Nifrət

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Açıqca göstərilən nifrət, qisas alma duyğusunu yox edər. Seneka
• Adətən, bizə bənzəyən hər şeyə nifrət edərik, öz qüsurlarımızı başqasında görəndə qəzəb bürüyür içimizi. Hələ qüsurlarını saflıqla deyildiyi yaşı ötmüş və məsələn ən kritik anlarda belə buz kimi bir sifət almağa vərdiş etmiş biri, özündən daha gənc və daha saf, daha axmaq biri eyni qüsurları sərgiləyəndə əməlli-başlı lənətləyər onu. Bəzi həssas adamların gizlədib axıtmadıqları göz yaşlarını bir başqasında görməyə səbrləri çatmaz. Ailələrdə, məhəbbətin olmasına baxmayaraq bəzən məhəbbət nə qədər çoxdursa, bir o qədər artan anlaşılmazlıqların səbəbi də bu aşırı bənzərlikdir. Marsel Prust
• Antisemitizm, yəhudi xalqına nifrət bəşəriyyətin ruhunda ləkə olub və qalır. Biz bu məsələ ilə tam razıyıq. Buna görə də bunu bilin: antisionizm mahiyyətcə antisemitizm deməkdir və həmişə belə olacaq. Bu niyə belədir? Bilirsiniz ki, sionizm yəhudi xalqının öz torpaqlarında yaşamağa qayıtmaq arzusu və idealından başqa bir şey deyil. Yəhudi xalqı, Müqəddəs Yazılar bizə deyir ki, müqəddəs torpaqda, öz vətənində çiçəklənən birlik içində yaşayırdılar. Onları oradan Rəbbimizi belə amansızlıqla qətlə yetirən Roma tiranı qovmuşdu. Vətənindən qovulmuş, milləti külə dönmüş yəhudi xalqı dünyanı dolaşmağa məcbur oldu. Yəhudi xalqı onlara hökmranlıq etməyə gələn hər bir tiranın əlindən dönə-dönə əzab çəkdi. Bütün bəşəriyyətin bu ayrılmaz hüququnu əziz tutan hər kəs üçün bunu başa düşmək, yəhudi xalqının qədim İsrail torpağında yaşamaq hüququnu dəstəkləmək çox asan olmalıdır. Bütün yaxşı niyyətli insanlar Allahın xalqının onlardan oğurlanmış torpağa sevinclə qayıtması vədinin yerinə yetməsinə sevinəcəklər. Bu sionizmdir, nə çox, nə də az. Martin Lüter Kinq
• Antisemitizm yəhudilərə qarşı düşmənçilik yaymaq deməkdir. Lənətə gəlmiş çar monarxiyası son günlərini yaşayarkən cahil fəhlə və kəndliləri yəhudilərə qarşı qızışdırmağa çalışırdı. Çar polisi torpaq sahibləri və kapitalistlərlə ittifaqda yəhudilərə qarşı talanlar təşkil etdi. Torpaq sahibləri və kapitalistlər yoxsulluq üzündən işgəncələrə məruz qalan fəhlə və kəndlilərin nifrətini yəhudilərə qarşı yönəltməyə çalışırdılar. Başqa ölkələrdə də tez-tez görürük ki, kapitalistlər zəhmətkeşlərin gözlərini kor etmək, onların diqqətini zəhmətkeş xalqın əsl düşməni olan kapitaldan yayındırmaq üçün yəhudilərə qarşı nifrət bəsləyirlər. Yəhudilərə qarşı nifrət yalnız torpaq sahiblərinə və kapitalistlərə köləliyin fəhlə və kəndlilər arasında uçurum cəhaləti yaratdığı ölkələrdə davam edir. Yəhudilər haqqında yayılan yalan və böhtanlara ancaq ən cahil və məzlum insanlar inana bilər. Bu, kahinlərin bidətçiləri odda yandırdığı, kəndlilərin əsarətdə yaşadığı, xalqın əzilmiş və susqun olduğu qədim feodal dövrünün sağ qalmasıdır. Bu qədim, feodal cəhalət keçib gedir; insanların gözü açılır. Zəhmətkeş xalqın düşməni yəhudilər deyil. Fəhlələrin düşmənləri bütün ölkələrin kapitalistləridir. Yəhudilər arasında da işləyən insanlar var və onlar çoxluq təşkil edir. Onlar da bizim kimi kapitalın əzdiyi qardaşlarımızdır; onlar bizim sosializm uğrunda mübarizədə yoldaşlarımızdır. Yəhudilər arasında da ruslar və bütün xalqlarda olduğu kimi istismarçılar və kapitalistlər də var. Kapitalistlər müxtəlif dinlərə, müxtəlif millətlərə və müxtəlif irqlərə mənsub işçilər arasında nifrət toxumu səpməyə və qızışdırmağa çalışırlar. İşləməyənlər isə kapitalın gücü ilə hakimiyyətdə saxlanılır. Zəngin yəhudilər, varlı ruslar kimi və bütün ölkələrin zənginləri işçiləri sıxışdırmaq, əzmək, soymaq və parçalamaq üçün ittifaqdadırlar. Yəhudilərə işgəncə verən və təqib edən lənətə gəlmiş çarizmə ayıb olsun. Yəhudilərə nifrət bəsləyənlərə, başqa millətlərə qarşı nifrət bəsləyənlərə ar olsun. Vladimir Lenin
• Avropa və Afrika artıq buradadır və hindlilər də əvvəllər burada olublar. O, bu gün iki ifrat qara və ağın arasında dayanır, hər ikisi ilə qardaşlıq iddiasında olmaqdan çox qürurlu, lakin hər ikisinin gücünə tab gətirə bilməyəcək qədər zəifdir. İndiyə qədər hökumətimizin siyasəti müdrikliklə deyil, irq qüruru ilə idarə olunurdu. Son vaxtlara qədər nə hindistanlı, nə də zənci siyasi orqanın bir hissəsi kimi qəbul edilməmişdir. Hər iki irqi vətənpərvərlik hissləri ilə ruhlandırmaq üçün heç bir cəhd edilməyib, lakin hər iki irqin ürəyinə təhlükəli narazılıq və nifrət toxumları səpilib. Frederik Duqlas
• Azadlıq ali dəyərdir; o olmadan şəxsiyyət mümkün deyildir. Həyat və bilik bu gün o qədər mürəkkəbdir ki, biz öz yolumuzu yalnız azad diskussiya vasitəsilə seçə, səhvlər və xurafatlar içərisindən keçərək həqiqət perspektivinə nail ola bilərik. Qoy insanlar, hətta müəllimlər belə fərqli rəy söyləsinlər və müzakirələr aparsınlar; belə müxtəlif fikirlər inamın nisbi olduğunu üzə çıxaracaq, belə halda silaha əl atmaq o qədər də vacib olmayacaqdır; nifrət və müharibə kənardan güclə boynuna qoyulan ideyalardan və doqmatik inamdan irəli gəlir. Təfəkkür və nitq azadlığı "müasir" ruhun nadanlığını və xurafatını yuyub təmizləyəcəkdir. Biz düşündüyümüz qədər təhsilli deyilik; biz ümumi təhsilin böyük eksperimentinin başlanğıcındayıq və onun elə bir vaxtı olmayıb ki, bizim təfəkkür üslubumuza və ictimai həyatımıza təsir göstərə bilsin. Biz müəyyən təchizat yaradırıq, amma bu metodlarda və texniki qaydalarda çox primitivik; biz təhsil haqqında belə düşünürük ki, bu, müəyyən biliklərin ötürülməsidir, əslində isə o, zəkanın elmi vərdişlərinin inkişafı olmalıdır. Nadan insanın fərqli əlaməti ondadır ki, onun fikirləri tələsikdir və şərtsizdir. Bertran Rassel

B

• Bir qadın ya sevər, ya da nifrət edər, ortası yoxdur. (F.Bixter)
• Biz nifrəti əritmək, məhəbbətin adını ucaltmaq üçün yola çıxdıq, oğul! Ancaq zər qədrini zərgər bilər. Sözünü adamına görə söylə. Cahil qarşısında daş-qaşını çirkaba atma. İgid kordur, pisliyi görməz. Kardır, kəm sözü eşitməz. Laldır, hər ağzına gələni danışmaz. Bildiyini də hər yerdə ayaqlar altına sərməz. Yunus kimidir o, ürəyi məhəbbətə, qəlbi həqiqətə köklənib... Şeyx Ədabali
• Biz şairlər nifrətə nifrət edirik və savaşa qarşı savaşırıq. Pablo Neruda
• Bizdən nifrət edənlərdən nifrət etmədən yaşayaq. Gəlin, bizdən nifrət edənlər arasında nifrətdən xilas olmuş olaraq yaşayaq. Qautama Budda
• Bu uzaq nöqtədən Yer xüsusi maraq doğurmaya bilər. Amma bizim üçün fərqlidir. Bu nöqtəni bir daha nəzərdən keçirin. Ora bura, o ev, o bizik. Onun üzərində sevdiyiniz hər kəs, tanıdığınız hər kəs, indiyə qədər eşitdiyiniz hər kəs, indiyə qədər olan hər bir insan öz həyatını yaşadı. Sevincimizin və iztirabımızın məcmusu, minlərlə inamlı dinlər, ideologiyalar və iqtisadi doktrinalar, hər ov və ovçu, hər qəhrəman və qorxaq, sivilizasiyanın hər yaradıcısı və məhvedicisi, hər bir kral və kəndli, hər sevgi dolu gənc cütlük, hər ana və ata, ümidli uşaq, ixtiraçı və kəşfiyyatçı, hər bir əxlaq müəllimi, hər korrupsioner siyasətçi, hər bir “super ulduz”, hər bir “ali lider”. Yer böyük bir kosmik arenada çox kiçik bir mərhələdir. Bütün o generallar və imperatorlar tərəfindən tökülən qan çaylarını düşünün ki, onlar şöhrət və zəfər içində bir nöqtənin bir hissəsinin ani ustası ola bilsinlər. Bu pikselin bir küncünün sakinlərinin başqa bir küncün çətin ki, fərqlənən sakinlərinə baş çəkdikləri sonsuz qəddarlıqları, onların nə qədər tez-tez anlaşılmazlıqlar etdiyini, bir-birlərini öldürməyə nə qədər həvəsli olduqlarını, nifrətlərinin necə qızğın olduğunu düşünün. Duruşlarımız, təsəvvür edilən öz əhəmiyyətimiz, Kainatda hansısa imtiyazlı mövqeyə malik olduğumuza dair aldanışımız bu solğun işıq nöqtəsi ilə mübahisə edir. Planetimiz böyük kosmik qaranlıqda tənha bir ləkədir. Bizim qaranlıqda, bütün bu genişlikdə bizi özümüzdən xilas etmək üçün başqa yerdən kömək gələcəyinə işarə yoxdur. Yer bu günə qədər həyatın yaşadığı yeganə dünyadır. Ən azından yaxın gələcəkdə növlərimizin köçə biləcəyi başqa heç bir yer yoxdur. Ziyarət, bəli. Razılaşın, hələ yox. İstəsək də, istəməsək də, bu an üçün Yer bizim dayandığımız yerdir. Astronomiyanın alçaldıcı və xarakter formalaşdıran bir təcrübə olduğu deyilir. Bəlkə də kiçik dünyamızın bu uzaq görüntüsündən daha yaxşı insan təkəbbürünün axmaqlığının nümayişi ola bilməz. Mənə görə, bu, bir-birimizlə daha mehriban davranmaq və indiyə qədər tanıdığımız yeganə ev olan solğun mavi nöqtəni qorumaq və əzizləmək bizim məsuliyyətimizi vurğulayır. Karl Saqan
• Budur! İlk dəfə mən də bunun nifrət olduğunu sanmışdım. Tək bildiyim nifrətdi, nifrət dünyamı bürümüşdü, nəfəs almağım belə nifrətlə dolu idi. Və sonra bir şey oldu, səndə olduğu kimi. V for Vendetta

D

• Daima işlə. Daima sev. Yoldaşını və uşaqlarını özündən çox istə. Heç kimdən minnətdarlıq gözləmə və əgər sənə minnətdarlıq etməsələr üzülmə. Nifrət əvəzinə öyüd, zəhlə əvəzinə gülüş. Hər zaman kitabxanada yeni kitabın, anbarda şərabla dolu şüşən, bağında tər çiçəyin olsun. Epikür
• Dünyada yüksək dəyərə malik olan sözlər- sevgi, seks, həyat, ölüm, nifrət- bunlar heç də, bizim yaşamağımıza təkamül vermirlər. Əksinə düşünmədiyimiz sonradan həyatımızda başımıza gələcək digər xırda, alçaldıcı şeylər bizim həyat təkamülümüzü və həyata baxışımızı dəyişmək gücünə malikdir. Çünki bu sadalananlar həyatı boyu bizi tərk etmirlər, onlardan qaçmaq mümkün olmur. Aqata Kristi
• Düşmənçilik və nifrət xalqı tənəzzülə aparır. Fridrix Şiller

Ç

• Çox az insan başqa insanlara, millətlərə, fərqli fikirlərə nifrət etmədən xoşbəxt ola bilər. Bertran Rassel

E

• Eşq bir əmrə çevrildiyində, nifrət həzzə çevrilə bilər. Çarlz Bukovski

Ə

• Əgər bir adam marşla uyğunlaşma içində yeriyə bilirsə, o dəyərsiz bir varlıqdır. özünə yalnız bir onurğa iliyi kafi ola biləcəyi halda səhvən bir beyni olmuşdur onun. Sivilizasiyanın bu quru ləkəsi ən qısa müddətdə yox edilməlidir. Əmrlə gələn qəhrəmanlıqdan, şüurlu və şüursuz şiddətdən, axmaqca vətənpərvərlikdən, bütün bunlardan nifrət edirəm. Mən döyüşü və o soyuq silahları elə iyrəndirici və alçaldıcı hesab edirəm ki belə iyrənc bir hərəkətə qatılmaqdansa özümü yox edərəm daha yaxşıdır. Mənim anlayışıma görə sıravi bir cinayət, döyüşdə adam öldürməkdən daha pis deyil. Albert Eynşteyn
• Əgər ətrafındakılar özlərini itirib səni haqsız yerə ittiham etdikləri zaman sən soyuqqanlığını qoruya bilirsən, Əgər hər kəs səndən şübhələndiyi halda sən onların bu şübhələrini təmkin ilə qarşılaya bilir, fəqət şəxsinə olan inamını itirməzsən, Əgər gözləməyi bilir və gözləməkdən usanmazsan və ya barəndə yalanlar uydurub sənin ləkəməyini istədiklərində sən də yalan və iftiraya baş vurmazsan, yaxud sənə nifrət edənlərə sən də nifrət etməzsən, nə çox gözəl, nə də çox ağıllı görünməyə çalışmazsan, Əgər xəyal qura bilir, fəqət xəyallarının əsiri olmazsan, Əgər zəfər və faləkətlə üz-üzə gəldiyində bu iki saxtakarı eyni fərasətlə qarşılaya bilir, nə kibrlənir, nə də məyus olmazsan, Əgər doğru sözlərin hiyləgərlər tərəfindən təhrif edilib axmaqları aldadan bir tələ halına çevrilməsinə səbr edə bilirsən, yaxud ömrünü və gəncliyini adadığın şeylərin bir anda tənəzzülünü gördüyündə köhnə alətlərlə onları yenidən inşa edə bilirsən, Əgər cahillərlə ünsiyyət edərkən şəxsi xarakterini qoruya bilirsən və ya krallarla dostlaşdığında qürürlanıb mənliyini itirməzsən, Əgər hər kəsə dəyər verib, hörmət edib, fəqət həddən ziyadə güvənməzsən, Əgər bir daha geri dönməyəcək olan altmış saniyəni insanlığa faydalı işlərə sərf edə bilərsən, Məhz o vaxt dünya və içindəki hər şey sənindir, hətta sən o zaman iki adamsan. Redyard Kiplinq
• Ərəblər, bizim uşaqlarımızdan nifrət etdiklərindən çox öz uşaqlarını sevdikləri vaxt döyüşməyi buraxacaqlar. Qolda Meir
• "Əsgərlikdən kartofdan nifrət etdiyim qədər nifrət edirəm" Fyodor Dostoyevski

H

• Heç kim doğulanda başqasına dərisinin rənginə, irqinə və ya dininə görə nifrət hissi ilə doğulmur. İnsanlar nifrət etməyi sonra öyrənirlər. Əgər onlar nifrət etməyi öyrənə bilirlərsə, onları sevməyi öyrətmək lazımdır, çünki sevgi insanın ürəyinə daha yaxındır. Nelson Mandela
• Hər hansı birinin səndən nifrət etməsinin əsl səbəbi; sənin kimi olmaq istədiyi halda əsla sənin kimi ola bilməyəcəyini bilməsidir. Viktor Hüqo
• Həyat o qədər məharətlə qurulmuşdur ki, nifrət etməyi bacarmadan, qəlbən sevmək olmaz. Maksim Qorki
• Hirsiniz üzündən cəzalandırılmayacaqsınız, hirsiniz tərəfindən cəzalandırılacaqsınız. Nifrət heç bir zaman nifrətlə yox edilə bilməz. Nifrət sevgiylə yox edilər, bu ölümsüz qanundur. Qautama Budda
• Hiyləgərliklə edilən "xeyirxahlıq" aşkar edilən açıq bədxahlıqdan qat-qat artıq nifrət doğurur. Lev Tolstoy

X

• Xalq quduzlaşmış sürü deyil ki, onu zəncirdə saxlayasan. Azadlıqda həmişə sakit və təmkinli olan xalq onu alçaldan və təhqir edən başçının əli altına düşdükdə təlatümə gəlir, qəzəblə ona öz nifrət və həqarətini bildirir. Onore Mirabo
• Xalqa tənqid və şikayət etmək ixtiyar verilməlidir, gizli nifrət açıq nifrətdən təhlükəlidir. Deni Didro

İ

• İnsan sürüsünə nifrət edirəm və ondan uzaq gəzirəm. Horatsi
• İnsanlar ümumilikdə bir-birlərinə nifrət edərlər. Çünki bir-birlərindən qorxarlar, bir-birlərindən qorxarlar çünki ünsiyyət qurmazlar, ünsiyyət qurmazlar çünki siniflərə ayrılmışlardır. Martin Lüter Kinq

Q

• Qürürlu insan həmişə qürürlu insana nifrət edir! Bencamin Franklin

K

• Kimləsə birlikdə olanda onda mənə qarşı nifrət oyadacaq nəsə deməməyim mümkün deyil. Lars fon Trier

L

• Liviyalılar Danimarkanı tanımır. Ona görə də Danimarkaya nifrət edə bilməzlər. Onlar İtaliyanı tanıyırlar və İtaliyaya nifrət edirlər. Müəmmər əl-Qəzzafi

M

• Mən fillərə nifrət edirəm: onlar çox güclü və sözə baxandılar. Çarli Çaplin
• Mən, tale öz istəyindən kənar sevməyə məcbur edilən bir kişinin nifrətindən daha güclü bir nifrət tanımıram. Aqata Kristi
• Məndən nifrət etdiyini eşitdim. Əgər səni düşünəcək vaxtım olsa, mən də səndən nifrət edərdim. Bob Dilan
• Məni sev, ya da məndən nifrət et, ikisi də mənim xeyrimə; sevərsən həmişə qəlbində olaram, nifrət edərsən ağlında. Lui Araqon
• Milli qüsurlara görə millətə nifrət edən alçaqdır. Y.V.Çəmənzəminli

N

• Nifrət fəal, paxıllıq isə passiv narazılıq hissidir. Buna görə də təəccüblü deyil ki, paxıllıq hissi tez bir zamanda nifrətə çevrilir. İohann Höte: Alman şairi
• Nifrət mənfi emosiya olsa da adamı diri saxlayır. Elman Həbib
• Nifrətə nifrətlə cavab verməyin. Bosniya üçün nifrət çıxmaz küçədir. Nifrət yalnız bizim ruhlarımızı zədələmir, Bosniyanın özünü də zədələyir. Aliya İzzetbeqoviç
• Nifrətiniz elektrikə çevrilsəydi, bütün dünyanı işıqlandırmağa bəs edərdi. Nikola Tesla

O

• Olmadığın biri olaraq sevilməkdənsə, olduğun biri olaraq nifrət edilmək daha yaxşıdır. Andre Jid

S

• Sovet xalqı ilə alman xalqı arasında münasibətlərin islahatı Almaniyanın sovet zonasının hakimiyyət orqanlarının apardığı xətt üzrə mümkün deyil. Həmin zonadakı almanlar onları bu qədər qeyri-insani şəkildə pozanlara nifrət və xor baxmağa başladılar. Və bu sistemi dəstəkləyənlərə qarşı da oxşar hisslər olmalıdır. Sərhədin bağlanması misli görünməmiş iflasın etirafıdır. Almaniyanın o hissəsində yaşamaq məcburiyyətində qalan insanların fəhlə və fermerlər cənnətini tərk etmələrinin qarşısını ancaq fiziki güc tətbiq etməklə almaq olar. Sovet və alman xalqları arasında münasibətləri yeni təməl üzərində qurmağın yalnız bir imkanı var: alman xalqına öz iradəsini azad və təsirsiz şəkildə ifadə etmək yolu ilə formalaşdırmaq hüququ geri qaytarılmalı, yer üzündə heç bir xalqa verilməməlidir. Konrad Adenauer

Y

• Yaxşı, ağırlıq həqiqətən nifrət edilməsi, yüngüllük də göz qamaşdırıcıdırmı. Milan Kundera
• Yoxsulların nifrət etdikləri bir şey varsa, o da digər yoxsullardır. Müriel Barberi