz.
Boş mədənin borca etibarı olmaz.
Böyük tora balıq az-az düşər, ancaq düşəndə də böyüyü.
Buyuran yorulmaz.
Bütün kəndin cığırları Turkuya aparıb çıxarır. (Turku — 1912-ci ilə kimi Finlandiyanın qədim mərkəzi olan Abu şəhərinin fin dilindəki adıdır).

C

Cavan adam kasıb da olsa, şad olur, qoca adam varlı da olsa qəmgin olur.
Cavanlar yeməkdən sonra sağlam olur, qocalar — yuxudan sonra.
Cücü — axar sudan çox axmazda olar.

Ç

Çağrılmamış qonaq çəkinən olar.
Çalışanın cürbəcür bəxtəvərliyi olur, tənbəlin təkcə bədbəxtliyi.
Çirkinə güzgü fərəh verməz.
Çox hərəkət etsən, çox yaşayacaqsan.
Çörəyi torpaqdan al, özgəsinin ağzından yox.

D

Daxma qoxusu yeddi nəsil dağılmaz.
Dağa dırmananda nə itirsən, qayıdan baş aşağıda gəzərsən.
Daşı istər söy, istər döy — yoldan çəkilməyəcək.
Dələ qışda sığınla bir rəngdə olar.
Dəniz görür, meşə eşidir.
Dəniz yolu düz olur, quru yolu — xoş.
Dərd-qəm bilməyən ürək soyuq olar.
Dərd ürəyi tikə-tikə bölür.
Dərin quyudan su qurtarmaz.
Dil aldadar, göz düzünü deyər.
Dil ilə təkcə yalamırlar, iynələyirlər də.
Dil sümüksüzdür, amma sümüyü də doğrayır.
Dilindəki bal, beynindəki zəhrimar.
Donuzla kral öz əcəli ilə ölmürlər.
Donuzlar da yuxu görür, ancaq gördükləeini danışa bilmir.
Dost dostuna deyir, o da bütün kəndə.
Dostluqdan hamar iz qalar.
Dözümü olmayandan borc istəmə.
Durna nə tapırsa, o saat da yeyir.
Dünya dava üstündə bərqərar olmayıb.

E

Elə ağac yoxdur ki, üstündə qarğa oturmasın.
Eşq öldürmür, zarıncı edir.
Ev sahibi bir gözlə baxdığı yerə, qonaq iki gözlə baxır.
Evin sonbeşiyini həmişə uşaq bilirlər.

Ə

Əcəl qapını döyməmiş gəlir.
Əkin əkənə — torpaq, avar çəkənə — su həmişə tapılar.
Əməklə acı taleyə də qalib gələrsən.

F

Finlandiyada şam çarlıq edir, küknar — knyazlıq.
Finlandiyada üç nəfər əlini ağdan qaraya vurmur: cındır alan, pastor və qubernator.

G

Gec əkəninkini şaxta vurar.
Gedən adama yol həmişə qısalır.
Gəldikləri indidir — kəndə ayama fikirləşir.
Gördün ki, aclıq gəlir — əyil və ək.
Götürən baxmır ki, yerdə nə qalır.
Gözəl qızı qorxaq ala bilməz.
Gözəllik baxanın gözündədir.
Gözəllik və yaxşılıq bir adama birdən verilməz.
Gözü — könlü tox aza da təşəkkür edər.
Güc əyir, güc də düzəldir.
Gülüş cavanladar, sevgi bəzəyər.
Günahkar adamlar dolama yollarla gedərlər.

H

Hamam finlinin dərmanıdır.
Hamam yoxsulun aptekidir.
Hamıdan ağıllını bazara göndərərlər, hamıdan qocanı — dəyirmana.
Heç kim dəmirçi doğulmur.
Hər həqiqəti də demək olmaz.
Hər ölümün öz adı var.
Hər şalvar geyən kişi deyil.
Hər zarafatın yarısı həqiqətdir.
Hərə öz şorbasına duz atır.
Həyanı gizləyə bilməzsən.
Həyat qızıldan qiymətlidir.
Hirsli adam yuxuda da saqqalını əsdirər.
Hiyləgər dil xəncərdən qorxuludur.
Horra da özünü xörək hesab eləyir.

X

Xırda oğruya cəza verirlər, böyük oğrunun ayağına yıxılırlar.

İ

İki bülbül bir budaqda oxumaz.
İki köpək savaşanda sümüyü üçüncüsü aparar.
İlan ilandır. o da başını gizlədir.
İnsan ağılla yaşayar, fəndlə mübarizə aparar.
İnsan pivəni idarə edir, amma şərab insanı idarə edir.
İnsanın fikri-zikri torpaqdır.
İstəməyəndə göz də görmür.
İstəyirsən lap bir həftə fikirləş, ancaq aydın de.
İsveç zəngindir, amma Finlandiya doğmadır.
İsveçli nahara yağla başlayır, fin isə — duzlu balıqla.
İş adamı korlamır, adam işi korlayır.
İş güclüdən yox, can yandırandan qorxar.
İşləyən o adam deyil ki, iş axtarır; o adamdır ki, iş onu axtarır.
İz qalan yerdə ayaq axtarma.

K

Kasıb ortaya da keçsə, axırda olur.
Kasıb üç dəfə də gəlsə, xəbər tutan olmur.
Kasıba əl ver — əli istidir.
Kasıbın bir dayağı var — arvad.
Kasıblıq daxmaya girir — məhəbbət pəncərədən uçub gedir.
Keçini kələmə keşikçi qoymazlar
Kim dərd çəkibsə, o çox bilir, kim dərd çəkdiribsə, o çox sınayıb.
Kim ki, tez-tez borc alır, dilənçiləşir.
Kişinin saçı tökülür, qadının saçı ağarır.
Köməksiz olmaq, damsız olmaq kimidir.
Köməksiz olmaqdan, pulsuz olmaq yaxşıdır.
Köpəyin qisməti sümük gəmirmək, sığının qisməti qar üstündə qaçmaqdır.
Köpəyin ölümünə qurd həmişə sevinər.
Kralı körməkdən. kral haqqında eşitmək yaxşıdır.
Krallar dəyişir, ölkə viran qalır.
Külək odu qızışdırar, şərab qəzəbi.

Q

Qabağa gedən axır ki, bir yerə yetişəcək.
Qanın xıltı sudan çoxdur.
Qanun gücsüz olan yerdə dərd qadirdir.
Qanun necə yozulursa, elə də olur.
Qartalın gücü caynağındadır.
Qırğı nahar elədiyi yerdə xırda quşlar üçün də nahar tapılar.
Qırğı öz ovunu caynaqları ilə yeyir.
Qırğının yuvasına yalın əl uzatmazlar.
Qısa dil ilə də adamı abırdan salmaq olar.
Qışın necəliyini yanvar göstərər.
Qızıl — qızıl deyil, çörək qızıldır.
Qoca güclü də olmasa, ağıllıdır.
Qocalıq da bəla kimi tək gəlmir.
Qonağın iki qayğısı var: gəlmək və getmək
Qonşun pis olsa, bütün qanunları bilərsən.
Qurd və ovçu hərəsi bir cür düşünür.
Qurdun axşam yeməyi — qurdun ayaqlarında.
Qurdun yanında qoyun həmişə günahkardır.
Quş yayda oxuyur, balıq yazda kürü tökür.
Quşlar yuvanı qoşalaşıb tikirlər.

L

Leş olsa, qarğa tapılar.
Lütə it də hürmür.

M

Mahnı nə qədər qısa olsa, o qədər gözəl olar.
Meşədən gətirilən it dələyə hürməz.
Məhəbbət var — sərvət var.
Min göllü ölkə Finlandiyadır.
Mismar — vurulduğu yeri dələr.

N

Nəm torpaq da su çəkir.

O

O adama kömək elə ki, köməyi qiymətləndirir.
O adamın qarmağına balıq düşür ki, o, gözləyə bilir.
Od yaxşı nökərdir, pis — ağa.
Oğurluq çörəklə kökəlməzsən.
Oturan adamdan səadət də uzaq olar.

Ö

Ödənmiş borc unudular.
Ölüm gələndə soruşmaz ki, sən getmək, ya qalmaq istəyirsən.

P

Papla, günəş, çoban üçün, ancaq balıqçı üçün yox.
Payız şəfəqi isti, bahar şəfəqi soyuq olar.
Pis danışıqlar yaxşı adətləri korlayır.
Pis dosta məsləhət eləməkdənsə, özün — özünə məsləhət eləməyin yaxşıdır.
Pul yaxşıdır, ağıl ondan da yaxşıdır.
Puldan ötrü keşiş də oynayar.

S

Saçdan yuxarı qalxa bilməzsən.
Sahili olmasaydı dəniz də axıb dağılardı.
Sakit adam hamıya üstün gələr.
Sauna kasıblar üçün aptekdir.
Savaşanda kim qabaqlasa, o, üstün gələr.
Səfeh uzun-uzadı izah eylər, ağıllı götür-qoy edər.
Səhər şəfəqi dənizçinin həsrətidir.
Sən — ağa, mən — ağa, bəs kisəni kim götürəcək?
Sərxoşluqda elədiyinə, ayılanda cavab verərsən.
Siçan tutmayan pişiyi tərifləmə.
Siyənəyin duzdan qorxusu olmaz.
Soyuq ildə taxıl cücərər, yağışlı ildə ot.
Soyuq nəzər uşaq ürəyinin o saat soyudur.
Söhbət çatışmayan şeydən gedər.
Söz haçan oldu cavab tələb edir.
Suyun qədrini quyu quruyanda bilərlər.
Sülh qızının adı Sevinc olar.

Ş

Şeytanın görkəmi yox, adı qorxuludur.
Şərab başa çıxar, ağıl başdan.
Şərabla skripka nə qədər köhnə olsa, o qədər yaxşıdır.
Şimal küləyindən başqa heç nəyi müftə vermirlər.

T

Taxılın sıxlığı tarlanın genişliyindən vacıbdir.
Tez banlayan xoruzu ley birinci aparar.
Tez inanan tez aldanan olar.
Təkçə dil ilə çox da hörmətli olmazsan.
Təmiz vicdan yumşaq yastıqdır.
Tənbəllik yoxsulluğun anasıdır.
Torpaq hər cür qulluqdan güclüdür.
Torpaq öz payını həmişə götürür.
Torpaqda güclülər də çürüyür.
Toyuq da yeməyin dadına baxır — dodaqları sümükdən olsa da.
Turku şəhəri bir saata salınmayıb.

U

Ulayan qurd qoyun apara bilməz.
Uşaq suya can atar, qoca — oda.
Uzun yol uzağa aparar.
Uşaqla dəli düz danışar.

Ü

Ümid kasıbı yaşadır, qorxu isə zənginləri öldürür.

V

Varlı bilmir ki, kasıbın dodaqları nə pıçıldayır.
Varlı borcunu pulla ödəyir, kasıb — öz dərisiylə.
Varlı daha da varlanar, kasıb daha da kasıblayar.
Varlı olub biyabır olmaqdan, kasıb olub hörmətli olmaq yaxşıdır.
Vəd verməklə kasıblaşmırlar.

Y

Yaxşı xəbər uzaq gedər, yaman ondan da uzaq.
Yaxşı qonaq həmişə vaxtında gələr.
Yaxşı mahnı iki dəfə oxunar.
Yaxşı nəticələr səylə əldə edilir.
Yaxşının çoxlu adı, yamanın çoxlu adəti var.
Yalan — oğrunun silahıdır.
Yamandan qorxmaq üzürlüdür.
Yamanın düz olmağındansa, yalan olmağı yaxşıdır.
Yatana ilan da toxunmaz.
Yazda qonağı güclə saxlayırlar, payızda güclə yedirirlər.
Yeyən arıqlamaz, işə öyrənən yorulmaz.
Yoxsul varlandıqca ağıllanar, varlı kasıblaşdıqca sərsəmləyər.
Yol yeməyi yük olmur.
Yol yoldaşının yeməyindən bilmək olar ki, əsli haradandır.
Yüngül azarın dərmanı yeməkdir.

Z

Zaman — hamıdan yaşlı, fəza — hamıdan böyükdür.
Zarafat olar, amma kələk olmaz.
Zarafata həmişə yer tapılar.

Mənbə

Dünya xalqlarının atalar sözləri. Bakı,2015