Son

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Ad verməyə layiq olmayan bütlərə xidmət etmək, bütün pisliklərin başlanğıcı, səbəbi və sonudur. Süleyman
• Ağla əvvəlcə fikir, sonra isə sözlər gəlir və hər bir sözün öz yerindən səslənməsi üçün ağıl onları ağlasığmaz bir tezliklə öz yerlərinə çatdırır. Bu cür düzülüş müxtəlif yollarla edilir. Buna baxmayaraq, başlanğıc, orta, bütün sözlər həmişə sonluğa bərabər olmalıdır. (ritmin tələblərini nəzərə almayan nitq haqqında). Bu, ağıl üçün kifayətdir, eşitmə üçün isə yox. Mark Tulli Siseron
• Allah insanı son gündə, tam yorulanda yaratmışdır. Mark Tven
• Antisemitizm yəhudilərə qarşı düşmənçilik yaymaq deməkdir. Lənətə gəlmiş çar monarxiyası son günlərini yaşayarkən cahil fəhlə və kəndliləri yəhudilərə qarşı qızışdırmağa çalışırdı. Çar polisi torpaq sahibləri və kapitalistlərlə ittifaqda yəhudilərə qarşı talanlar təşkil etdi. Torpaq sahibləri və kapitalistlər yoxsulluq üzündən işgəncələrə məruz qalan fəhlə və kəndlilərin nifrətini yəhudilərə qarşı yönəltməyə çalışırdılar. Başqa ölkələrdə də tez-tez görürük ki, kapitalistlər zəhmətkeşlərin gözlərini kor etmək, onların diqqətini zəhmətkeş xalqın əsl düşməni olan kapitaldan yayındırmaq üçün yəhudilərə qarşı nifrət bəsləyirlər. Yəhudilərə qarşı nifrət yalnız torpaq sahiblərinə və kapitalistlərə köləliyin fəhlə və kəndlilər arasında uçurum cəhaləti yaratdığı ölkələrdə davam edir. Yəhudilər haqqında yayılan yalan və böhtanlara ancaq ən cahil və məzlum insanlar inana bilər. Bu, kahinlərin bidətçiləri odda yandırdığı, kəndlilərin əsarətdə yaşadığı, xalqın əzilmiş və susqun olduğu qədim feodal dövrünün sağ qalmasıdır. Bu qədim, feodal cəhalət keçib gedir; insanların gözü açılır. Zəhmətkeş xalqın düşməni yəhudilər deyil. Fəhlələrin düşmənləri bütün ölkələrin kapitalistləridir. Yəhudilər arasında da işləyən insanlar var və onlar çoxluq təşkil edir. Onlar da bizim kimi kapitalın əzdiyi qardaşlarımızdır; onlar bizim sosializm uğrunda mübarizədə yoldaşlarımızdır. Yəhudilər arasında da ruslar və bütün xalqlarda olduğu kimi istismarçılar və kapitalistlər də var. Kapitalistlər müxtəlif dinlərə, müxtəlif millətlərə və müxtəlif irqlərə mənsub işçilər arasında nifrət toxumu səpməyə və qızışdırmağa çalışırlar. İşləməyənlər isə kapitalın gücü ilə hakimiyyətdə saxlanılır. Zəngin yəhudilər, varlı ruslar kimi və bütün ölkələrin zənginləri işçiləri sıxışdırmaq, əzmək, soymaq və parçalamaq üçün ittifaqdadırlar. Yəhudilərə işgəncə verən və təqib edən lənətə gəlmiş çarizmə ayıb olsun. Yəhudilərə nifrət bəsləyənlərə, başqa millətlərə qarşı nifrət bəsləyənlərə ar olsun. Vladimir Lenin
• Artıqlıq son dərəcə zəruri bir şeydir. Volter

B

• Barıt son zamanların ixtirasıdır. Müharibə isə, çox təəssüf ki, bəşər tarixi qədər qədimdir. Jül Vern
• Başqa insana, millətə, dinə nifrət etməyən çox az adam sona qədər xoşbəxt ola bilər… Mark Tven
• Bil ki, "xoşbəxt son" — deyə bir şey yoxdur. Çünki, bir şeydə "son" varsa, orada xoşbəxtlik yoxdur! Fyodor Dostoyevski
• Bir din, sonsuz və mütləq bir qəti həqiqəti təcəssüm etdiyi iddiası ilə bir elmi nəzəriyyədən fərqlilik göstərərkən, elm isə daima təcrübəyə söykənir, indiki nəzəriyyələrin tez ya da gec yenidən biçimləndirilməsini zəruri hesab edir və metodunun məntiqi bir bütün ilə son nəticəyə çatmasında yetərsiz olduğunu dərk edir. Bertran Rassel
• Bizdən ötrü Mirzə Fətəli Axundov da, Əhməd bəy Ağayev də, Məmmədəmin Rəsulzadə də böyük şəxsiyyətlərdir. Ancaq son zamanlar Nəriman Nərimanovdan başlayaraq bütün siyasi xadimlərin Azərbaycana düşmən olmaları barədə deyilən fikirlərlə heç cür razılaşmaq olmaz. Bunu deyən adamların Nəriman Nərimanov səviyyəsinə qalxmaları üçün bəlkə də on illərlə siyasi fəaliyyət göstərmələri lazımdır… Bütün bunlarla mən öz fikrimi açıq demək istəyirəm: tarixi təhrif etmək olmaz. Tarixi təhrif edənlər xalqa xəyanət edir, onu çaşdırırlar. Buna son goymaq lazımdır. Heydər Əliyev
• Bizə həyat ona görə verilir ki, onu son dəqiqəyə qədər cəsarətlə müdafiə edək. Çarlz Dikkens
• Bu işin başı Allahdan başqa ilah olmadığına şahidlik etmək, son nöqtəsi isə bütün obyektlər və hərəkətlərin bir-birinin eyni olmasıdır. Əbdülqədir Geylani
• Bütün günlər ölümə doğru gedir; son gün ona çatır. Mişel de Monten
• Bütün insanlar şeylərin səbəblərindən xəbərsiz olaraq doğulurlar və hamısının özləri üçün faydalı olanı axtarmaq istəkləri var. Bunun birinci nəticəsi budur ki, insanlar öz istəklərindən xəbərdar olduqları üçün özlərini azad hesab edirlər və onları tanımadıqları üçün onları bu istək və arzuya sövq edən səbəbləri yuxuda belə görmürlər. İkinci nəticə odur ki, insanlar hər şeyi bir məqsəd naminə, məhz can atdıqları mənfəət naminə edirlər. Buradan belə nəticə çıxır ki, onlar həmişə baş verənlərin yalnız son səbəblərini (causae finales) tapmağa çalışırlar və onlara göstərilən zaman sakitləşirlər, əlbəttə ki, əlavə şübhələr üçün heç bir əsas olmadan. Onları başqasından öyrənməyə imkanları yoxdursa, özlərinə üz tutub görməkdən başqa çarələri yoxdur. Belə hallarda özləri, adətən, hansı məqsədləri rəhbər tuturlar; beləliklə, onlar mütləq digərini özləri mühakimə edirlər. Bundan əlavə, onlar öz daxilində və xaricində faydalarının həyata keçirilməsinə böyük töhfə verən bir çox vasitə tapdıqları üçün, məsələn: görmə üçün gözlər, çeynəmək üçün dişlər, yemək üçün bitki və heyvanlar, işıqlandırma üçün günəş, balıqları bəsləmək üçün dəniz və s., deməli, onlar bütün təbii şeylərə öz mənfəətləri üçün vasitə kimi baxırlar. Onlar bilirlər ki, bu vasitələri özləri hazırlamırlar, özləri tapırlar və bu, onlara inanmağa əsas verir ki, bu vasitələri onların istifadəsi üçün hazırlayan başqa biri var. Əslində, əşyalara vasitə kimi baxaraq, bu şeylərin özlərini belə etdiyini düşünə bilməzdilər. Ancaq özlərinin adətən özləri üçün hazırladıqları vasitələrə bənzətməklə, gərək belə bir nəticəyə gəliblər ki, insan azadlığı bəxş edilmiş hansısa təbiət hökmdarı və ya hökmdarları var ki, onlar üçün hər şeyin qayğısına qalıb, hər şeyi onların istifadəsi üçün yaradıb. Bu hökmdarların xarakteri, heç vaxt bu barədə heç nə eşitmədikləri üçün, özləri mühakimə etməli oldular. Nəticə etibarı ilə onlar belə hesab edirdilər ki, Tanrılar hər şeyi insanların xeyrinə təşkil edir ki, insanlar onlara bağlansınlar və onlara ən yüksək ehtiramları bəxş etsinlər. Benedikt Spinoza
• Bütün nemətlərin başlanğıcı və son həddi ağıldır. Epikür
• Bütün yazıçıları son nəticədə məğlubiyyət gözləyir, çünki bizim bilmək və təsvir etmək istədiklərimizi yalnız Allah bilə bilər. Uilyam Folkner

Ç

• Çinin uzun sürən müharibəsi Çin xalqından böyük fədakarlıqlar tələb etdi və tələb edəcək, lakin eyni zamanda bu müharibə onları sakitləşdirdi. O, Çin xalqını son yüz ildəki bütün böyük mübarizələrindən daha böyük dərəcədə oyatdı və birləşdirdi. Çin xalqı təkcə nəhəng milli düşmənlə deyil, həm də əslində düşmənə kömək edən güclü daxili mürtəce qüvvələrlə qarşılaşır; bu şəklin bir tərəfidir. Lakin digər tərəfi odur ki, Çin xalqı nəinki əvvəlkindən daha çox siyasi şüurludur, həm də güclü Azad edilmiş ərazilər və gündən-günə böyüyən ümummilli demokratik hərəkat qurdu. Bunlar əlverişli daxili şərait yaradır. Əgər Çin xalqındakı məğlubiyyətlər və uğursuzluqlar nin son yüz ildəki mübarizələri müəyyən zəruri beynəlxalq və daxili şəraitin olmaması ilə bağlı idisə, bu gün vəziyyət başqadır - bütün lazımi şərait mövcuddur. Məğlubiyyətdən qaçmaq və qələbə qazanmaq üçün hər cür imkan var. Əgər biz bütün xalqı qətiyyətli mübarizədə birləşdirə bilsək, ona lazımi rəhbərlik verə bilsək, qalib gələcəyik. Mao Tszedun
• Çox vaxt göz yaşları sevginin son təbəssümüdür. Stendal

D

• Dözmək məcburiyyətində qaldığın ədalətsizliyin sonunu görmürsənsə, bundan xarakterin yaxşılaşmayacaq. Çarlz Dikkens

Ə

• Əgər mübahisədə sizin sözünüzün son söz olmasını istəyirsinizsə, oppenentə deyin: "Deyəsən, siz haqlısınız". Uinston Çörçill

F

• Fakt son dəblə geyinsə belə, yenə həmişə çılpaqdır. Stanislav Eji Lets

G

• Gəncliyimin sonunu xəbər verən əlamətlər arasında ən önəmlisi ədəbiyyata böyük marağımın olmamasıdır. Artıq, hər şeyə rəğmən, bir vaxtlar eşitdiyim ruhani həqiqətləri tapmaq ümidi ilə kitablar açmıram. Oxuyuram, getdikcə daha çox oxuya bilmək istəyirəm, amma bir vaxtlar olduğu kimi, kitablarda tapdığım müxtəlif təcrübələri nə həvəslə qarşılayıram, nə də onları parlaq, poetika qədər rasional səs-küyə çevirmirəm. Turin küçələrində gəzərkən də eyni şey olur. Mən artıq bu yerləri yaratmaq səylərini sürətləndirən romantik, simvolik güc mənbəyi kimi görmürəm. Hər dəfə “bu, əvvəlcədən hazırlanmışdır” demək istəyirəm. Sevdiklərimi, vəsvəsələrimi, yorğunluğumu, istirahətimi hərtərəfli nəzərdən keçirəndə, açığı, daha həyata yeni kəşflər gətirəcək bir sahə kimi baxmıram, poeziya bu baxımdan məni daha az maraqlandırır. Çezare Paveze

H

• Hansı tərəfə gedirsən get. Şərq, Qərb, Şimal və Cənub, çıxdığın hər səyahəti içinə etdiyin bir səyahət olaraq düşün. Öz aləminə səyahət edə bilən adam sonda Yer kürəsini gəzər. Əlif Şəfəq
• Hələlik BMT və son nəticədə dünya hökuməti bir məqsəd güdməlidir: bütün bəşəriyyət üçün təhlükəsizlik, əmin-amanlıq və rifahın təminatı. Albert Eynşteyn
• Hər anı axırıncı, nəfəs almanı isə son hesab edərək əməlin mükəmməlliyində və tamamlanmasında ən xırda işlərə can atmağı qaçırmaq olmaz. Zamanı, anı geriyə qaytara bilməzsən. Mark Avreli
• Həyat bu, zaman gələr, hər şey bir anda son olar. Həyat bu, son dediyin an, hər şey yenidən can tapar. Seneka
• Həyatı komediya sananlar, son zarafatı yaxşı düşünsünlər! Seneka

X

• Xəyal edə bilməyənlərin son pənah yeridir təsir göstərmək. Oskar Uayld
• Xoşbəxtlik hər yerdə son məqsədin düzgün müəyyən edilməsindən və bu son məqsədə aparan müvafiq vasitələrin axtarılmasından ibarət iki şərtin yerinə yetirilməsindən asılıdır. Aristotel

İ

• İlk ağ saçlar ən ehtiraslı və son həvəslərə səbəb olur. Onlar mənbəyi isə tükənən güc, gələn zəiflikdir. Onore de Balzak
• İlk sevgi və son sevgi arasındakı fərq; insanın ilk sevgisini son sevgisi sanması, son sevgisini isə ilk sevgisi gözüylə görməsidir…Viktor Hüqo
• İnsanın sevdiyi birini son dəfə görməsindən daha pis olan tək şey; onu son dəfə gördüyünü bilməsidir. Pol Oster
• İnsanların son iradəsi demək olar ki, həmişə onların son zəifliyi olur. Pyer Büast
• İntihar edən istəyinə son qoya bilmədiyindən həyatına son qoyur. Artur Şopenhauer

K

• Kişilər qadınların ilk sevgilisi, qadın isə kişilərin son sevgilisi olmaq istəyərlər. Oskar Uayld
• Kişilər yorulduqları üçün evlənirlər, qadınlar isə sadəcə maraqlarından: hər iki tərəf sonda məyus olur. Oskar Uayld

Q

• Qafqazın azadlığı üçün son gülləsinə, son qılıncına və sağlam qalan son biləyə qədər döyüşməyən kafirdir! Şeyx Şamil
• Qanunun son dərəcə ciddiliyi son dərəcə ədalətsizlikdir. Mark Tulli Siseron
• Qeyri-zorakılıq mənim inancımın birinci maddəsidir. Bu həm də mənim əqidəmin son maddəsidir. Mahatma Qandi

M

• Mahnı üç dəqiqə iyirmi saniyə, amma təkrar-təkrar çalınsa sonsuza qədər davam edə bilər. Əlif Şəfəq

N

• Necə ki, insan ağzında yediyinin dadını yox etməmək üçün heç bir şey yemək istəməz, o da son gördüyü görüntünü itirməmək üçün yeni bir şeyi görmək istəmirdi əslində. Əlif Şəfəq
• Nəyi əldə edib nəyi itirəcəyin barədə düşünməyə son verməyin ən yaxşı üsulu öz ölümünü gözünün qabağına gətirməkdir. Bundan qaçmaq mümkün deyil. Ona görə ürəyinin səsinə qulaq as. Stiv Cobs
• Niyə baxdın nəyi geridə buraxdığına? Denən, insan tərk etdiyi şeyə niyə dönüb baxar son dəfə? Əlif Şəfəq

Ö

• Ölüm həyatın son sözü olduğu kimi, musiqi də incəsənətin son sözüdür. Henrix Heyne
• Ölüm - son yuxumu? Xeyr, ölüm - son oyanışdır. Valter Skott

S

• Son Çeçen canını vermədən ruslar ölkəmizə hakim ola bilməzlər. Cövhər Dudayev
• Son hökmdar, son din xadiminin bağırsaqlarıyla boğulana qədər insanlar əsla azad olmayacaq. Deni Didro
• Son xəbərlərə gəlincə, belə təəssürat yaranır ki, Avropa barbarları yenidən bir-birini məhv etməyə hazırlaşır. Rusiya-Türkiyə müharibəsi çalağanla ilanın mübarizəsini xatırladır: kiminsə məhv edilməsi nəticəsində dünyada bir dağıdıcı azalacaqdır. Göründüyü kimi, döyüşkənlik insan təbiətinin qanunu, kainat mexanizmindəki sürətli çoxalmanın yolunda bir maneədir. Quş həyətindəki xoruzlar bir-birini öldürürlər, ayılar, öküz və qoyunlar da eyni cür hərəkət edirlər, ilxıda at bütün gənc rəqiblərini öldürməyə çalışır və müəyyən müddət keçdikdən sonra onun özü gənc ayğırların qurbanı olur. Ümid edirəm ki, biz insanlar üçün kvakerlərin yolunun nə qədər faydalı olduğunu və ailəni dolandıranın həyatının döyüşçünün həyatından daha üstün olduğunu sübut edəcəyik. Təsəlli üçün o olar ki, dünyanın bir hissəsində ağılsızların məhv edilməsi digər hissələrində rifahın artmasına səbəb olur. Qoy bu, bizim qayğımız olsun və gəlin rusların buynuzdan, türklərin isə quyruqdan yapışdığı inəyi sağaq. Tomas Cefferson
• Son sözü həmişə ictimai rəy deyir. Napoleon Bonapart
• Sonunu düşünə-düşünə döyüşə girəndən qəhrəman olmaz. Şeyx Şamil
• Sülh müharibənin məqsədi olduğu kimi, işsizlik də məşğulluğun son məqsədidir. Samuel Conson

Y

• Yer kürəsinin yaşıllıq və həyatla necə və hansı proseslərlə büründüyünü, buludların, dumanların və yağışların necə əmələ gəldiyini, bu yer kürəsinin bütün dəyişikliklərinə nəyin səbəb olduğunu və hansı ilahi qanunların səbəb olduğunu bilmək, şübhəsiz ki, saf bir zövqdür. Nizam açıq-aşkar qarışıqlıq içərisində qorunur. Fırtınanın və vulkanın səbəbini araşdırmaq və onların əşyaların təsərrüfatda istifadəsinə işarə etmək — buludlardan şimşək çaxıb onu təcrübələrimizə tabe etmək — olduğu kimi istehsal etmək ülvi bir məşğuliyyətdir. İncəsənət laboratoriyasındakı mikrokosmos və hərəkətləri və İlahi Ağılın onlara verdiyi qanunlara uyğun olaraq dəyişən, şeylərin kainatını təşkil edən görünməz atomları ölçmək və çəkmək. Əsl kimya filosofu xarici dünyanın bütün müxtəlif formalarında yaxşılıq görür. O, sonsuz müdrikliyin rəhbər tutduğu sonsuz qüdrətin əməllərini araşdırarkən, bütün alçaq xurafatlar, bütün məntiqli xurafatlar onun zehnindən yox olur. O, insanı kosmosda bir nöqtəyə sabitlənmiş atomlar arasında bir atom görür və bununla belə ətrafdakı qanunları dərk edərək onları dəyişdirmək; zaman keçdikcə bir növ hökmranlıq və maddi məkanda bir imperiya əldə etmək və sonsuz kiçik miqyasda bir növ yaradıcı enerjinin kölgəsi və ya əksi kimi görünən və ona fərqlilik hüququ verən bir güc tətbiq etmək istəyir. Allahın surətində yaradılmış və ilahi ağılın qığılcımı ilə canlandırılmışdır. Kimyəvi axtarışlar idrakı ucaltsa da, təxəyyülü incitmir və həqiqi hissləri zəiflətmir. Onlar zehnə dəqiqlik vərdişləri bəxş etməklə bərabər, onu faktlara diqqət yetirməyə məcbur etməklə yanaşı, onun bənzətmələrini də genişləndirirlər və əşyaların xırda formaları ilə tanış olsalar da, onların son məqsədi təbiətin böyük və möhtəşəm obyektlərinə malikdirlər. Onlar kristalın əmələ gəlməsini, çınqılın quruluşunu, gil və ya torpağın təbiətini nəzərə alırlar və onlar bizim dağ silsilələrimizin müxtəlifliyinin səbəblərinə, küləklərin görünüşünə, ildırım fırtınalarına, meteoritlərə, zəlzələlərə, vulkanlara və şairə və rəssama ən heyrətamiz obrazlar təqdim edən bütün hadisələrə aiddir. Təbiətimizin ən böyük səciyyəvi xüsusiyyətlərindən biri olan biliyə olan o sönməz susuzluğu yaşadırlar — hər bir kəşf faktların tədqiqi üçün yeni sahə açır, nəzəriyyələrimizin qeyri-kamilliyini bizə göstərir. Ədalətli şəkildə deyilir ki, işığın dairəsi nə qədər böyükdürsə, onu əhatə edən qaranlığın sərhəddi də bir o qədər böyük olar. Hemfri Devi

Mənbə

• Ağıla və qəlbə işıq saçan sözlər. Bakı, 2014