Müharibə

---

A

B

C

Ç

D

E

Ə

F

G

H

X

İ

J

K

Q

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

---

A

• Allah gecə və gündüz, qış və yay, müharibə və sülh, bolluq və aclıqdır. Heraklit
• Almaniya ilə Rusiya arasında müharibə böyük axmaqlıqdır. Məhz buna görə, o, mütləq baş verəcək. Otto fon Bismark
• Aramızdakı müharibə necə izah olunsun? Onun ürəyi Fələstindi, mənsə oraya yerləşməyə çalışan qərbli. Camal Sürəya
• Atom əsrində son seçimi etmək - özümüzü məhv etmək və ya tarixdə ilk dəfə olaraq dünya miqyasında birləşmək bizim səlahiyyətimizdədir. Atom silahları icad ediləndən bəri biz hələ də atomdan əvvəlki dövrdə varmış kimi davranırıq. Hamımız öz millətçiliyimizin mərhəmətində idik, bəzilərimiz isə dəhşətli “eskalasiya” riskinə baxmayaraq, “adi” silahlarla müharibəyə getməyə müqavimət göstərə bilmədik. Ümid edirəm ki, biz dünya nüvə müharibəsinə başlamayacağıq və addım-addım tək insan cəmiyyətinə çevriləcəyik. Arnold Cozef Toynbi
• Avropalılar arasında hər hansı bir müharibə vətəndaş müharibəsidir. Viktor Hüqo
• Azadlıq ali dəyərdir; o olmadan şəxsiyyət mümkün deyildir. Həyat və bilik bu gün o qədər mürəkkəbdir ki, biz öz yolumuzu yalnız azad diskussiya vasitəsilə seçə, səhvlər və xurafatlar içərisindən keçərək həqiqət perspektivinə nail ola bilərik. Qoy insanlar, hətta müəllimlər belə fərqli rəy söyləsinlər və müzakirələr aparsınlar; belə müxtəlif fikirlər inamın nisbi olduğunu üzə çıxaracaq, belə halda silaha əl atmaq o qədər də vacib olmayacaqdır; nifrət və müharibə kənardan güclə boynuna qoyulan ideyalardan və doqmatik inamdan irəli gəlir. Təfəkkür və nitq azadlığı "müasir" ruhun nadanlığını və xurafatını yuyub təmizləyəcəkdir. Biz düşündüyümüz qədər təhsilli deyilik; biz ümumi təhsilin böyük eksperimentinin başlanğıcındayıq və onun elə bir vaxtı olmayıb ki, bizim təfəkkür üslubumuza və ictimai həyatımıza təsir göstərə bilsin. Biz müəyyən təchizat yaradırıq, amma bu metodlarda və texniki qaydalarda çox primitivik; biz təhsil haqqında belə düşünürük ki, bu, müəyyən biliklərin ötürülməsidir, əslində isə o, zəkanın elmi vərdişlərinin inkişafı olmalıdır. Nadan insanın fərqli əlaməti ondadır ki, onun fikirləri tələsikdir və şərtsizdir. Bertran Rassel
• Azadlıq uğrunda hər cür müharibə müqəddəsdir, işğalçılıq isə lənətə layiqdir. Jan Batist Anri Lakorder

B

• Başqaları üzərində güc siyasidir və başqaları üzərində güc sahibi olmaqla maraqlanan insanlar, dərin bir dəyərsizlik kompleksi olan insanlardır. Özlərini davamlı olaraq başqaları ilə müqayisə edir və özlərini dəyərsiz hiss edirlər. Dünyaya və özlərinə bunun belə olmadığını, üstün varlıqlar olduqlarını sübut etmək istəyirlər. Bütün siyasətçilər, dəyərsizlik kompleksindən əziyyət çəkirlər. Bütün siyasətçilərin psixoloji müalicə almaqları gərəkdir. Bunlar xəstə insanlardır və bu xəstə insanların əlindən bütün dünya çox böyük iztirab içindədir. Üç min ildə beş min müharibə! Oşo
• Belə fikir var ki, xristian dininə bağlı olmasaq, hamımız üçün pis olar. Mənə elə gəlir ki, buna sadiq qalan insanlar çox pis insanlar olublar. Siz bu maraqlı həqiqəti görürsünüz ki, hər hansı bir dövrdə din nə qədər güclü və doqmatik inanc nə qədər dərin olsa, qəddarlıq da bir o qədər çox olmuş, vəziyyət də bir o qədər pis olmuşdur. İnsanlar həqiqətən xristian dininə bütün tamlığı ilə inandıqları zaman, bütün işgəncələri ilə birlikdə inkvizisiya var idi; cadugər kimi yandırılan milyonlarla bədbəxt qadın var idi; din adı altında hər cür insana qarşı hər cür qəddarlıq edilirdi. Siz dünyaya nəzər saldıqda görürsünüz ki, insani hisslərdə hər bir irəliləyiş, cinayət qanununda hər bir təkmilləşmə, müharibənin azaldılması istiqamətində atılan hər addım, rəngli irqlərə qarşı daha yaxşı rəftar istiqamətində atılan hər addım və ya köləliyin yumşaldılması, dünyada mövcud olan mənəvi tərəqqi, dünyanın mütəşəkkil kilsələri tərəfindən davamlı olaraq qarşı çıxdı. Mən tamamilə qəsdən deyirəm ki, öz kilsələrində təşkil olunmuş xristian dini dünyada mənəvi tərəqqinin əsas düşməni olub və indi də belədir. Bir fakt götür. Bu, xoşagəlməz fakt deyil, lakin kilsələr insanı xoşagəlməz faktları qeyd etməyə məcbur edir. Fərz edək ki, bu gün yaşadığımız dünyada təcrübəsiz bir qız sifilisli kişi ilə evlidir; bu halda Katolik Kilsəsi deyir: “Bu, ayrılmaz bir müqəddəslikdir. Bekarlığa dözməli və ya birlikdə qalmalısınız. Birlikdə qalsanız, sifilitik uşaqların doğulmasının qarşısını almaq üçün kontraseptivlərdən istifadə etməməlisiniz." Bu yalnız bir nümunədir. Hazırda kilsənin əxlaq adlandırmaq üçün seçdiyi şeydə israrla hər cür insanlara layiq olmayan və lazımsız əzablar verməsinin bir çox yolu var. Bildiyimiz kimi, o, böyük ölçüdə dünyada əzab-əziyyəti azaldan bütün istiqamətlərdə hələ də irəliləyiş və təkmilləşmənin əleyhdarıdır, çünki o, əxlaq kimi müəyyən dar davranış qaydalarını qeyd etməyi seçmişdir. insan xoşbəxtliyi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur; və siz deyəndə ki, bu və ya digər şeylər etmək lazımdır, çünki bu, insan xoşbəxtliyinə səbəb olacaq, bunun heç bir əlaqəsi olmadığını düşünürlər. “İnsan xoşbəxtliyinin əxlaqla nə əlaqəsi var? Əxlaqın məqsədi insanları xoşbəxt etmək deyil". Bertran Rassel
• Bəşəriyyətin tarixi müharibədir. Qısa və qeyri-müəyyən fasilələr istisna olmaqla, Yer kürəsində heç vaxt sülh olmamışdır. Uinston Çörçill
• Bir qarış torpağı hasarlayıb “bu torpaq mənə məxsusdur” deyən və sadəlövh insanları tapıb buna inandıran adam vətəndaş cəmiyyətinin əsl qurucusudur. Dirəkləri aşıran, sərhəd kimi xidmət edən xəndəkləri dolduraraq “bu yalançıya qulaq asmaqdan ehtiyatlanın!, hər şeyin sizə, torpağın isə heç kimə mənsub olmadığını unutsanız, məhv olacaqsınız!” deyərək insanlara müraciət edən adam nə qədər cinayətlərin, müharibələrin, fəlakətlərin, dəhşətlərin qarşısını almış olur. Jan Jak Russo
• Bir ölkənin müharibəyə getməsinin bir çox səbəbi olsa da , əsas məqsədi aşağıdakı kimi ümumiləşdirilə bilər: əks siyasət yürüdən qarşı tərəfin səylərinə qarşı siyasətinin davamını təmin etmək. Münaqişənin mənbəyi və hərəkətverici qüvvəsi insan iradəsindədir. Basil Hart
• Bitlər, siçovullar, tikanlı məftillər, birələr, mərmilər, bombalar, mağaralar, meyitlər, qan, içki, siçanlar, pişiklər, qaz, artilleriya, çirkab, güllə, minaatan, atəş, polad: müharibə budur! Bütün bunlar şeytanın işidir! Otto Diks
• Biz həmişə insanların əhval-ruhiyyəsini nəzərə almalıyıq. Bu, xüsusilə bizim apardığımız müharibəyə aiddir, burada mənəviyyat və fədakarlıq məcburiyyəti əvəz etməlidir. Corc Vaşinqton
• Biz asudə vaxta malik olmaq üçün asudə vaxtdan məhrum oluruq, sülh içində yaşamaq üçün isə müharibə edirik. Aristotel
• Böyük gücə sahib suveren dövlətlər olduğu müddətcə müharibə qaçınılmazdır. Albert Eynşteyn
• Böyük strategiyanın yüksək səviyyəsi gələcək sülh dövrünün uzaqgörənliyi ilə müharibə ilə mübarizə aparmaq deməkdir. Basil Hart
• "Bu möhtəşəm müharibə məni bitirdi."^{Son sözləri} Yozef Haydn
• Bu müharibə hər daim olacaq: bəziləri deyəcək müharibə gedir, bəziləri isə deyəcək ki, heç bir müharibə yoxdur. Leonard Koen
• Bu müharibə yalnız milyonçulardan milyarderlər çıxardı. Bugünkü müharibə milyarderlərdən trilyonerlər çıxarır. İndi mən bunu tərəqqi adlandırıram. Kurt Vonnequt
• Bütün döyüşlər vətəndaş müharibəsidir, çünki bütün insanlar qardaşdır. Fransua Fenelon
• Bütün müharibələr, ilk olaraq insan zehnində qazanılır. Janna d'Ark

Ç

• Çinin uzun sürən müharibəsi Çin xalqından böyük fədakarlıqlar tələb etdi və tələb edəcək, lakin eyni zamanda bu müharibə onları sakitləşdirdi. O, Çin xalqını son yüz ildəki bütün böyük mübarizələrindən daha böyük dərəcədə oyatdı və birləşdirdi. Çin xalqı təkcə nəhəng milli düşmənlə deyil, həm də əslində düşmənə kömək edən güclü daxili mürtəce qüvvələrlə qarşılaşır; bu şəklin bir tərəfidir. Lakin digər tərəfi odur ki, Çin xalqı nəinki əvvəlkindən daha çox siyasi şüurludur, həm də güclü Azad edilmiş ərazilər və gündən-günə böyüyən ümummilli demokratik hərəkat qurdu. Bunlar əlverişli daxili şərait yaradır. Əgər Çin xalqındakı məğlubiyyətlər və uğursuzluqlar nin son yüz ildəki mübarizələri müəyyən zəruri beynəlxalq və daxili şəraitin olmaması ilə bağlı idisə, bu gün vəziyyət başqadır - bütün lazımi şərait mövcuddur. Məğlubiyyətdən qaçmaq və qələbə qazanmaq üçün hər cür imkan var. Əgər biz bütün xalqı qətiyyətli mübarizədə birləşdirə bilsək, ona lazımi rəhbərlik verə bilsək, qalib gələcəyik. Mao Tszedun
• Çox müharibə var ki, faydası sülhdən daha çoxdur. Əli

D

• Daim sizin vətənpərvərlik borcunuzdan danışırlar. Onların deyil, sizin vətənpərvərlik borcunuz onları narahat edir. Qərarlı bir fərq var. Onların vətənpərvərlik borcu onları heç vaxt atəş xəttinə aparmır və ya səngərlərə atmır. İndi başqa şeylərlə yanaşı, onlar sizi müharibə bağlarını “becərməyə” çağırırlar, eyni zamanda, hökumətin yenicə dərc edilmiş müharibə hesabatı göstərir ki, əkin üçün yararlı, əkin sahələrinin demək olar ki, 52 faizi mülkədarlar, möhtəkirlər və mənfəətpərəstlər tərəfindən istifadə olunmur. Özləri də torpağı becərmirlər. Nə də başqalarının onu becərməsinə icazə vermirlər. Özlərini varlanmaq, qazanılmamış milyonlarla dollarları ciblərinə atmaq üçün bu torpaqları boş saxlayırlar. Yucin Viktor Debs
• Dəniz müharibəsini gəmilərsiz qazana bilməyəcəyi kimi, ideyalar savaşını da kitabsız qazanmaq olmaz. Franklin Delano Ruzvelt
• Dənizçinin cəsarəti fırtınada, əsgərin cəsarəti müharibədə, xalqın cəsarəti isə ağır sınaq günlərində bəlli olur. Tomas Vilson
• Dənizin nə qədər məkrli olduğunu düşünün: ən dəhşətli canlılar su altında demək olar ki, görünməz şəkildə üzür, ilahi mavinin altında xaincəsinə gizlənirlər. Və bəzən onun sakinlərinin ən vəhşiləri, məsələn, bir köpəkbalığı, görünüşlərinin bütün mükəmməlliyi ilə necə də gözəldir. Dənizdə hökm sürən qan ehtirasını da düşünün, çünki onun bütün sakinləri bir-birini ovlayır və dünya yaranandan bəri öz aralarında qanlı müharibə aparırlar. German Melvill
• Dinc həyat sürən qadın ömrü boyu müharibə görməmiş ölkə kimidir. Corc Eliot
• ...Dövlətə xidmət üçün Perikli ən çox ləyaqətlililərdən hesab edirdilər. Sülh dövründə şəhərə başçılıq edən Perikl o həmişə sülh və ədalət içində qərarlar verir, onun təhlükəsizliyini mökəmləndiridi və onun vaxtında şəhər öz qüdrətinin zirvəsinə qalxdı. Müharibə başlayan zaman aydın oldu ki, o, həmçinin müharibəyə də düzgün qymət vermiş və onu anlamışdı… Onun ölümündən sonra afinalılar əmin oldu ki, onun müharibənin gedişinə dair verdiyi hesablama və müdrikliyi necə də düz imiş... Perikl, öz müdrik ağlı və şübhə doğurmayan satılmazlığı ilə həmşəhərliləri tərəfindən yüksək hörmətə layiq bir insan kimi, insanların azadlıqlarını məhdudlaşdırmadan idarə edir və xalq kütlələrinin ehtirasına tabe omur, əksinə onları idarə edirdi. Hakimiyyətə ləyaqətsiz üsullarla can atmırdı, bununla da vətəndaşlarına yaltaqlanmır, əksinə öz nüfuzuna söykənərəq onlara qəti etiraz da edə bilirdi. O, afinalıların zamansız və həddindən artıq cəsarətli planlar quduğunu görəndə onda, onlara öz nitqləri ilə ehtiyatlılığa çağırırdı, onlar ümidsizliyə qapılanda da cəsarətə gətirə bilirdi. Ada görə bu xalqın, əslində isə birinci vətəndaşın hakimiyyəti idi. Periklin xələfləri içərisindən heç biri digərlərinə nisbətən dövlət xadimi kimi seçilmirdi, amma hamısı birinci olmaq istəyirdi və buna görə də xalqa yaltaqlanaraq hətta dövlət maraqlarını da qurban verməyə hazır idi. Fukidid
• Döyüş bir parad kimi görünən bir hücum deyil, çırpınan plakatlarla döyüş deyil, qəzəbləndikləri və qışqırdıqları bir əl-əl döyüşü deyil; Müharibə dəhşətli dərəcədə fövqəladə bir yorğunluq, bel, dərin su və kir, bit və iyrənc bir şeydir. Bunlar cəsədlərin və cəsədlərin parçalanmış, qarışıq üzləri üzərində üzən və artıq cəsədlərə bənzəməyən küflü üzlərdir. Bəli, müharibə, heyrətamiz dramlarla kəsilən, sonsuz çətinliklərin monotoniyasıdır və süngü deyil, gümüş kimi parıldayan, xoruzun günəşdəki bir buynuz mahnısı deyil. Yanğın (Anri Barbüs)
• Düşmən bütün qəzəbini və gücünü bizə tərəf yönəldir. Hitler dəqiq bilir ki, bizi qırmalıdır, yoxsa müharibəni uduzacaq. Ona müqavimət göstərə bilsək, bütün Avropa azad olacaq və dünya həyatı daha günəşli bir ölkədə davam edə bilər. Amma uğursuzluğa düçar olsaq, o zaman bütün dünya, hətta ABŞ və bir vaxtlar bizim üçün vacib olan hər şey yeni orta əsrlərin qaranlığına qərq olacaq, Hitler və onun azğın elmi bunu mümkünsə, daha da uzadacaq. Ona görə də gəlin borcumuzun öhdəsindən gələk və özümüzü elə aparaq ki, Britaniya İmperiyası sağ qalsa, min ildən sonra insanlar desinlər: “Bu, onların ən böyük anı idi”. Uinston Çörçill
  • Parlamentdəki çıxışı, 18 iyun 1940-cı il.
• Düşməndən sülhü satın almaq, onu yeni müharibə üçün vasitələrlə təmin etmək deməkdir. Jan Jak Russo

E

• Etiraf etmək lazımdır ki, bütün dünya ixtişaşlarının, bəşəriyyəti məhv edən dünya müharibələrinin və planetimizdə geniş yayılmış səfalətlərin səbəbi, əsasən, əsrlər boyu kütlələri istismar edən, öz eqoist məqsədləri üçün bəşəriyyətin əməyindən istifadə edən, maddi məqsədlər güdən eqoist qrupa aid edilə bilər. Bu kapitalistlər qrupu dünya resurslarını və sivil yaşayış üçün tələb olunan əsas elementləri küncə sıxıb istismar etmişlər; bir-birinə bağlı idarələri vasitəsi ilə dünya sərvətlərinə sahib olduqları və onlara nəzarət etdikləri və öz əllərində saxladıqları üçün bunu edə bildilər. Onlar çox zəngin və çox kasıb arasında mövcud olan böyük fərqləri mümkün etdi; onlar pulu və pulun verdiyi gücü sevirlər; onlar hökumətlərin və siyasətçilərin arxasında dayanıblar; onlar seçicilərə nəzarət ediblər; eqoist siyasətin dar millətçi məqsədlərini mümkün etdilər; onlar dünya bizneslərini maliyyələşdirdilər və neft, kömür, enerji, işıq və nəqliyyata nəzarət etdilər; onlar aşkar və ya gizli şəkildə dünya bank hesablarına nəzarət edirlər. Bu gün dünyanın hər bir ölkəsində rast gəlinən geniş yayılmış bədbəxtliyin məsuliyyəti əsasən bir-biri ilə əlaqəli olan, korporativ və ya şəxsi mənfəət üçün işləyən iş adamlarının, bankirlərin, beynəlxalq kartellərin, monopoliyaların, trestlərin və təşkilatların rəhbərlərinin, nəhəng korporasiyaların direktorlarının qapısındadır. Alisa Beyli

Ə

• Əgər belə bir müharibə həqiqətən Rusiyanın məğlubiyyətinə səbəb ola bilərsə, Rusiyaya hücum müzakirə oluna bilər. Amma ən parlaq qələbələrdən sonra belə nəticə çətin ki, mümkün olsun. Müharibənin ən xeyirli sonu belə, heç vaxt milyonlarla rusa söykənən Rusiyanın əsas gücünün dağılmasına səbəb olmayacaq... Bunlar, hətta beynəlxalq müqavilələrlə parçalansalar da, dağılmış civə parçasının hissəcikləri bir-birinə qovuşduğu kimi tez birləşəcəklər. Bu, rus millətinin sarsılmaz vəziyyətidir... Otto fon Bismark
• Əgər cəmiyyət müharibənin kişi cinsinin əsas məşğuliyyəti olduğunu israr edirsə, buna görə də bütün kişi uşaqların cəsarət və cəsarət nümayiş etdirmələrini tələb edir. Kişilərin və qadınların fərqli cəsarətləri üzərində təkid ifadə edilməsə belə, məşğuliyyət fərqi bu fikri üstüörtülü şəkildə ortaya qoyur. Bununla belə, cəmiyyət daha da irəli gedərək kişiləri cəsur, qadınları isə qorxaq kimi təyin etdikdə, kişilərə qorxu nümayiş etdirmək qadağan edildikdə və qadınlar qorxunun ən açıq şəkildə nümayiş etdirilməsinə rəvac verəndə, içəriyə daha açıq element daxil olur. İnsan xasiyyətinin ilk iki variantı , qorxuya nifrət və ya qorxu nümayiş etdirmək istəyi, onlar sosial olaraq iki cinsin şəxsiyyətlərinin ayrılmaz aspektlərinə çevrilmişdir. Və bu müəyyən edilmiş cinsi şəxsiyyətə görə, hər bir uşaq, əgər oğlan olsa, qorxunu boğmaq, qız olsa, göstərmək üçün təhsil alacaqdır. Marqaret Mid
• Əgər soyuq müharibə yoxdursa, sənin amerikan olmağının nə mənası var ki? Con Apdayk
• Əlbəttə ki, sadə insanlar müharibə istəmirlər; nə Rusiyada, nə İngiltərədə, nə ABŞ-da, nə də Almaniyada. Bu başa düşüləndir. Ancaq siyasəti təyin edən ölkə liderləridir; demokratiya və ya faşist, parlament və ya kommunist diktaturası olsun, xalqı müharibəyə sürükləmək həmişə sadə bir işdir. ... Səs-küylü və ya səssiz insanları həmişə liderlərə boyun əydirmək olar. Bu sadədir. Etməyiniz lazım olan tək şey onlara hücum olunacağını söyləmək, onlara düşməni göstərmək və ölkəni təhlükəyə atdıqlarına görə pasifistləri pisləməkdir. Hər hansı bir ölkədə bu təbliğat eyni şəkildə işləyir. German Görinq
• Ən ağır müharibə həyat yoldaşım Olivia ilə oldu. Makedoniyalı İsgəndər
• Ən müqəddəs müharibə odur ki, insan özünə qalib gəlir. Məhəmməd

F

• Fransa, sən bizlə müharibə mi etmək istəyirsən? Sənə müharibə edən bizik! Gəl savaş bizimlə! Müəmmər əl-Qəzzafi
• Futbol da müharibə kimi bir şeydir. Müxtəlif cəbhələrdə müxtəlif adamlar vuruşur. Əvvəlcə artileriya atəş açır, sonra piyadalar irəli gedir. Uzaq məsafədən zərbələr vurmaq bir milli komandanın keyfiyyətini göstərir. Futbolda toplar bu yandadır, piyadalar o yanda... Böyükağa Hacıyev

G

• Generallar həmişə keçmiş müharibəyə hazırlaşırlar. Uinston Çörçill
• Gözəl qadın, evdə müharibə. Bask atalar sözləri

H

• Heç vaxt müharibə zamanı, ovdan sonra və seçkidən əvvəlki qədər yalan danışmırlar. Otto fon Bismark
• Həmişə sülh tərəfdarı ol, lakin müharibəyə də hazır ol. Napoleon Bonapart
• Hər cür elmi irəliləmənin tərəfdarıyam, amma irəliləmə, yaradıcı insanların əlində olmalıdır… irəliləmə, müharibə deyə bağıranların əlində olmamalıdır. Oşo
• Hər müharibə insanlığın irəliləməsini maneə törədən pislik zəncirinə bir halqa əlavə edər. Albert Eynşteyn
• Hərəkət etmədikcə, yerə enmədikcə, Hitlerlə vuruşmadıqca və onun qüvvələrini yerdə döymədikcə, bu müharibədə heç vaxt qalib gələ bilməyəcəyik. Uinston Çörçill
• Hətta qalib müharibə pisdir və xalqların müdrikliyi ilə onun qarşısı alınmalıdır. Otto fon Bismark
• Həyat müharibə, strategiya onun qanunu, təməl daşı, zərurətidir. Teodor Drayzer
• Hitler beyninə qəhrəmanlıqla uduzmaq üçün müharibə törətmək ideyasını soxmuş bənzəri olmayan mazoxistdir. Salvador Dali
• Hökümətin yeni üzvləri ilə bağlı eyni sözləri Hörmətli Məclisə deyirəm: qan, zəhmət, göz yaşı və tərdən başqa heç nə vəd edə bilmərəm. Bizi ən ciddi məhkəmə gözləyir. Biz bir neçə aylıq mübarizə və əziyyətlə üzləşirik. Məndən soruşurlar ki, biz nə edəcəyik? Mən buna cavab verirəm: Biz quruda, dənizdə və havada bacardığımız qədər və Allahın bizə verə biləcəyi bütün güclə döyüşürük. Biz dəhşətli tirana qarşı müharibə aparırıq, onun cinayətləri bəşəriyyətin günah tarixində heç də qaranlıq deyil. Bizim edəcəyimiz budur. Məndən soruşurlar ki, məqsədimiz nədir? Mən bir sözlə cavab verirəm: qələbə. Nəyin bahasına olursa olsun qələbə, bütün dəhşətlərə rəğmən qələbə, qələbə, ona aparan yol nə qədər uzun və çətin olursa olsun, çünki qələbə olmadan yaşamaq mümkün deyil.
  • Parlamentdəki çıxışı, 13 may 1940-cı il. Uinston Çörçill

X

• Xalqlar üçün müharibə göz yaşı və qandır, bunlar dul və evsiz insanlardır, bu dağınıq yuvadır, itirilmiş gənclik və incik qocalıqdır ... İlya Erenburq

İ

• İki ordunun bir-birini bir saniyədə məhv edə biləcəyi gün bütün sivil millətlər müharibədən əl çəkib, ordularını tərxis edəcəklər. Alfred Nobel
• İqtisadi, sosial və mədəni müharibələr qanlı müharibələrdən daha təhlükəlidir. Qustav Lebon
• İndi öz utopiyamı etiraf edəcəyəm. Mən sülhün hökmranlığına və bir növ sosialist tarazlığının tədricən yaranmasına inanıram. Müharibə funksiyasına fatalist baxış mənim üçün cəfəngiyatdır, çünki bilirəm ki, müharibənin aparılması müəyyən motivlərlə bağlıdır və hər hansı digər müəssisə formaları kimi ehtiyatlı yoxlamalara və əsaslı tənqidlərə məruz qalır. Bütöv xalqlar ordular olduqda və məhvetmə elmi istehsal elmi ilə zehni incəlikdə yarışdıqda, mən görürəm ki, müharibə öz vəhşiliyindən absurd və qeyri-mümkün olur. Ekstravaqant ambisiyaları ağlabatan iddialarla əvəz etməli və xalqlar onlara qarşı ümumi dava açmalıdırlar. …Mən sivil xalqlar arasında olduğu kimi müharibə aktlarının rəsmi olaraq qanundan kənarlaşdırılacağı gələcəyi gözləyirəm. Vilyam Ceyms
• İnsanlar müharibə aparmaq əvəzinə böyük bir ruh yüksəkliyi ilə döyüşmək qərarı verirlər və hərbi xoşbəxtliyin dəyişilməsi ilə öz əhval-ruhiyyələrini də dəyişirlər. Fukidid
• İnsanlar müharibəyə başlayarkən, gözlənilməsi daha münasib olduğu halda, dərhal hərəkətə keçirlər və uğursuzluğa düçar olandan sonra mülahizələrə müraciət edirlər. Fukidid
• İnsanların sülh istəyi müharibə qorxusundan doğur. Uinston Çörçill

K

• Kimsə heç olmasa bir dəfə döyüş meydanında ölmüş bir əsgərin şüşəyə dönmüş gözlərinə baxsaydı, müharibəyə başlamazdan əvvəl yaxşı düşünərdi. Otto fon Bismark
• Kommunistlər hakimiyyətin bütün təsisatlarını, bütün hökumətləri, dünyanın bütün dövlətlərini məhv etmək üçün sivilizasiyaya qarşı sonsuz bir müharibə aparırlar. Onlar bütün dünyanı əhatə etməli olan dilənçilərin, cinayətkarların, fərsizlərin, üsyançıların, xəstələrin, gicbəsər və axmaqların beynəlxalq ittifaqını yaratmağa çalışırlar. Uinston Çörçill

Q

• Qadın müharibə üçün bəhanə, cinayət üçün səbəbdir. Viktor Hüqo

M

• Mən iki müharibə, iki arvad və Hitleri görmüşəm. Albert Eynşteyn
• Mən müharibəni elə diksinti verici və alçaldıcı görürəm ki, belə iyrənc bir hərəkətə qatılmaqdansa özümü parçalayıb yox etmək daha yaxşı Albert Eynşteyn
• Mən müharibənin amansızlığını və qəddarlığını bir çox insandan daha yaxşı bilirəm. İndi mən sülh üçün işləmək istəyirəm. Lakin bəşəriyyət davamlı sülhü necə əldə edə bilər. Ürəyin, düşüncənin və canın həqiqi sülhü yalnız İsa Məsih vasitəsilə gələ bilər. Mitsuo Fuçida
• Mən onun (Osmanlı sultanını nəzərdə tutur) cavabında yazdım… Axı iki müsəlman qoşununun biri-birinin qanını tökməyə və onları təhlükə ilə qarşı-qarşıya qoymağa necə fitva verə bilərəm? Atam atanızla müharibə etdiyi zaman ətrafındakı bütün əmir və əsgərlər məst olmuşlar. Onlar axşamdan səhərədək şərab içmiş və müharibə əhval-ruhiyyəsində olmuşlar… O gündən bəri Çaldıran döyüşü barədə söz düşdükdə atamı aldadıb müharibəyə təhrik etdiyi üçün Dərmiş xana lənət oxuyuram. I Təhmasib
• Mən Rusiyanın bu müharibədən sonra dünyanın ən böyük quru dövlətinə çevrilməsini qaçılmaz hesab edirəm, çünki bu müharibə nəticəsində o, iki hərbi gücdən - Yaponiya və Almaniyadan xilas olacaq. Bununla belə, ümid edirəm ki, Britaniya Birliyi və ABŞ-ın “qardaş birliyi”, dəniz və hava qüvvələri bizimlə Rusiya arasında yaxşı münasibətləri və heç olmasa bərpa dövrü üçün dostluq balansını təmin edə bilər. Bundan sonra nə baş verəcək, sadəcə bir insan gözünə görünmür və mənim hələ səma teleskopları haqqında kifayət qədər məlumatım yoxdur. Uinston Çörçill
• Mən sülh üçün müharibə etmək istəyirəm. Albert Eynşteyn
• Musiqi sədaları altında cərgədə addımlayanlara nifrət edirəm. Belələrinə əsas beyin səhvən verilib və onlar üçün onurğa beyni kifayət edərdi. Sivilizasiyanın bu cür rüsvayçılığına son qoyulmalıdır. Vətənpərvərlik adlanan və komanda ilə edilən qəhrəmanlığa, mənasız qəddarlığa və iyrənc mənasızlığa, müharibənin amansızlığına, mənasızlığına nifrət edirəm. Müharibə nə qədər amansız və mənasızdır. Mən tikə-tikə olmağı bu çirkin hərəkətin bir hissəsi olmaqdan üstün tuturam. Mən möhkəm əminəm ki, müharibə adı altında törədilən qətl elə qətl olaraq qalır. Albert Eynşteyn
• Müharibə analar üçün ən dəhşətli lənətdir. Horatsi
• Müharibə azad olmağa layiq olanları azadlığa çıxarır, kölə olmağa layiq olanları isə kölə edir. Müharibə hər şeyin ağası, hər şeyin şahıdır. Heraklit
• Müharibə bəşər övladına ləkə gətirən pislikdir. Fransua Fenelon
• Müharibə bəşər övladının potensial məhvedicisi kimi yalnız xristianlıq dövrünün iyirminci əsrinin əvvəllərində özünü göstərməyə başladı. Bəşəriyyətin böyük dövlətlərə, imperiyalara birləşməsi, xalqlar arasında kollektiv mənlik şüurunun oyanması qan tökülməsini onların indiyədək ağlına belə gətirmədiyi qədər miqyasda, əzmkarlıqla planlaşdırıb həyata keçirməyə imkan verdi. Kütlənin dağıdıcı gücünü artırmaq üçün fərdlərin bütün ən nəcib keyfiyyətləri bir araya gətirildi. Təhlükəsiz maliyyə, dünya miqyasında kredit və ticarətin verdiyi imkanlar, böyük kapital ehtiyatlarının toplanması - bütün bunlar uzun müddət bütöv xalqların enerjisini məhv olmaq işinə yönəltməyə imkan verdi. Uinston Çörçill
• Müharibə bəşəriyyət üçün ən möhtəşəm yarışdır! Döyüşdə güclü qalib gəlir, zəif isə ölür. Corc Patton
• Müharibə - bu, başqalarının maraqları naminə tamamilə günahsız insanların məhv olmasıdır. Uinston Çörçill
• Müharibə cəldliyi sevir. Napoleon Bonapart
• Müharibə də təbii bir hadisə kimi qəbul edilməlidir. Otto Diks
• Müharibə dəhşətdir, qorxunc bir cinayətdir. Mən elə bir dağıdıcı gücə malik maddə və ya maşın icad etmək istərdim ki, onların köməyi ilə istənilən müharibə qeyri-mümkün olsun. Alfred Nobel
• Müharibə, düşməni iradəmizi yerinə yetirməyə məcbur etmək məqsədi daşıyan bir şiddət hərəkətidir. Karl fon Klauzevits
• Müharibə etmək lazım olanda pul tapılır, kasıbları doyurmaq lazım olanda isə tapılmır. Tupak Şakur
• Müharibə etməyə onun özünün həvəsi yox idi.Çünki, xüsusi bir fərdiliyi ilə seçilən bir insan üçün müharibə etmək boş, mənasız bir məşğulyyətdir. Teodor Drayzer
• Müharibə, ən güclü dövlətlərin bədənini yeyən siyasi xərçəngdir. Pyer Büast
• Müharibə əsiri əvvəlcə səni öldürməyə cəhd edən və uğursuzluğa düçar olan, sonra səndən onu öldürməməyi xahiş edən şəxsdir. Uinston Çörçill
• Müharibə əvvəlcədən nəzərə alınan hallardan ibarət olmur. Napoleon Bonapart
• Müharibə generalların etibar edə bilməyəcəyi qədər ciddi bir məsələdir.Uinston Çörçill
• Müharibə, hamı üçün ölümcül bir təhlükədir. Yanğın (Anri Barbüs)
• Müharibə heç bir problemi həll etmir; qalibiyyət elə məğlubiyyət kimi dağıdıcı təsir göstərir. Aqata Kristi
• Müharibə həqiqətləri insan təbiətinin mürəkkəbliyini göstərmək üçün fantastik şəkildə uyğundur. Normal şəraitdə, ümumiyyətlə necə davranacağımızı, nə istədiyimizi bilirik. Eyni zamanda, müharibə zamanı hər zaman baş verən ekstremal vəziyyətlərdə heç bir şey sadə deyil. Dəyərlərin toqquşması, çətin əxlaqi seçimlər, həyatı təhdid edən amillər, dərin gizli, şüuraltı instinktlərin, hisslərin və motivasiyaların ortaya çıxmasına səbəb olur. Bu, bir kinorejissor üçün həqiqətən də əla materialdır. Enq Li
• Müharibə həyatın qaçılmaz qanunudur. Sülh isə iki müharibə arasında qurulan xoşbəxtlik körpüsüdür. Fridrix Nitsşe
• Müharibə hökumətlər arasında münasibətləri nizamlamaq üçün kobud, qeyri-insani və tamamilə praktiki olmayan üsuldur. Franklin Delano Ruzvelt
• Müharibə humanizmin və həqiqətin inkarıdır. Məsələ təkcə insanların öldürülməsində deyil, zatən insan əvvəl-axır ölür. Məsələ, şüurlu şəkildə nifrətin və yalanın insanlara aşılanmasındadır. Cəvahirləl Nehru
• Müharibə igidi, qəzəb müdriki, ehtiyac isə dostu sınağa çəkir (Atalar sözü)
• Müharibə igidlik deyil. Müharibə xəstəlikdir. Antuan de Sent-Ekzüperi
• Müharibə insan birlikləri arasındakı qarşıdurmanın ən azğın formasıdır; eyni zamanda ən faciəvi.Albert Eynşteyn
• Müharibə insan münasibətlərinin bir hissəsidir. Müharibənin Elm və Sənət aləminə deyil, sosial həyat sahəsinə aid olduğunu söyləyirik. Bu, böyük maraqlar toqquşmasıdır və onu digər münaqişələrdən fərqləndirən tək şey qanla həll edilməsidir. Karl fon Klauzevits
• Müharibə insan sivilizasiyasının ən yüksək nailiyyətidir. Corc Patton
• Müharibə istəmirsinizsə, müharibənin nə olduğunu bilməlisiniz. Basil Hart
• Müharibə qalib gəlmək deyil, davamlı olmaq üçün nəzərdə tutulub. Corc Oruell
• Müharibə qadınlara və kişilərə eyni dərəcədə təsir göstərir. Lakin bəzilərinin qanını, bəzilərinin isə göz yaşlarını alır… Uilyam Tekkerey
• Müharibə qəddar və qanlıdır, amma döyüş müdriklik və cazibədarlıqla doludur. Karl fon Klauzevits
• Müharibə millətlər və xalqlar arasında elə bir dəhşətli mühakimə üsuludur ki, həm mühakimə edəni, həm də mühakimə ediləni məhv edir. Pablo Pikasso
• Müharibə, minlərlə insanı öldürənlərə insanlar təəccüb edənə və kömək edənə qədər davam edəcəkdir. Pyer Büast
• Müharibə o vaxt qurtarır ki, heç kəs sağ qalmır. Platon
• Müharibə onu qazananları müflis edən bir prosesdir. Pyer Büast
• Müharibə pisdir; böyük haqsızlıqların və zorakılığın köməyi ilə davam etdirilir, lakin müharibədə belə, namuslu insanlar üçün müəyyən qanunlar var. Əgər müharibənin verdiyi faydalar alçaqlıq və cinayət yolu ilə əldə olunarsa, qələbənin arxasınca getmək mümkün deyil. Böyük sərkərdə başqalarının xəyanətinə deyil, öz igidliyinə arxalanaraq müharibə aparmalıdır. Plutarx
• Müharibə sadə və amansızdır, ona görə də onu sona çatdırmaq üçün sadə və amansız bir insana ehtiyac var. Corc Patton
• Müharibə sərvət və şərəf qapısı olanda insanlar bunu eşidib bir-birini təbrik edir, istər işdə, istər istirahətdə, istər yeyib-içərkən də müharibə mahnıları oxunur. Şan Yan
• Müharibə siyasətçilərin dili ilə aça bilmədikləri düyünü dişi ilə açmaq cəhdidir. Brus Alberts
• Müharibə siyasətin başqa yollarla davam etməsidir.Karl fon Klauzevits
• “Müharibə siyasətin davamıdır”. Bu mənada müharibə siyasətdir, müharibənin özü isə siyasi fəaliyyətdir; qədim zamanlardan siyasi xarakter daşımayan müharibə olmamışdır. Mao Tszedun
• Müharibə sürət tələb edir. Mark Tulli Siseron
• Müharibə tapdığı ölkəni bir daha buraxmaz. Edmund Bark
• Müharibə udulub, sülh yox. Albert Eynşteyn
• Müharibə, ümumiyyətlə kobud səhvlərin kataloqudur. Uinston Çörçill
• Müharibə vaxtı Çörçill həmişə saat 9-dan yatmağa gedərmiş. Biri dəfə də ondan: “Cənab Çörçill, ölkədə müharibə var, siz niyə yatırsınız?” – soruşurlar. Çörçill də: “İngiltərənin sabah sağlam və dinc Çörçillə ehtiyacı var”, — deyə cavab verib.Uinston Çörçill
• Müharibə vəziyyətinin mövcudluğu və onun doğurduğu təhlükələr bütün hakimiyyətin kiçik qrupun əlində cəmlənməsini təbii hala, hətta labüd xilas yoluna çevirir. Müharibə uzun müddət davam edəndə təhlükəsizliyini itirir. Hədsiz uzanan müharibədə hərbi zərurət anlayını yoxa çıxır. Corc Oruell
• Müharibə zamanı həqiqət o qədər qiymətli olur ki, onu yalanın keşikçiləri qorumalıdır. Uinston Çörçill
• Müharibə zamanı mən siqaret çəkməyə başladım. Bu sağlamlığımı qorudu. Marlen Ditrix
• Müharibə, zəngin insanların orta və kasıb təbəqələrinin uşaqlarını ölümünə göndərməklə öz maraqlarını qorumaq yoludur. Corc Karlin
• Müharibə zorakılığın müəllimidir. Fukidid
• Müharibədə ən əhəmiyyətli şey sürətdir. Lao Tszı
• Müharibədə qanunlar susar. Mark Tulli Siseron
• Müharibədə müvəffəqiyyət qazanmaq iki amildən asılıdır: yeni tipli silahdan və məktəb müəllimindən. Otto fon Bismark
• Müharibədə ölüm əhəmiyyətsizdir, amma əldən verilmiş fürsət cinayətdir. Corc Patton
• Müharibədə uğur qazanmaq silahdan yox, silahın da xeyir verməsinə kömək edən puldan asılıdır. Fukidid
• Müharibədə üç cür adam olur: Tank belində şəkil çəkdirənlər, müsahibə verənlər, bir də vuruşanlar. Dolu (film, 2012)
• Müharibədən qaçmaq mümkün deyil, onu yalnız düşməndən üstün olana qədər təxirə salmaq olar. Nikkolo Makiavelli
• Müharibədən sonra dəbilqənin ipini bərk bağla. Yapon atalar sözləri
• Müharibələr silahla aparılır, ancaq kişilər qalib gəlir. Corc Patton
• Müharibələri sülhdə yaşamaq üçün başlamaq lazımdır. Mark Tulli Siseron
• Müharibəni bilməyən, sülhü də bilməz. Yapon atalar sözləri
• Müharibəni hər kəslə etmək olar, sülh isə yalnız ləyaqətli insanlarla bağlanmalıdır. II Mehmed
• Müharibəni labüd, faydalı və arzu olunan hesab edən insanlar qorxulu, əxlaqi pozğunluqları ilə dəhşətli insanlardır.Lev Tolstoy
• Müharibəni udmaq üçün üç şey lazımdır:Birinci pul, ikinci pul, üçüncü pul. Napoleon Bonapart
• Müharibəni qazanmağın yolu düşməni məğlub etməkdir. Corc Patton
• Müharibənin böyük böhranında Allah bizi qüdrətli həqiqətlə üz-üzə qoydu ki, biz öz azadlığımızı itirməliyik və ya onu qullara verməliyik. Çətinliyimizdə biz qara adamı Respublikanı xilas etməyə kömək etməyə çağırdıq; Biz onunla əhd bağladıq, həm onun qanı ilə, həm də bizim qanımızla möhürləndik və Yehova şəhadət verdik ki, xalq satın alındıqdan sonra o, azad olsun və onun izzətini, onun nemətlərini bizimlə bölüşsün. Əgər biz bu əhdi yerinə yetirməsək, hər şeyi bilən Şahid bizə qarşı hökm çıxaracaq. Biz bunu etdikmi? Qara adama azadlıq verdikmi? Azadlıq nədir? Bu sadəcə inkardırmı? Zəncirlənməmək, alınıb-satılmamaq, damğalanmamaq və qamçılanmamaq üçün çılpaq bir imtiyazmıdır? Əgər bunlar hamısıdırsa, azadlıq acı bir istehzadır, amansız bir aldatmadır və köləliyin daha yaxşı olub-olmaması şübhə altına alına bilər. Amma azadlıq inkar deyil. Bu, əsaslı, hiss olunan reallıqdır. “Bütün insanlar bərabər yaradılmışdır” Bəyannaməsinin həmin ölməz həqiqətlərinin həyata keçirilməsidir; bütün ədalətli hökumətin sanksiyasının "idarə olunanların razılığı" ilə olduğunun qəbul edilməsidir. Hər bir insanın özünə aid olan bütün məsələlərdə dinlənilmək hüququ olana qədər bunlar həyata keçirilə bilərmi? Açıq həqiqət budur ki, hər kəs öz mənafeyini daha yaxşı bilir. Deyilmişdir: “Əgər o, pul ödəməyə məcbur olsa, döyüşmək məcburiyyətində qalarsa, dolayısı ilə itaət etmək tələb olunarsa, qanuni olaraq ona deyilməyə haqqı olmalıdır. nə üçün; onun razılığını almaq və onun rəyinin nəyə dəyər olduğunu hesablamaq. Yetkin və sivil bir xalqda heç bir pariya olmamalıdır, heç bir şəxs öz öhdəliyi istisna olmaqla diskvalifikasiya edilməməlidir. Bu nəslin ehtiras və qərəzliliyi Bəyannamənin aksiomlarını şübhə altına almasaydı, mən bu qədər açıq bir həqiqəti müzakirə etməklə sizin zəkanızı təhqir etməzdim. Ceyms Qarfild
• Müharibənin mahiyyəti təkcə insan həyatının yox, həm də insan əməyinin bəhrələrinin məhv edilməsidir. Müharibə insanların həyatını yaxşılaşdıra və nəticədə onları daha ağıllı edə biləcək materialları parçalamaq, stratosferdə toz halına salmaq, dənizin dərinliklərində boğmaq üsuludur. Corc Oruell
• Müharibənin nəticələri həmişə böyük fəlakət və ümumi əxlaq pozğunluğuna gətirib çıxaracaq. Lev Tolstoy
• Müharibənin pis, sülhün yaxşı olması insanlara o dərəcədə məlumdur ki, onlar salamlaşanda bir-birinə sülh, əmin-amanlıq arzulayırlar. Lev Tolstoy
• Müharibənin yaxşısı, sülhün də pisi yoxdur. Bencamin Franklin
• Müharibənin yalnız üç prinsipi var: cəsarət, cəsarət və cəsarət! Corc Patton

N

• Nadir şah möminlərlə cənnət barədə söhbət edirdi. Mömin şəxs cənnətin möcüzələri və zövqləri barədə danışandan sonra şah soruşdu ki, "cənnətdə müharibə və düşmən üzərində qələbə kimi şeylər varmı?" Möminin mənfi cavabında Nadir dilləndi: "Bəs onda hansı zövq-səfadan söhbət gedə bilər". Nadir şah
• Nə qədər ki, böyük gücə sahib suveren dövlətlər var, müharibə qaçılmazdır.Albert Eynşteyn
• Nə qədər ki, həyat rahatlığı çoxalır, incəsənət mükəmməlləşir, dəbdəbə , cah-calal yayılır, əsl cəsarət sönür, hərbi şücaətlər yox olur; və bütün bunlar kabinetlərin kölgəsində inkişaf edən elmin və incəsənətin işidir. Müharibə və fəth bir tərəfdən, dərin despotizmin digər tərəfdən bir-birinə qarşılıqlı kömək etdiyini başa düşmək çətin deyil. Başqa millətləri fəth etmək üçün qullardan ibarət bir xalqdan istənilən qədər pul və insan almaq olar. Müharibə, eyni zamanda pul toplamaq və xalqı qorxuda saxlamaq üçün çox saylı ordunu daim saxlamaq kimi bir bəhanədir. Jan Jak Russo
• Nə yaxşı bir müharibə var, nə də pis bir sülh. Bencamin Franklin
• Nədənsə müharibə və inqilab çağında insanlar çoxlu yuxular görürlər. Sülh zamanı belə şeylər olmur; hamı kötük kimi yatır. Andrey Platonov
• Nyu-Yorkda böyüyən gənc bir oğlan kimi bayrağa beyət etməkdən imtina etdim. Təbii ki, bunun üçün rejissorun yanına göndərildim. Və soruşdu ki, “niyə bayrağın üstünə and içmək istəmirsən? Hamı bunu edir!” Cavab verdim ki, hamı bir vaxtlar Yerin düz olduğuna inanırdı, lakin bu, onun düz olmadığı həqiqətini dəyişmədi. Mən izah etdim ki, Amerika sahib olduğu hər şeyi başqa mədəniyyətlərə, başqa millətlərə borcludur və mən Yer kürəsinə və onun bütün sakinlərinə sədaqət əhdini yerinə yetirmək istərdim. Deməyə ehtiyac yoxdur, mən az sonra məktəbi tamamilə atdım və otağımda laboratoriya qurdum. Orada elmin və təbiətin sirlərini araşdırmağa başladım. Sonra anladım ki, kainat müəyyən qanunlarla idarə olunur və insan bütün cəmiyyətlə birlikdə bu qanunlardan azad deyil. Daha sonra 1929-cu ilin qəzası gəldi və bu, bu gün "Böyük Depressiya" kimi tanıdığımız dövrə başladı. Bütün fabriklər hələ də ayaqda olduğu halda milyonlarla insanın niyə aclıqdan, işsiz və evsiz qaldığını başa düşmək mənim üçün çətin idi. Resursların miqdarı dəyişməyib. Məhz o zaman anladım ki, iqtisadi oyunun qayda-qanunları kökündən yanlışdır. Qısa müddət sonra İkinci Dünya Müharibəsi başladı, bu müharibə zamanı xalqlar növbə ilə bir-birlərini sistematik şəkildə məhv etdilər. Mən sonra hesabladım ki, bu müharibəyə sərf edilən bütün dağıntılar və israfçı resurslar bu planetin hər bir sakininin ehtiyaclarını asanlıqla ödəyə bilər. O vaxtdan bəri mən bəşəriyyətin labüd olaraq yox olmağa doğru getdiyini müşahidə etmişəm. Mənim gözümün qabağında qiymətsiz xammallar mənfəət və azad bazar ideyaları adı altında israf edilib məhv edilib. Cəmiyyətin dəyər sisteminin xəstə materializm və ağılsız istehlak çərçivəsinə sıxışdırıldığının şahidi oldum. Mən maliyyə güclərinin guya azad dövlətlərin hökumətlərinə və siyasətlərinə nəzarət etdiyini görmüşəm. İndi mənim 94 yaşım var və qorxuram ki, xasiyyətim 75 il əvvəl olduğu kimidir. Bu pisliyi dayandırmalıyıq. Yak Fresko

Ö

• Ölümcül xəstə cəmiyyət özünə qarşı müharibəyə başlayır. Bu müharibə resursları tükəndirir, həyat qüvvələrini boşaldır. Cəmiyyət özünü yeməyə başlayır. (20-ci əsrin əvvəllərində Rusiya haqqında). Arnold Cozef Toynbi
• Önləyici müharibə - ölüm qorxusuna görə intihardır. Otto fon Bismark

P

• Pullar müharibənin beynidir. Mark Tulli Siseron
• Pulları məhv etmək, müharibələri məhv etmək deməkdir. Mark Tulli Siseron

R

• Rus dilini korlayırıq. Biz lazımsız yerə əcnəbi sözlərdən istifadə edirik. Biz onlardan səhv istifadə edirik. Çatışmazlıqlar, nöqsanlar, boşluqlar deyə bildiyiniz halda niyə “qüsur” deyirsiniz?.. Ehtiyac olmadan əcnəbi sözlərdən istifadəyə müharibə elan etməyimizin vaxtı deyilmi? Vladimir Lenin

S

• Sadəcə axmaqlar müharibə etməyə davam etdi; bütün ağıllı insanlar nəyin doğru, nəyin yalnış olduğuna qərar verməyin yollarını tapmaqla məşğul idi. Oşo
• Saf müdafiə müharibə anlayışına tamamilə ziddir və müharibədə müdafiə yalnız nisbi ola bilər. Karl fon Klauzevits
• Sivil dövlətlərin süqutu, bir qayda olaraq, düşmənlərin bilavasitə hücumlarından deyil, daxili tənəzzüldən, müharibə zamanı yorğunluğun təsiri ilə birləşir. Basil Hart
• Siyasət də müharibə kimi maraqlıdır. Amma daha təhlükəlidir. Müharibədə sizi yalnız bir dəfə öldürə bilərlər, siyasətdə isə dəfələrlə. Uinston Çörçill
• Siyasətin müharibənin inkişafına heç vaxt müdaxilə etmədiyini tez -tez təsdiqləyən, böyük strategiyanın əlifbasını başa düşmür. Karl fon Klauzevits
• Super gücə malik hegemon dövlətlər olduqca müharibələr həmişə olacaqdır. Albert Eynşteyn
• Sülh bəşəriyyətin xilası, müharibə isə onun cinayətidir. Viktor Hüqo
• Sülh zamanı vətən yolunda göstərdiyiniz xidmətlər müharibə zamanı vətən üçün nələrə qadir olacağınızı göstərir. Qustav Lebon

T

• Tarix boyu müharibələr işğal və talan üçün aparılıb. Orta əsrlərdə Reyn boyu hələ də qüllələri görünən qalalarda məskunlaşan feodallar öz ərazilərini genişləndirmək, güclərini, nüfuzlarını və sərvətlərini artırmaq qərarına gəldikdə bir-birlərinə müharibə elan etdilər. Ancaq müasir feodalların, Uoll-strit baronlarının müharibəyə getdiyi kimi, onların özləri də müharibəyə getmədilər. Bizim dövrümüzün kapitalistlərinin iqtisadi sələfləri olan orta əsrlərin feodal baronları bütün müharibələri elan edirdilər. Və onların yazıq təhkimçiləri bütün döyüşlərdə vuruşdular. Kasıb, cahil təhkimlilərə öz ağalarına hörmət etməyi öyrətmişdilər; ağaları bir-birinə müharibə elan etdikdə, onları aşağılayan ağaların və baronların mənfəəti və şöhrəti üçün bir-birinin üstünə düşmək və bir-birinin boğazını kəsmək onların vətənpərvərlik borcu olduğuna inandırmışdılar. Və bu, bir sözlə, müharibədir. Master-klass həmişə müharibələr elan etdi; fəhlə sinfi həmişə döyüşlərdə mübarizə aparıb. Onlar həmişə sizə öyrədiblər ki, müharibəyə getməyi və onların əmri ilə özünüzü qırdırmaq vətənpərvərlik borcunuzdur. Ancaq bütün dünya tarixində sizin, xalqın, müharibə elan etməkdə heç vaxt səsiniz olmamışdır və qəribə göründüyü kimi, heç bir dövrdə heç bir xalqın müharibəsi xalq tərəfindən elan edilməmişdir. Və burada bir faktı vurğulayım - və bunu çox təkrar etmək olmaz - bütün döyüşlərdə vuruşan fəhlə sinfi, ən yüksək fədakarlıq edən fəhlə sinfi, qanını sərbəst tökən və müharibə qurbanlarına çevrilən fəhlə sinfi heç vaxt müharibə elan etməkdə və ya sülh bağlamaqda söz sahibi olmamışdır. Həmişə hər ikisini edən hakim sinifdir. Onlar yalnız müharibə elan edir və yalnız onlar sülh bağlayırlar. Sən müharibə üçün səbəb deyilsən. Sənin işin döyüşmək və ölmək. Bu, onların şüarıdır və biz bu xalqın oyanan işçiləri tərəfindən etiraz edirik. Müharibə haqlıdırsa, qoy bunu xalq elan etsin. İtirmək üçün həyatları olan siz, şübhəsiz ki, hər şeydən əvvəl müharibə və ya sülh məsələsini həll etmək Sizin hüququnuzdur. Yucin Viktor Debs
• Tarix göstərir ki, müharibələr ədalətli və ədalətsiz olmaqla iki növə bölünür. Mütərəqqi olan bütün müharibələr ədalətlidir, tərəqqiyə mane olan bütün müharibələr ədalətsizdir. Biz kommunistlər tərəqqiyə mane olan bütün ədalətsiz müharibələrə qarşıyıq, lakin mütərəqqi, ədalətli müharibələrə qarşı deyilik. Nəinki biz kommunistlər ədalətli müharibələrə qarşı deyilik; biz onlarda fəal iştirak edirik. Ədalətsiz müharibələrə gəlincə, Birinci Dünya Müharibəsi hər iki tərəfin imperialist maraqları üçün vuruşduğu bir nümunədir; ona görə də bütün dünya kommunistləri o müharibəyə qəti şəkildə qarşı çıxdılar. Bu cür müharibəyə qarşı çıxmağın yolu, mümkün olduqda, onun başlamazdan əvvəl qarşısını almaq üçün mümkün olan hər şeyi etmək və bir dəfə başlayanda müharibə ilə müharibəyə qarşı çıxmaq, ədalətsiz müharibəyə ədalətli müharibə ilə qarşı çıxmaqdır. Mao Tszedun

Ü

• Üçüncü dünya müharibəsində hansı silahdan istifadə ediləcəyini bilmirəm, amma dördüncü dünya müharibəsində dəyənək və daşlardan istifadə ediləcək. Albert Eynşteyn

V

• Vaxtilə Fransız hökumətindən biri Napoleon Bonapartı bir müharibə əsnasında tənqid edib barmağını xəritə üzərində gəzdirərək: Əvvəl buranı almalı idiniz, sonra burdan keçərək kənarını zəbt etməli idiniz, kimi fikirlər icra edincə, Napoleon :"Bəli, onlar barmaqla alına bilsəydi, dediyin kimi edərdim". Napoleon Bonapart
• Vay o dövlət xadiminə ki, müharibə üçün elə bir əsas tapa bilmir ki, onun müharibədən sonra da əhəmiyyəti olsun. Otto fon Bismark

Y

• Yaşamaq istəyən mübarizə aparmağa məcburdur, kim əbədi mübarizə olan bu dünyada müqavimət göstərmək istəmirsə o, yaşamaq haqqına malik deyil. Adolf Hitler

Z

• Zülmkarlar, müharibələr, sui-qəsdçilər olmasaydı, tarixlə nə baş verərdi? .. Doğrudanmı biz həqiqətin gizləndiyi quyunun kənarında zəncirlənərək ölmək üçün yaradılmışıq? Təkcə bu düşüncə, fəlsəfəni öyrənərək maariflənməyə ciddi şəkildə can atan hər kəsi elə ilk andan qorxutmalı idi. Jan Jak Russo

Mənbə

• Ağıla və qəlbə işıq saçan sözlər. Bakı,2014