Fərqli

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Axmaqlığın ən böyük dəlili, eyni şeyi dəfələrlə edib fərqli bir nəticə əldə etməyi ümid etməkdir. Albert Eynşteyn
• Aşağıdan baxıldığında çox yüksəkdə görülən dağların zirvəsinə çıxdığımız zaman onların bir təpədən fərqli olmadığını anlayırıq. Roques Montqayllard
• Azadlıq ali dəyərdir; o olmadan şəxsiyyət mümkün deyildir. Həyat və bilik bu gün o qədər mürəkkəbdir ki, biz öz yolumuzu yalnız azad diskussiya vasitəsilə seçə, səhvlər və xurafatlar içərisindən keçərək həqiqət perspektivinə nail ola bilərik. Qoy insanlar, hətta müəllimlər belə fərqli rəy söyləsinlər və müzakirələr aparsınlar; belə müxtəlif fikirlər inamın nisbi olduğunu üzə çıxaracaq, belə halda silaha əl atmaq o qədər də vacib olmayacaqdır; nifrət və müharibə kənardan güclə boynuna qoyulan ideyalardan və doqmatik inamdan irəli gəlir. Təfəkkür və nitq azadlığı "müasir" ruhun nadanlığını və xurafatını yuyub təmizləyəcəkdir. Biz düşündüyümüz qədər təhsilli deyilik; biz ümumi təhsilin böyük eksperimentinin başlanğıcındayıq və onun elə bir vaxtı olmayıb ki, bizim təfəkkür üslubumuza və ictimai həyatımıza təsir göstərə bilsin. Biz müəyyən təchizat yaradırıq, amma bu metodlarda və texniki qaydalarda çox primitivik; biz təhsil haqqında belə düşünürük ki, bu, müəyyən biliklərin ötürülməsidir, əslində isə o, zəkanın elmi vərdişlərinin inkişafı olmalıdır. Nadan insanın fərqli əlaməti ondadır ki, onun fikirləri tələsikdir və şərtsizdir. Bertran Rassel
• Azadlıq yalnız hökumət tərəfdarları üçün, yalnız bir partiya üzvləri üçün - nə qədər çox olsalar da - azadlıq deyil. Azadlıq həmişə fərqli düşünənlərin azadlığıdır. "Ədalət" fanatizmə görə deyil, amma ibrətamiz və faydalı olan və siyasi azadlığın təmizləyicisi olan bu varlığa bağlıdır və "azadlıq" bir imtiyaz halına gəldikdə təsiri uğursuz olur. Roza Lüksemburq

B

• Baba ilə eyni evdə yaşayırdıq, amma fərqli dünyalarda. Çərpələnglər bu iki dünya arasında kağız incəliyindəki kəsişmə nöqtəsiydi. Xalid Hüseyni
• Başqa insanlardan fərqli olduğumu çox erkən anladım. Çoxluğun gözündə dəli görünməmək üçün rejissor olmalı idim. Federiko Fellini
• Bir fərd üçün dəyərli ola bilən ibadət və mənəvi intizam formaları, o sinif daxilində, daha aşağı və ya daha yüksək inkişaf səviyyəsində olan fərqli bir təbəqəyə mənsub olan digəri üçün faydasız və ya hətta müsbət mənada zərərli ola bilər. Oldos Haksli
• Bir gün xəstələndiyi üçün Putneyə baş çəkmək üçün 1729 nömrəli taksiyə yaxınlaşdım. Bu nömrənin mənə çox darıxdırıcı göründüyünü və pis bir işarə sayılmayacağına ümid etdiyimi bildirdim. - Yox! deyə cavab verdi. - Bu çox maraqlı rəqəmdir, iki kubun cəmi olaraq iki fərqli şəkildə ifadə edilə bilən ən kiçik rəqəmdir. Godfrey Hardi
• Bir zamanlar güclü insanların qalıqları Afrikanın barbar orduları arasında itdi; xalq olmağı dayandırdılar; səkkiz əsr ərzində fərqli və şərəfli bir dövlət qursalar da, oözlərindən sonra bir ad belə qoymadılar. Seçdikləri ölkə, sevimli evləri, qəsb edənlər istisna olmaqla, onları tanımaqdan imtina edir. Yüksək qayaların nöqtələri bəzi böyük daşqınların miqyasını göstərdiyindən, yalnız xarabalığa çevrilmiş bir neçə bina öz qədim gücünü təsdiq edir: Əlhambra, qotik binaların ortasındakı bu şərq sarayı, bu cəsur, ağıllı insanların zərif abidəsidir; mehriban, zəfər çalan, hakim olan və yoxa çıxan. Vaşinqton İrvinq
  • "Ərəblərin İspaniyada hökmranlığı haqqında düşüncə" (1832), Elhamra Nağılları , Vaşinqton İrving , ed. H. Fournier, 1832, t. 1, s. 83-84
• Bu uzaq nöqtədən Yer xüsusi maraq doğurmaya bilər. Amma bizim üçün fərqlidir. Bu nöqtəni bir daha nəzərdən keçirin. Ora bura, o ev, o bizik. Onun üzərində sevdiyiniz hər kəs, tanıdığınız hər kəs, indiyə qədər eşitdiyiniz hər kəs, indiyə qədər olan hər bir insan öz həyatını yaşadı. Sevincimizin və iztirabımızın məcmusu, minlərlə inamlı dinlər, ideologiyalar və iqtisadi doktrinalar, hər ov və ovçu, hər qəhrəman və qorxaq, sivilizasiyanın hər yaradıcısı və məhvedicisi, hər bir kral və kəndli, hər sevgi dolu gənc cütlük, hər ana və ata, ümidli uşaq, ixtiraçı və kəşfiyyatçı, hər bir əxlaq müəllimi, hər korrupsioner siyasətçi, hər bir “super ulduz”, hər bir “ali lider”. Yer böyük bir kosmik arenada çox kiçik bir mərhələdir. Bütün o generallar və imperatorlar tərəfindən tökülən qan çaylarını düşünün ki, onlar şöhrət və zəfər içində bir nöqtənin bir hissəsinin ani ustası ola bilsinlər. Bu pikselin bir küncünün sakinlərinin başqa bir küncün çətin ki, fərqlənən sakinlərinə baş çəkdikləri sonsuz qəddarlıqları, onların nə qədər tez-tez anlaşılmazlıqlar etdiyini, bir-birlərini öldürməyə nə qədər həvəsli olduqlarını, nifrətlərinin necə qızğın olduğunu düşünün. Duruşlarımız, təsəvvür edilən öz əhəmiyyətimiz, Kainatda hansısa imtiyazlı mövqeyə malik olduğumuza dair aldanışımız bu solğun işıq nöqtəsi ilə mübahisə edir. Planetimiz böyük kosmik qaranlıqda tənha bir ləkədir. Bizim qaranlıqda, bütün bu genişlikdə bizi özümüzdən xilas etmək üçün başqa yerdən kömək gələcəyinə işarə yoxdur. Yer bu günə qədər həyatın yaşadığı yeganə dünyadır. Ən azından yaxın gələcəkdə növlərimizin köçə biləcəyi başqa heç bir yer yoxdur. Ziyarət, bəli. Razılaşın, hələ yox. İstəsək də, istəməsək də, bu an üçün Yer bizim dayandığımız yerdir. Astronomiyanın alçaldıcı və xarakter formalaşdıran bir təcrübə olduğu deyilir. Bəlkə də kiçik dünyamızın bu uzaq görüntüsündən daha yaxşı insan təkəbbürünün axmaqlığının nümayişi ola bilməz. Mənə görə, bu, bir-birimizlə daha mehriban davranmaq və indiyə qədər tanıdığımız yeganə ev olan solğun mavi nöqtəni qorumaq və əzizləmək bizim məsuliyyətimizi vurğulayır. Karl Saqan

Ç

• Çox az insan başqa insanlara, millətlərə, fərqli fikirlərə nifrət etmədən xoşbəxt ola bilər. Bertran Rassel

D

• Dahi ilə dəlinin bənzərliyi ondadır ki, hər ikisi də bütün insanlardan fərqli bir dünyada yaşayır. Artur Şopenhauer
• Davamlı yanan işığı müşahidə edən uşaqlar, gördüklərinin yalnız bir alov olduğuna inanırlar. Yetkinlər isə hər an ortaya çıxan və yox olan fərqli alovlar seriyası olduğunu yaxşı bilirlər. Mistiklər baxımından bu, mütləq Allahdan başqa hər şeyə aiddir. Eynəlqüzat Miyanəci
• Deyilənə görə ölənlər barəsində ya yaxşı ya dakı heç bir şey söyləmək lazım deyildir. Məncə bu axmaq fikirdir. Bu misalı yaşayan insanlara aid etmək lazımdır. Çünki öləndən fərqli olaraq diri insanın xətrinə dəymək mümkün olur. Aqata Kristi
• Dəlilik eyni şeyi təkrar - təkrar etmək və fərqli nəticə gözləməkdir. Bencamin Franklin
• Dost kimi görünən yaltaqlar, fərqli olmağa çalışan sadə insanlar, arxamızdan qurulan oyunlar.. qayda həmişə eynidir: Gül və keç. Duqlas Noel Adams
• Dünyada siyasət və qılınc iki fərqli gücdür və siyasət qılıncı həmişə məğlub edir. Jan de Labrüyer

Ə

• Əgər ağırlıq və uzunluq ölçüləri mövzusunda qavrayışımız fərqli olsaydı, Günəşin önündə ehtiramla durduğumuz kimi atəşböcəyinin də önündə də eyni ehtiramla dayanardıq. Cübran Xəlil Cübran
• Əgər mağara adamı gülməyi bacarsaydı, bəşəriyyət tarixi indi tam fərqli olardı. Oskar Uayld
• Əgər sən hamı kimi düşünürsənsə, sən artıq səhv edirsən. Çünki hamı fərqli cür düşünür.Sun Dzı
• Əgər yazıçı düşündüklərindən fərqli bir şey yazarsa, o yazı naqis olar. Anatol Frans
• Əlli yaşındakı kişi başqa yaşlardan fərqli olaraq daha təhlükəlidir. Çünki, çox qiymətli təcrübəyə və çox zaman da sərvətə malik olur. Onore de Balzak
• Əvəzolunmaz olmaq üçün həmişə fərqli olmaq lazımdır. Koko Şanel

F

• Fəlsəfənin cavabsız qoyduğu sualların cavabı bunların fərqli şəkildə qoyulmasıdır. Georq Vilhelm Fridrix Hegel
• Fərq, bəziləri fərqli olmağa çalışarkən, özün olmaqdır həyatda. Bil ki, seçici olmamaq, keçici olmağa məhkum qalmaqdır əslində. Pol Oster
• Fərqli bir dil, həyata fərqli baxışdır. Federiko Fellini
• Fərqli düşüncə vətənpərvərliyin ən yüksək formasıdır. Tomas Cefferson
• Fərqli insanlar üçün vaxt fərqli keçir. Uilyam Şekspir
• Fərqli ölkələr, fərqli adətlər. Alman atalar sözləri

H

• "Hazırki yaşayışımdan o qədər də məmnun deyiləm. Şübhəsiz, futbol oynayarkən daha xoşbəxt idim. Futbol oynamaq mənim xəyalım idi və hazırda tamamilə fərqli həyat sürürəm. Bu səbəbdən də xoşbəxtliyim də bir qədər fərqlidir. Ancaq yenə də futboldan ayrıla bilmirəm". Zinəddin Zidan
• Həmişə eyni qadını sevməyin mümkün olmadığını söyləmək, məşhur bir musiqiçinin fərqli melodiyalar çalması üçün fərqli skripkaya ehtiyacı olacağına inanmaq qədər mənasızdır. Onore de Balzak
• Hər kəsdən daha yaxşı olmadığınızı anlayacaq qədər təvazökar, hamıdan fərqli olduğunuzu qavrayacaq qədər müdrik olun. Nəsirəddin Tusi
• Hər şeyə sahib olanda və hələ də çarəsiz qalanda nə qədər dəhşətli olduğunu təsəvvür edə bilirsənmi? Səhnədə o qədər güclüyəm ki, sanki bir canavar yaratmışam. Mən ifa edərkən gedən insanam, amma içimdə tamamilə fərqli bir adamam. Freddi Merkyuri
• Həyatdan heç zaman küsməyin. axı onun fərqli olacağını sizə heç kəs vəd etməmişdi. Eduard Sevrus

İ

• 246-dan çox fərqli pendir növü olan bir ölkədə tək partiyalı sistemin işləməsini necə gözləmək olar? Şarl de Qoll
• İnsanın günaha batmaq istəməməsi ilə istəyib-bacarmaması fərqli şeylərdir. Seneka
• İnsanlar həyatda qane olmaq və xoşbəxtlik üçün fərqli yollar seçirlər. Onların sizinlə eyni yolda olmamaları, yollarının səhv olduqları mənasına gəlmir. Tenzin Gyatso

K

• Kim olduğumu bilməyin gərəkli olduğunu düşünmürəm. Həyatın və çalışmağın təməl istiqaməti, başlanğıcdakı tipimizdən fərqli başqa bir tipə çevrilməkdir. Mişel Fuko
• Kişi, qadın üçün, qadın isə kişi üçün sirrdir. Əgər belə olmasaydı, təbiət onları bir-birindən fərqli yaratmazdı. Rabindranat Taqor
• Köhnə mebellərə, ofort və incənəsət əsərlərin olduğu mağazaların yerləşdiyi Paris küçələri rəsmi muzeylərdən fərqli olaraq əsl muzeyi özündə təcəssüm etdirir. Oqust Rodin

Q

• Qadınlar bərabərliyin onlara lütf edilməyini istəmirlər. Onlar bərabərliyi əldə etmək istəyirlər. Bu ikisi tamam fərqli məhfumlardır. Simona de Bavuar

M

• Məgər həyat qiymət vermək, üstün tutmaq, ədalətsiz olmaq, məhdud, hər şeydən fərqli olmaq arzusundan ibarət deyilmi? Fridrix Nitsşe
• Mən təkəm. Öz ürəyimə və insanlara bələdəm. Mən gördüklərimdən fərqli şəkildə yaradıldım; cəsarətlə deyə bilərəm ki, mən dünyada heç kimə bənzəmirəm. Əgər mən başqalarından yaxşı olmasam da, heç olmasa onlar kimi deyiləm. Jan Jak Russo
• Mənzərələr, xatirələr, çöhrələr insandan uzaqlaşanda gözəlləşir, şairanələşir, fərqli buludlara, rənglərə bürünür. Reşat Nuri Güntekin
• Müstəqillik bir inqilab aktı idi; cümhuriyyətçilik günəş altında yeni bir şey idi; federal sistem nəhəng eksperimental laboratoriya idi. Fiziki cəhətdən amerikalılar qabaqcıl idilər; sosial və iqtisadi institutlar sahəsində də onların ənənələri qabaqcıllardan biri olmuşdur. Əvvəldən intellektual və mənəvi müxtəliflik Amerika üçün irq və dil kimi xarakterik olmuşdur. Ən fərqli Amerika fəlsəfələri transsendentalizm - Ali Qanunun fəlsəfəsi və təcrübə və plüralizm fəlsəfəsi olan praqmatizm olmuşdur. Bu iki prinsip amerikançılığın özəyini təşkil edir: Ali Qanun prinsipi və ya hökmdarların diktəsinə tabe olmaq, qanunlardan daha çox vicdan və praqmatizm prinsipi və ya tək yaxşılığın və bitmiş kainat anlayışının rədd edilməsi. Amerikalılar əvvəldən bilirdilər ki, fəth edilməli yeni dünyalar, kəşf edilməli yeni həqiqətlər var. Amerikaçılığı tək bir nümunə ilə məhdudlaşdırmaq, onu vahid bir düsturla məhdudlaşdırmaq üçün hər cür səy amerikanizmdə keçərli olan hər şeyə sədaqətsizlikdir. Henri Stil Kommager

N

• Nə geydiyinlə deyil, düşüncələrinlə fərqli olarsan. Qüsursuz bir bədənlə deyil, qüsurlu bədənini sevməyə başladığında gözəl olarsan. Ledi Qaqa
• Nə qədər fərqli olursa-olsun, sənə aid olmayana müdaxilə etmə. Nə qədər bəsit olursa -olsun, sənin olandan heç vaxt əl çəkmə. Ernesto Çe Gevara

O

• “Obyektiv” və “subyektiv” kimi anlayışların nə qədər problemli olduğunu göstərən son onilliklərdə fizikada baş verən hadisələri mən böyük bir düşüncə azadlığı hesab edirəm. Hər şey nisbilik nəzəriyyəsi ilə başladı. Keçmişdə iki hadisənin eyni vaxtda olması barədə bəyanat obyektiv iddia hesab olunurdu, o, kifayət qədər sadə şəkildə çatdırıla bilərdi və bu, istənilən müşahidəçinin yoxlamasına açıq idi. Bu gün biz bilirik ki, “eyni vaxt” subyektiv elementi ehtiva edir, çünki istirahətdə olan müşahidəçi üçün eyni vaxtda görünən iki hadisə mütləq hərəkətdə olan müşahidəçi üçün eyni vaxtda baş vermir. Bununla belə, relativistik təsvir həm də obyektivdir, çünki hər bir müşahidəçi hesablama yolu ilə digər müşahidəçinin qavradığını və ya qavradığını çıxara bilər. Bütün bunlara baxmayaraq, biz obyektiv təsvirlərin klassik idealından xeyli uzaqlaşmışıq. Kvant mexanikasında bu idealdan uzaqlaşma daha da radikal olmuşdur. Müşahidə edilə bilən faktlar haqqında bəyanatlar vermək üçün hələ də klassik fizikanın obyektivləşdirici dilindən istifadə edə bilərik. Məsələn, foto lövhənin qaraldığını və ya bulud damcılarının əmələ gəldiyini deyə bilərik. Ancaq atomların özləri haqqında heç nə deyə bilmərik. Və bu cür tapıntılara əsaslanaraq hansı proqnozlar verməyimiz eksperimental sualımızı necə qoyduğumuzdan asılıdır və burada müşahidəçinin seçim azadlığı var. Təbii ki, müşahidəçinin insan, heyvan və ya aparat olmasının hələ də fərqi yoxdur, lakin müşahidəçiyə və ya müşahidə vasitələrinə istinad etmədən proqnoz vermək artıq mümkün deyil. Bu dərəcədə hər bir fiziki prosesin obyektiv və subyektiv xüsusiyyətlərə malik olduğunu söyləmək olar. On doqquzuncu əsr elminin obyektiv dünyası, bu gün bildiyimiz kimi, ideal, məhdudlaşdırıcı hal idi, lakin bütün reallıq deyildi. Etiraf etmək lazımdır ki, hətta reallıqla gələcək qarşılaşmalarımızda da biz obyektiv və subyektiv tərəfi bir-birindən ayırmalı, ikisi arasında bölgü aparmalı olacağıq. Ancaq ayrılığın yeri hər şeyə necə baxıldığından asılı ola bilər; müəyyən dərəcədə iradəsi ilə seçilə bilər. Ona görə də mən başa düşürəm ki, niyə biz dinin məzmunu haqqında obyektivləşdirici dildə danışa bilmirik. Müxtəlif dinlərin bu məzmunu kifayət qədər fərqli ruhani formalarda ifadə etməyə çalışması əsl etiraz deyil. Bəlkə də biz bu müxtəlif formalara bir-birini istisna etsələr də, insanın mərkəzi nizamla münasibətindən irəli gələn zəngin imkanları çatdırmaq üçün lazım olan tamamlayıcı təsvirlər kimi baxmalıyıq. Nils Bor

Ö

• Övladlarınızı fərqli bir zamanda dünyaya gəldikləri üçün öz öyrəndiklırinizlə məhdudlaşdırmayın. Çin atalar sözləri

S

• Senzura, xeyriyyəçilik kimi, evdən başlamalıdır; Ancaq xeyriyyəçilikdən fərqli olaraq, iş bununla bitməlidir. Klar But Luc
• Siyasətçilər xalqın mənfəətlərindən fərqli çıxarlara sahib olan insanlar birliyidir. Avraam Linkoln

Ş

• Şərab içən və su içən fərqli düşünməyə bilməz. Demosfen

U

• Uğura nail olmaq üçün fərqli-fərqli insanlar ilə aktiv ünsiyyət saxlamaqdan ötrü çoxlu boş vaxtın olmalıdır. Corc Soros

V

• Varlıq problemini həll etməyin yollarından biri də, bizə uzaqdan möhtəşəm və sirli görünən insanlara yaxınlaşıb heç bir sirləri, gözəllikləri olmadığını anlamaqdır; sağlamlığı qorumağın saf-çürük edilmiş fərqli yollarından biridir bu; çox da tövsiyə edilən bir metod olmaya bilər, amma yenə də həyatımıza davam etməyimizi və — ən yaxşısına çatdığımızda və ən yaxşısının çox da qeyri-adi olmadığına bizi inandırmaq şərtiylə, nəyinsə həsrətində olmamağımıza yol verdiyindən – ölümə boyun əyməyimizi təmin edən bir dinclik verir bizə. Marsel Prust
• Viktoriya dövrünün insanlarının təsirlərindən uzaq, onların vəhşilər kimi damğaladığı insanlar arasında 12 il keçirən Uolles o zaman quldarlığın qaldırılmasını müdafiə edən ən azadlıq tərəfdarı insanlar da daxil fərqli olaraq irqçi deyildi. Alfred Rassel Uolles

Y

• Yaxşı insanlar haqqında danışmaq və yazmaq çox asandır, maraqlıdır. Çünki mehriban insanlar çox fərqli və maraqlıdırlar. Pisləri isə hamısı eynidir və maraqsızdır. Dmitri Lixaçov

Z

• Zövq al və işçilərinə qayğı göstər: işinizdən zövq almırsınızsa, onu davam etmək mənasızdır. Gördüyünüz iş əyləncəli və maraqlı olmalıdır, özünüz və sizinlə çalışan insanlar üçün xoş bir mühit yaratmalısınız. İnsanlar çiçəklərdən fərqli deyil. Bir çiçək suvarılırsa, çiçəklənir və bir çiçək suvarılmasa quruyur və ölür. Düşünürəm ki, eyni şey insanlar üçün də tətbiq olunur. Riçard Brenson