A B C Ç D E Ə F G H X  İ   J  K Q L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z


A Redaktə

  • Adi ehtiyacla yanaşı, sevgi-böyük tərbiyəçidir. Yaxınların sevgisi, bəxti gətirməyən insanı ehtiyac səbəbindən yaranan qanunlara riayət etməyə vadar edir. Çünki, əks təqdirdə bu qanunların pozulması müəyyən bir cəzaya səbəb ola bilər. Ziqmund Freyd
  • Ağlın qiyməti yoxdur, tərbiyənin həddi. Adıgey atalar sözləri
  • Ata-ananın mehriban münasibəti övlad üçün ən yaxşı tərbiyədir. Demokrit
  • Az danışmağı, susmağı, soruşanda cavab verməyi, böyüklərə qulaq asmağı öyrətmək, nalayiq sözlər, söyüşlər, yersiz kəlmələr işlətdikdə utandırmaq, gözəl, zərif, xoş kəlamlardan istifadə etdikdə tərifləmək, buna adət etməyə hüsn-rəğbət oyatmaq lazımdır. O, müəlliminə, yaşca özündən böyük olanlara hörmət və xidmət etməyi bilməlidir. Böyük adamların övladları belə davranış qaydalarına daha çox möhtacdır. Onun müəllimi ağıllı, vicdanlı, əxlaq normalarına, uşaq ruhiyyəsinə bələd, şirin danışmaqda, insaflı rəftarda, vüqarlı, zəhmli davranışda, pak və təmizlikdə məşhur, şahların xasiyyətindən, adət və ənənələrindən, eyş-işrətlərindən, məclis və söhbətlərindən bixəbər, camaatın hər təbəqəsi ilə danışmağı bacaran, rəzil və alçaq adamlardan qaçmalıdır. Böyük adamların yaxşı tərbiyə görmüş, gözəl adətlər qazanmış uşaqları ilə bir məktəbdə oxumalıdır ki, darıxmasın, onlardan öyrənsin, başqa şagidlərə qibtə hissi ilə yanaşsın, onlarla bəhs-bəhsə girsin, elmə həvəsi artsın. Nəsirəddin Tusi

B Redaktə

  • Baş ürəyi tərbiyə etməlidir. Fridrix Şiller
  • Bir adam cavanlığın ilk çağlarında nəfsini şəhvətdən qoruya bilsə, qəzəbinin qarşısını ala bilsə, dilini saxlaya bilsə, özünü ələ almağa adət etsə, belə adam üçün bu cür tərbiyə çətin olmaz, dəlilərin çənginə keçməkdən qorxmaz, nalayiq söz və söyüşlərə məhəl qoymaz, cürbəcür təhqiramiz tənələrə dözüb özündən çıxmaz, əksinə, belə danışıqlara gülər, onları zarafata salıb üstündən keçər. Nəsirəddin Tusi
  • Bir uşağı tərbiyə edərkən ilk düşüncən onun namuslu bir insan olmasıdır. Bunun üçün də əvvəlcə gözəl ürək, sonra zəkalı baş lazımdır. Deni Didro
  • Biz çalışmalıyıq ki gənclərimiz Azərbaycan xalqına xas olan mənəvi ənənələr arasında tərbiyə edilsinlər. Heydər Əliyev
  • Biz hamımız aldığımız tərbiyənin övladlarıyıq. Klod Adrian Helvetsi
  • Biz tərbiyə adı altında uşaqlıqdan fəzilətə aparan, ədalətli şəkildə tabe olmaq və ya hökmranlıq etməyi bacaran mükəmməl vətəndaş olmağı arzu edən və ona can atmağa məcbur edən tərbiyəni nəzərdə tuturuq. Platon
  • Böyüyü tərbiyə elə, kiçik ondan öyrənəcək. Ərəb atalar sözləri

C Redaktə

Ə Redaktə

  • Əgər pedaqogika insanı hərtərəfli tərbiyə etmək istəyirsə, ilk növbədə onu hərtərəfli tanımalıdır. Konstantin Uşinski

G Redaktə

  • Gənc insanlar, eləcə də bizim özümüz üçün ən yaxşı tərbiyə təqlinlərdə yox, başqasına rəva bildiyimizi öz üzərimizdə sınamaqdır. Platon

H Redaktə

  • Hakimiyyət yalnız o vaxt böyük nemət olur ki, onu əldə edən adama təbiət və tərbiyə alicənablıq, qüvvətli ruh, geniş ürək, dərin ağıl, böyük təcrübə vermişdir. Pol Anri Holbax
  • Heç bir ata-ana uşağına gözəl tərbiyədən daha yaxşı bir miras qoya bilməz. Məhəmməd peyğəmbər
  • Həqiqət hər yerdə, xüsusilə tərbiyədə vacib şərtdir. Lev Tolstoy
  • Hər bir kimsənin tərbiyə üsulu yumşaq olsa, onun övlad və törəmələri tərbiyəsiz olar. Əli

İ Redaktə

  • İncəsənət gəncliyə tərbiyə, qocalığa qazanc, yoxsulluğa var-dövlət və var-dövlətə bəzək verir. Fridrix Şiller
  • İnsan tərbiyəsinin ən başlıca yolu əqidədir. Əqidəyə ancaq əqidə yolu ilə təsir etmək olar. Konstantin Uşinski
  • İnsan tərbiyəsinin ən mühüm yolu inandırmaqdır. Konstantin Uşinski
  • İnsana ömrü olduqca yemək və içmək nə qədər lazım olsa, elm və tərbiyə və əxlaqi-həsənə təhsil etmək o qədər lazımdır. Amma insanın insaniyyəti oxumaqla və heyvaniyyəti yemək ilə qaimdir. Pəs dirilik yeməkdən ötrü deyil, bəlkə, yemək dirilikdən ötrü lazımdır. Məhəmməd Tağı Sidqi
  • İnsanı tərbiyə etməyin əsas məqsədi ancaq insanın özü ola bilər... və insanda tərbiyənin məqsədi ruhdur. Konstantin Uşinski
  • İnsanlar nə üçün adi-gündəlik həyatda daha çox həqiqəti söyləyirlər? Ona görə yox ki, kimsə Allah deyilən bir qüvvə yalanı qadağan edir. Ona görə ki, əvvəlan bu daha asandır, ikincisi ona görə ki, yalan demək fantaziya, yaradıcılıq və yaddaş tələb edir. Bir də ona görə ki, adi münasibətlərdə sözün düzünü demək, birbaşa demək daha sərfəlidir: mən bunu istəyirəm mən bunu etmişəm və bu kimi; deməli, açıq istək və məqsəd, iradə yolu hiylə yoluna nisbətən daha etibarlı olur. Əgər bir uşaq ailədə başqa cür tərbiyə görürsə, o yalana alışır və istər-istəməz öz xeyrinə olanı deyir. Həqiqət duyğusu, yalana qarşı müqavimət onun üçün tamamilə yabançı və əlçatmaz bir şeyə çevrilir və o, günahsızcasına yalan danışmaqla ömür sürür. Fridrix Nitsşe

K Redaktə

  • Kim bir işdə xalqa rəhbər olmaq istəyirsə, başqasına tərbiyə verməyə başlamazdan əvvəl özünü tərbiyə etməlidir. Tərbiyə yalnız dil ilə öyüd verməkdən deyil, hərəkətləri ilə nümunə göstərməkdən də ibarət olmalıdır. Nəfsinə müəllim olub özünü tərbiyə edən şəxs insanlara müəllimlik edib onları tərbiyə edəndən daha çox tərifə layiqdir. Kim bir işdə xalqa rəhbər olmaq istəyirsə, başqasına tərbiyə verməyə başlamazdan əvvəl özünü tərbiyə etməlidir. Tərbiyə yalnız dil ilə öyüd verməkdən deyil, hərəkətləri ilə nümunə göstərməkdən də ibarət olmalıdır. Nəfsinə müəllim olub özünü tərbiyə edən şəxs insanlara müəllimlik edib onları tərbiyə edəndən daha çox tərifə layiqdir. Əli

Q Redaktə

  • Qadının müdrikliyi və dəyanəti kişiyə namusluluq tərbiyə edir. Vasili Suxomlinski

M Redaktə

  • Məktəblərdə ən azı digər dərslər qədər tərbiyə və millilik üzərində dayanılmalıdır ki, vətəni cənnətlərə çevirəcək sağlam ruh və sağlam xarakterli nəsillər yetişə bilsin. Əbdüllfəttah Şahin
  • Mənəvi tərbiyəsini düzgün quran millət həqiqi mənliyə sahib olacaqdır. Füyuzat jurnalı

N Redaktə

  • Nə üçün biz texniki institutlarda materialların müqavimətini öyrənirik, pedaqoji institutlarda isə şəxsiyyətin müqavimətini (onu tərbiyə etməyə başlayanda) öyrənmirik?[1] Anton Makarenko

Ö Redaktə

  • Övladı tərbiyə etmək yalnız onu bəsləməkdən və böyütməkdən yox, eyni zamanda onun ürəyini, ağlını istiqamətləndirməkdən ibarətdir. Bunun üçün isə ananın xarakteri, elmi, inkişafı, bütün insani maraqların mümkünlüyü lazım deyilmi? Vissarion Belinski
  • Övladlarınıza ehtiram göstərin və onları yaxşı tərbiyə edin ki, həmin gözəl tərbiyə nəticəsində bağışlanasınız. Məhəmməd peyğəmbər

P Redaktə

  • Pis tərbiyə almış adamda cəsarət kobudluğa, alimlik pedantizmə, məzəlilik oyunbazlığa, sadəlik qabalığa, həlimlik yaltaqlığa çevrilər. [2] Con Lokk
  • Pis tərbiyə almış adamı yenidən tərbiyələndirməkdən çətin şey yoxdur. Yan Komenski

T Redaktə

  • Tərbiyə ana qucağında başlayır, hər deyilən kəlmə isə uşağın şəxsiyyətini formalaşdıran bir kərpicdir. Namiq Kamal
  • Tərbiyə ağacı yumşaq olanın övlad və təbbəələri tərbiyəsiz olar. Əli
  • Tərbiyə ağılın müəllimi, düşüncə isə rəhbəridir. İohann Lavater
  • Tərbiyə atalar sözləri ilə başlayıb, öz düşüncələri ilə bitməlidir. Pyer Büast
  • Tərbiyə bədəni və ruhu gözəlləşdirməlidir. Platon
  • Tərbiyə bir milləti ya hürr, müstəqil, şanlı, ali bir cəmiyyət halında yaşadır, ya da onu əsarət və səfillik içərisində qoyur. Mustafa Kamal Atatürk
  • Tərbiyə də ancaq elmin gücü ilə olur. Nəriman Nərimanov
  • Tərbiyə hər şeyə qadirdir. Klod Adrian Helvetsi
  • Tərbiyə xoşbəxt günlərdə insanın bəzəyi, bədbəxt günlərində siğinacaq yeridir. Demokrit
  • Tərbiyə insanda vərdiş və əməyə məhəbbət inkişaf etdirməlidir; ona həyatda özünə iş tapmaq imkanı verməlidir. Konstantin Uşinski
  • Tərbiyə – nəfslə, təhsil – biliklə bağlıdır. İnsan yetkinləşdikcə bu iki proses bir-birini tamamlayır. Viktor Hüqo
  • Tərbiyə prosesində ən böyük çətinlik uşaqların xarakterini korlamadan onları itaətdə saxlamaqdır. Qaston Levis
  • Tərbiyə sənətinin bir özəlliyi var ki, demək olar ki, hamıya tanış və başa düşülən, başqalarına isə daha asan görünür və nə qədər başa düşülən və asan görünsə, insan onunla nəzəri və ya praktiki cəhətdən bir o qədər az tanış olur. Konstantin Uşinski
  • Tərbiyə – uşaqda yeni imkanların, bacarıqların yaradılması deyil, onda mövcud olan imkanların qidalandırılmasıdır. Cüzeppe Madzini
  • Tərbiyə vermək yuxudan oyatmaq deməkdir. Qotlip Teodor Hippel
  • Tərbiyə və öyüd-nəsihət həyatın ilk anından ömrün axırına kimi davam edir. Platon
  • Tərbiyə- yaxşı vərdişlərin mənimsənməsidir. Platon
  • Tərbiyədə ən böyük səhv həddindən artıq tələskənlikdir. Jan Jak Russo
  • Tərbiyəli adam vəzifəcə özündən aşağıdakılarla təkəbbürsüz, özündən yuxarıdakılarla isə hörmətlə və sərbəst danışmağı bacarır. Filip Dormer Çesterfild
  • Tərbiyənin birinci şərti budur ki, uşağı onun təbiətini korlaya biləcək adamlarla və şeylərlə oturub-durmağa, oynamağa qoymayasan, çünki uşaq nəfsi sadə olar, ətrafdakıların xasiyyətini tez götürər. Uşağı mehribanlıq və məhəbbət doğuran kəramətlərlə tərbiyə etmək lazımdır, xüsusilə ağıla, şüura, idraka təsir edən başa salmaq yolu ilə; pul vermək, şirnikləndirmək kimi əsil-nəsəbə aid olan şeylərlə yox. Nəsirəddin Tusi
  • Tərbiyənin böyük sirri- cismani və zehni çalışmlalrın həmişə başqaları üçün bir istirahət olduğunu təmin etmək qabiliyyətidir. Jan Jak Russo
  • Tərbiyənin insanda ikinci təbiət yaratması üçün gərəkdir ki, bu tərbiyənin ideyaları şagirdlərin əqidəsinə, inancları vərdişlərə keçsin... İnsanda əqidə o qədər kök salıb ki, o, tabe olmalı olduğunu düşünməmişdən əvvəl ona tabe olur, o zaman ancaq o, onun fitrətinin elementinə çevrilir. Konstantin Uşinski
  • Tərbiyənin qayəsi insanlarda olan qabiliyyətləri inkikaf etdirməkdir. Platon
  • Tərbiyənin nəticəsi doqmatik inamdır. Jan Jak Russo
  • Tərbiyənin vəzifəsi mənəvi həyata diqqəti oyatmaqdır... Əgər şagirdimiz çox şey bilirsə, amma boş maraqlarla maraqlanırsa, özünü mükəmməl aparırsa, amma əxlaqlı və gözəlliyə canlı diqqət oyatmırsa, sən təhsil məqsədinə çatmamışsan. Konstantin Uşinski

U Redaktə

  • Uşağa yaradan yox, tərbiyə verən atadır. [3] Menandr
  • Uşağı düzgün və normal tərbiyə etmək işindən çox asandır. Anton Makarenko
  • Uşağın tərbiyə edilməsində ən böyük çətinlik, onların xarakterini korlamadan tabeçilikdə saxlanılmasıdır. Qaston Levis
  • Uşağın tərbiyəsinə onu tanımaqla başlamalıyıq. Jan Jak Russo
  • Uşaqların əsas tərbiyə məktəbi ər və arvad, ata və ana arasındakı qarşılıqlı münasibətdir. Vasili Suxomlinski

Ü Redaktə

Y Redaktə

  • Yaxşı atanın verdiyi tərbiyəni heç bir məktəb verə bilməz. Höte
  • Yeniyetmənin qəlbi, səpilən hər bir şeyi qəbul edən boş yer kimidir. Buna görə də mən sənin qəlbin bərkiməmiş və zehnin (başqa şeylərlə) məşğul olmamış səni tərbiyə etməyə başladım.[4] Əli

İstinadlar Redaktə

  1. Xəzinə.Bakı,1997. səh.341
  2. Aforizmlər və hikmətli sözlər, Bakı, 2005
  3. Aforizmlər və hikmətli sözlər. Bakı, 2005
  4. İbn Əbil Hədid, "Şərhi NəhcülBəlağə", c. 16, səh. 66